Ανάλυση περισσότερων από 13 εκατομμυρίων ωρών δεδομένων που συνελέγησαν από αισθητήρες φωτός τους οποίους φορούσαν 89.000 άτομα στη Βρετανία έδειξε ότι οι «φωτεινές νύχτες» αλλά και οι «σκοτεινές ημέρες» συνδέονται με αυξημένο κίνδυνο θανάτου.

«Φωτεινή» πρόβλεψη
του κινδύνου θνησιμότητας

Οι ερευνητές του Πανεπιστημίου Φλίντερς στην Αυστραλία, στους οποίους ανήκει η νέα μελέτη που δημοσιεύθηκε στο επιστημονικό περιοδικό «Proceedings of the National Academy of Sciences», εξέτασαν κατά πόσο η έκθεση στο φως την ημέρα αλλά και τη νύχτα αλλά και τα διαφορετικά μοτίβα φωτισμού που παρεμβαίνουν στους κιρκαδικούς ρυθμούς, προβλέπουν τον κίνδυνο θνησιμότητας.

Οπως είδαν, τα άτομα που εξετίθεντο σε υψηλά επίπεδα φωτός τη νύχτα αντιμετώπιζαν αυξημένο κατά 21%-34% κίνδυνο θανάτου ενώ αντιθέτως τα άτομα που εξετίθεντο σε υψηλά επίπεδα φωτός την ημέρα είχαν 17%-34% μειωμένο κίνδυνο θανάτου.

Πρόκληση πλήθους
προβλημάτων υγείας

«Η έκθεση σε φως τη νύχτα και στον αντίποδα η μη έκθεση σε φως την ημέρα διαταράσσουν τους κιρκαδικούς ρυθμούς και αυτή η απορρύθμιση των κιρκαδικών ρυθμών είναι γνωστό ότι οδηγεί σε πολλά προβλήματα υγείας συμπεριλαμβανομένων του διαβήτη, της παχυσαρκίας, των καρδιαγγειακών νοσημάτων και καρδιαγγειακών επεισοδίων όπως το έμφραγμα και το εγκεφαλικό αλλά και των προβλημάτων ψυχικής υγείας που στο σύνολό τους αυξάνουν τον κίνδυνο θανάτου» ανέφερε ο κύριος συγγραφέας της μελέτης, ειδικός σε θέματα ύπνου, καθηγητής Σον Κέιν από το Πανεπιστήμιο Φλίντερς και προσέθεσε ότι «τα νέα ευρήματα σχετικά με την πιθανή αρνητική επίδραση του φωτός μάς απέδειξαν πόσο σημαντικά είναι τα ατομικά μοτίβα έκθεσης στο φως για την υγεία του πληθυσμού».

Εξασθένηση του σήματος
του κιρκαδικού «βηματοδότη»

Ο έτερος κύριος συγγραφέας της μελέτης, αναπληρωτής καθηγητής Αντριου Φίλιπς σημείωσε ότι η έκθεση σε φως τη νύχτα διαταράσσει τους κιρκαδικούς ρυθμούς αλλάζοντας την ώρα του ύπνου και εξασθενίζοντας το σήμα του κεντρικού κιρκαδικού «βηματοδότη» ο οποίος ενορχηστρώνει τους κιρκαδικούς ρυθμούς σε ολόκληρο τον οργανισμό. «Τα αποτελέσματά μας αποδεικνύουν ότι το να αποφεύγει ο πληθυσμός την έκθεση σε φως τη νύχτα και να αναζητά την έκθεση στο φως της ημέρας μπορεί να προάγει την υγεία και τη μακροζωία. Πρόκειται για μια σύσταση απλή, προσβάσιμη και χωρίς κόστος».

Δεδομένα 89.000 συμμετεχόντων

Για να καταλήξουν στα συμπεράσματά τους οι ερευνητές εξέτασαν τη σχέση μεταξύ της έκθεσης στο φως και του κινδύνου θνησιμότητας από όλα τα αίτια αλλά και συγκεκριμένα από καρδιομεταβολικά νοσήματα σε 89.000 συμμετέχοντες της βρετανικής βιοτράπεζας UK Biobank. Οι συμμετέχοντες ήταν ηλικίας 40-69 ετών. Τα δεδομένα σχετικά με την έκθεση των συμμετεχόντων σε φως στη διάρκεια του 24ωρου κατεγράφησαν μέσω αισθητήρων που φορούσαν στον καρπό τους. Οσο για τη θνησιμότητα, οι ερευνητές την κατέγραψαν μέσω των επίσημων στοιχείων της αρμόδιας βρετανικής αρχής – η περίοδος παρακολούθησης ήταν περίπου οκτώ χρόνια.

Η μελέτη έδειξε επίσης ότι ένας διαταραγμένος κιρκαδικός ρυθμός συνδεόταν με υψηλότερο κίνδυνο θανάτου, κάτι που οι ειδικοί μπόρεσαν να προσδιορίσουν μέσω υπολογιστικών μοντέλων.

Τι πρέπει να κάνουμε

Ο πρώτος συγγραφέας της μελέτης δρ Ντάνιελ Γουίντρεντ υπογράμμισε ότι τα ευρήματα αποδεικνύουν τη σημασία του να διατηρούμε ένα σκοτεινό περιβάλλον αργά τη νύχτα και τις πρώτες πρωινές ώρες όταν ο κεντρικός «βηματοδότης» του κιρκαδικού ρυθμού είναι πιο ευαίσθητος στο φως αλλά και να αναζητούμε το φως του ήλιου κατά τη διάρκεια της ημέρας ώστε να ενισχύουμε το κιρκαδικό ρολόι μας.

«Αυτό μπορεί να είναι ιδιαιτέρως σημαντικό για τα άτομα που κινδυνεύουν περισσότερο από απορρύθμιση του κιρκαδικού ρολογιού τους αλλά και από θνησιμότητα, όπως οι ασθενείς στις Μονάδες Εντατικής Θεραπείας ή τα άτομα που διαβιούν σε Μονάδες Φροντίδας Ηλικιωμένων. Σε ό,τι αφορά τον γενικό πληθυσμό η αποφυγή του φωτός τη νύχτα και η έκθεση σε φως την ημέρα μπορεί να οδηγήσει σε μείωση του κινδύνου εμφάνισης νόσων – ιδίως καρδιομεταβολικών νόσων – και να ενισχύσει τη μακροζωία».