Σε δραματική κατάσταση έχουν περιέλθει πολλές περιοχές στην Κεντρική και Ανατολική Ευρώπη μετά το πέρασμα της καταιγίδας Μπόρις. Η Πολωνία είναι μια από τις χώρες που έχει δεχτεί τα περισσότερα πλήγματα από την πρωτοφανή κακοκαιρία.

Στο μικρό πολωνικό χωριό Romnow, με τη βοήθεια των στρατιωτών και της τοπικής πυροσβεστικής υπηρεσίας, άνδρες, γυναίκες και παιδιά έχουν δημιουργήσει μια αυτοσχέδια γραμμή παραγωγής για να συσκευάζουν σάκους με άμμο το ένα μετά το άλλο για να φορτωθούν σε τρακτέρ που κατευθύνονται προς το ποτάμι. Όπως αναφέρει το Bloomberg, η ανησυχία σχετίζεται με μια κοντινή δεξαμενή στην περιοχή γύρω από την πόλη του Βρότσλαβ όπου υπάρχουν φόβοι ότι θα ξεχειλίσει, ωθώντας νερό προς τα κατάντη. Οι κάτοικοι δεν γνωρίζουν πόσος χρόνος τους απομένει για να ασφαλίσουν τα σπίτια τους και να ελαχιστοποιήσουν την καταστροφή.

Περίπου 145 χιλιόμετρα νοτιότερα, πέρα ​​από τα σύνορα στην Τσεχική Δημοκρατία, οι άνθρωποι στην Οπάβα γνωρίζουν ακριβώς τι προσπαθούν να αποφύγουν οι Πολωνοί γείτονές τους τους. Η πόλη είναι σε απόλυτη ένταση με τους πολίτες να φορούν μπότες και να κουβαλούν φτυάρια. Οι ολισθηροί δρόμοι είναι γεμάτοι με σωρούς λάσπης και έπιπλα, παιχνίδια, ρούχα, κουτιά, συσκευές – ό,τι μπορεί να πεταχτεί από πλημμυρισμένα σπίτια. Οι πλημμύρες έπληξαν 6.500 κτίρια.

«Ήταν το χειρότερο σοκ της ζωής μου, δεν μπορούσα να σταματήσω να κλαίω», η Λούσι Μπλάνκοβα, 36 ετών, ιδιοκτήτρια του μπιστρό Dik a Cau στην Οπάβα. Αυτή και οι υπάλληλοί της είχαν βάλει εξοπλισμό σε τραπέζια πάνω από 1,2 μέτρα για να τον σώσουν, αλλά το νερό έφτασε στα 1,4 μέτρα μέσα στο κτίριο. «Από τότε, καθαρίζουμε».

Οι χειρότερες πλημμύρες εδώ και δεκαετίες

Οι πιο πάνω σκηνές αντανακλούν το δράμα της περασμένης εβδομάδας καθώς η κεντρική Ευρώπη γνώρισε τις χειρότερες πλημμύρες εδώ και δεκαετίες, όταν η καλοκαιρινή ζέστη μετατράπηκε σε βίαιη καταιγίδα. Καθώς το σοκ από αυτό που εκτυλίσσεται ακόμη υποχωρεί, η προσοχή στρέφεται αναπόφευκτα στο κόστος, τόσο οικονομικό όσο και πολιτικό.

Είναι πολύ νωρίς για συγκεκριμένα στοιχεία σχετικά με τις ζημιές από τη στάθμη του νερού που έχουν αφήσει περισσότερους από 20 νεκρούς. Αυτό που είναι ήδη σαφές, ωστόσο, είναι ότι οι οικονομίες της Πολωνίας και της Τσεχίας θα «χτυπήσουν κόκκινο» και τα κρατικά ταμεία θα πιεστούν περισσότερο, ενώ οι υπουργοί προσπαθούν να κινηθούν γρήγορα για να δείξουν ότι κάνουν ό,τι μπορούν για την αντιμετώπιση της κρίσης.

Πολωνία: Προς αναστολή
περικοπών δαπανών

Στην Πολωνία, τη μεγαλύτερη οικονομία στα ανατολικά της Ευρωπαϊκής Ένωσης, ο πρωθυπουργός Ντόναλντ Τουσκ στοχεύει να αποφύγει τις περικοπές δαπανών ενόψει των προεδρικών εκλογών του επόμενου έτους. Ωστόσο, η πλημμύρα τώρα μπορεί να οδηγήσει σε αλλαγή του προϋπολογισμού, ο οποίος βρίσκεται ήδη σε ελλειμματική τροχιά με έλλειμμα ρεκόρ το 2025, σύμφωνα με οικονομολόγους της Santander Bank Polska. Οι τιμές καταναλωτή μπορεί επίσης να είναι ελαφρώς υψηλότερες, λόγω ζημιών στις καλλιέργειες και διακοπής της προσφοράς.

Ανυπόμονος να αποφύγει τις επιθέσεις της αντιπολίτευσης, ο Τουσκ προσπάθησε να δείξει ότι είναι σε όλη την προσπάθεια διάσωσης. Από τότε που ξεκίνησε η πλημμύρα, τα κύρια ειδησεογραφικά κανάλια μεταδίδουν ζωντανά την κατάσταση στην πολωνική πόλη Βρότσλαβ.

Η πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν πρόκειται να επισκεφθεί την πόλη την Πέμπτη, μαζί με τον Τουσκ, τον Αυστριακό καγκελάριο Καρλ Νεχάμερ, τον πρωθυπουργό της Τσεχίας Πετρ Φιάλα και τον Σλοβάκο ομόλογό του, Ρόμπερτ Φίκο.

Η πολωνική κυβέρνηση υποσχέθηκε τουλάχιστον 2 δισεκατομμύρια ζλότι (520 εκατομμύρια δολάρια) σε άμεση βοήθεια, με κάθε πληγείσα οικογένεια να παίρνει 10.000 ζλότι για να τις άμεσες ανάγκες επιβίωσης και στη συνέχεια 100.000 ή 200.000 ζλότι για την ανακαίνιση σπιτιών. Κάθε φορά που ο Τουσκ μιλούσε για τη βοήθεια, τόνιζε ότι θα είναι δωρεάν και μη επιστρεπτέα.

«Δεν φοβάμαι να το πω γιατί είμαι σίγουρος για αυτό: θα υπάρχουν αρκετά χρήματα για να ξαναχτιστούν τα πάντα μετά τις πλημμύρες», είπε ο Τουσκ στο τηλεοπτικό δίκτυο TVP το βράδυ της Τετάρτης. «Τόσο όσα έχουν χάσει οι άνθρωποι όσο και οι τοπικές κυβερνήσεις και οι ζημιές στις υποδομές».

Τσεχία: Έως και 1,8 δισ. δολ. το κόστος των ζημιών

Ενώ τα νερά των πλημμυρών συνέχισαν να υποχωρούν στην Τσεχική Δημοκρατία, χιλιάδες νοικοκυριά παρέμειναν χωρίς ηλεκτρικό ρεύμα και ορισμένοι δρόμοι και σιδηροδρομικές γραμμές έκλεισαν για επιθεώρηση και επισκευές, συμπεριλαμβανομένης ενός αυτοκινητόδρομου που συνδέει τη χώρα με την Πολωνία. Ορισμένες γέφυρες μετά το πέρασμα του Μπόρις έχουν υποστεί τόσο σοβαρές ζημιές που θα χρειαστεί να κατεδαφιστούν και να αντικατασταθούν, σύμφωνα με τις αρχές.

Η ING Group NV υπολογίζει ότι η ζημιά σε ολόκληρη τη χώρα θα φτάσει περίπου τα 40 δισεκατομμύρια κορώνες (1,8 δισεκατομμύρια δολάρια), ή το 0,5% του ακαθάριστου εγχώριου προϊόντος, με λιγότερο από το μισό του ποσού να καλύπτεται από ασφάλιση. Το κόστος μπορεί να αναγκάσει την κυβέρνηση να αυξήσει το ανώτατο όριο του δημοσιονομικού ελλείμματος, έγραψε σε έκθεσή του ο οικονομολόγος της ING Ντέιβιντ Χάβρλαντ. Η προσπάθεια ανοικοδόμησης θα μπορούσε επίσης να έχει πληθωριστικές επιπτώσεις, σημείωσε.

Οι πλημμύρες της καταιγίδας Μπόρις έκλεισαν επίσης προσωρινά αρκετές μονάδες ηλεκτρισμού και θέρμανσης στην Τσεχία και πολλές άλλες επιχειρήσεις, συμπεριλαμβανομένου ενός εργοστασίου αναψυκτικών στο Κρνόφ που ανήκει στην Kofola CeskoSlovensko AS. Η μετοχή της εταιρείας υποχώρησε σε χαμηλό διετίας τη Δευτέρα, αλλά έκτοτε έχει ανακτήσει τις περισσότερες απώλειες.

Στην Πολωνία, η πόλη Stronie Slaskie, περίπου 90 χιλιόμετρα νότια του Βρότσλαβ, υπολόγισε τις απώλειές της σε περίπου 1 δισεκατομμύριο ζλότι, αφού το νερό παρέσυρε ένα αστυνομικό τμήμα και κατέστρεψε κτίρια την Κυριακή.

Το ίδιο το Βρότσλαβ, εν τω μεταξύ, στον ποταμό Όντερ προσπαθούσε να διασφαλίσει ότι δεν θα χτυπηθεί από τις πλημμύρες πυο προκάλεσε ο Μπορις. Οι μνήμες του 1997 εξακολουθούν να στοιχειώνουν την πόλη των 650.000 κατοίκων, όταν το 65% της υπέστη πλημμύρες. Με το τραύμα της ζημιάς, οι κάτοικοι κινητοποιήθηκαν την Τετάρτη για να ασφαλίσουν τα σπίτια τους, όπως και στις γύρω περιοχές.

Η κλιματική αλλαγή είναι εδώ

Στην πραγματικότητα, υπάρχουν λίγες επιλογές από το να προσαρμοστούμε με τέτοιες εικόνες, σύμφωνα με ειδικούς στην κλιματική αλλαγή. Η Κεντρική Ευρώπη αντιμετωπίζει χειρότερες βροχοπτώσεις καθώς μια θερμότερη ατμόσφαιρα, που θερμαίνεται από ορυκτά καύσιμα, συγκρατεί περισσότερη υγρασία, σύμφωνα με τον Joyce Kimutai, ερευνητή στο Imperial College του Λονδίνου.

Τα στοιχεία του μετεωρολογικού σταθμού δείχνουν ότι οι καταιγίδες του Σεπτεμβρίου έχουν γίνει πιο έντονες στη Γερμανία, την Πολωνία, την Αυστρία, την Τσεχική Δημοκρατία, την Ουγγαρία και τη Σλοβακία από το 1950, είπε.

Διδάγματα έχουν επίσης αντληθεί. Ενώ η στάθμη του νερού μπορεί να είναι υψηλότερη από τις μαζικές πλημμύρες από τους ποταμούς Όντερ και Μοράβα το 1997, αυτή η καταστροφή οδήγησε σε περισσότερους από 100 θανάτους και ζημιές 4,5 δισεκατομμυρίων δολαρίων. Ο Τουσκ είπε την Τετάρτη ότι ο συνολικός υπολογισμός των ζημιών τώρα δεν θα είναι τόσο μεγάλος.

Ο συνολικός ανθρώπινος και οικονομικός αντίκτυπος είναι επίσης ωχρός σε σύγκριση με τις πολύ πιο θανατηφόρες πλημμύρες στην Τσεχία το 2002, οι οποίες προκάλεσαν ζημιές ύψους 2,7% του ΑΕΠ.

Υπάρχουν επίσης δυνητικά περισσότερα χρήματα από την ΕΕ. Η Σλοβενία, η οποία επλήγη από πλημμύρες πέρυσι, θα λάβει 428 εκατομμύρια ευρώ από το Ταμείο Αλληλεγγύης του μπλοκ για την ανοικοδόμηση, η οποία θα συνεχιστεί για τα επόμενα χρόνια. Η εκτίμηση της κυβέρνησης για ζημιές, ωστόσο, εκτινάχθηκε από 500 εκατομμύρια ευρώ σε 10 δισεκατομμύρια ευρώ.

Πράγματι, με την κλιματική αλλαγή να γίνεται όλο και πιο οικονομικό ζήτημα, ορισμένοι κάτοικοι στις περιοχές που έχουν πληγεί από τις πλημμύρες ελπίζουν ότι η εισροή χρημάτων θα οδηγήσει επίσης σε καλύτερη προστασία. Θα φανεί εάν οι ελπίδες τους θα αποδειχτούν φρούδες όσον αφορά την προστασία και τις χρηματικές ροές από την ΕΕ….