Το μαγείρεμα αποτελεί μια από τις κύριες πηγές ρύπανσης του αέρα στους εσωτερικούς χώρους και παρότι αρκετά ερευνητικά στοιχεία έχουν δείξει τα οφέλη της χρήσης φριτέζας αέρα (air fryer) σε ό,τι αφορά την κατανάλωση ενέργειας, ελάχιστα είναι γνωστά μέχρι σήμερα σχετικά με την επίδραση του συγκεκριμένου τρόπου μαγειρέματος στο περιβάλλον.

Οξέα συμπτώματα και χρόνιες νόσοι

Με δεδομένο ότι οι περισσότεροι άνθρωποι περνούν πάνω από το 80% του χρόνου τους σε εσωτερικούς χώρους, η επίδραση της ρύπανσης των εσωτερικών χώρων στον ανθρώπινο οργανισμό η οποία εκδηλώνεται τόσο με οξέα συμπτώματα όσο και με χρόνιες νόσους όπως οι καρδιαγγειακές, οι νευροεκφυλιστικές και οι αναπνευστικές, αποτελεί σοβαρό ζήτημα υγείας του παγκόσμιου πληθυσμού.

Το «αποτύπωμα» των air-fryers στον αέρα των σπιτιών

Τώρα ερευνητές της Σχολής Γεωγραφίας και Επιστημών της Γης και του Περιβάλλοντος του Πανεπιστημίου του Μπέρμιγχαμ διεξήγαγαν μελέτη η οποία έδειξε το «αποτύπωμα» των air fryer στον αέρα των κλειστών χώρων, όπως ανέφεραν στο επιστημονικό περιοδικό «Indoor Air».

Οι επιστήμονες διεξήγαγαν πειράματα σε μια κουζίνα φτιαγμένη για ερευνητικούς σκοπούς μέσα στο campus του Πανεπιστημίου μαγειρεύοντας στήθος κοτόπουλου με πέντε διαφορετικούς τρόπους: τηγάνισμα σε τηγάνι, τηγάνισμα σε γουοκ σε πολύ δυνατή φωτιά με ελάχιστο λάδι (stir-frying), τηγάνισμα σε φριτέζα με πολύ λάδι, βράσιμο και τηγάνισμα στον αέρα. Κατά τη διάρκεια της κάθε διαδικασίας μαγειρέματος μέτρησαν τα επίπεδα αιωρούμενων μικροσωματιδίων και πτητικών οργανικών ενώσεων(VOCs).

Το τηγάνι το χειρότερο,
το air-fryer το καλύτερο

Σε ό,τι αφορούσε τα αιωρούμενα μικροσωματίδια, η ερευνητική ομάδα μέτρησε τις ανώτατες συγκεντρώσεις τους σε μικρογραμμάρια ανά κυβικό μέτρο αέρα. Οπως προέκυψε, για το τηγάνισμα σε τηγάνι η ανώτατη συγκέντρωση αιωρούμενων μικροσωματιδίων ήταν 92,9, για το stir-frying 26,7, για το τηγάνισμα σε φριτέζα 7,7, για το βράσιμο 0,7 και για το air fryer 0,6.

Σε ό,τι αφορούσε τις VOCs, οι μετρήσεις έγιναν σε μέρη ανά δισεκατομμύριο (ppb) και με βάση τα αποτελέσματα ακολουθήθηκε σε γενικό πλαίσιο η σειρά που είχε προκύψει και από την ανάλυση των αιωρούμενων μικροσωματιδίων. Ετσι το τηγάνισμα σε τηγάνι φάνηκε να εκλύει 260 ppb πτητικών οργανικών ενώσεων. Το τηγάνισμα σε φριτέζα 230 ppb, το stir-frying 110 ppb, το βράσιμο 30 ppb και το τηγάνισμα στον αέρα 20 ppb.

Οπως ανέφερε ο κύριος συγγραφέας της μελέτης καθηγητής Κρίστιαν Φρενγκ «υπάρχουν διαφορετικοί παράγοντες που επιδρούν στα επίπεδα ρύπανσης του αέρα εντός του σπιτιού εξαιτίας του μαγειρέματος. Εκτός από τη μέθοδο μαγειρέματος, η ποσότητα του λαδιού που χρησιμοποιείται καθώς και η θερμοκρασία στην οποία μαγειρεύεται το φαγητό παίζουν σημαντικό ρόλο. Ωστόσο αυτό που μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα είναι ότι η βελτίωση του αερισμού της κουζίνας μέσω του ανοίγματος των παραθύρων ή της χρήσης εξαερισμού βοηθά στη μείωση των επιπέδων αιωρούμενων σωματιδίων και στη μείωση της έκθεσης στη ρύπανση των εσωτερικών χώρων».

Ρύπανση του αέρα ακόμη
και μια ώρα μετά το μαγείρεμα

Τόσο σε ό,τι αφορούσε τα αιωρούμενα μικροσωματίδια όσο και τις VOCs οι ερευνητές συνέχισαν να μετρούν τα επίπεδά τους και μετά το τέλος του μαγειρέματος. Οπως είδαν, τα επίπεδα ήταν σημαντικά υψηλά μέσα στην κουζίνα για περισσότερο από μία ώρα μετά το τέλος του μαγειρέματος παρότι η διαδικασία του μαγειρέματος είχε διαρκέσει περί τα μόλις 10 λεπτά κατά μέσο όρο.

Με βάση αυτό το εύρημα ο καθηγητής Φρενγκ σημείωσε ότι «είναι πολύ σημαντικό να κατανοήσουν όλοι ότι τα αιωρούμενα μικροσωματίδια παραμένουν στον αέρα για αρκετή ώρα μετά το τέλος του μαγειρέματος. Ετσι χρειάζεται να συνεχίζεται ο αερισμός της κουζίνας μέσω ανοίγματος των παραθύρων ή η χρήση εξαερισμού για αρκετή ώρα ώστε να αποφεύγεται η συσσώρευση των ρύπων μέσα στην κουζίνα και η μεταφορά τους στους υπόλοιπους χώρους του σπιτιού».