Θεματική Διάλεξης:
Η Βιοαρχαιολογία εξετάζει ανθρώπινα σκελετικά κατάλοιπα από αρχαιολογικές θέσεις με στόχο την άντληση πληροφοριών που σχετίζονται με τη ζωή των ανθρώπων που έζησαν στην αρχαιότητα. Μέσα από την εφαρμογή αναλυτικών και διεπιστημονικών προσεγγίσεων διευρύνει τη γνώση που έχουμε για τους ανθρώπους τους παρελθόντος και τα βιώματά τους. Η βιοαρχαιολογία μπορεί να δώσει πολύτιμες πληροφορίες σχετικά με την δημογραφία, υγεία και διατροφή, παθήσεις, μετακινήσεις πληθυσμών αλλά και πληροφορίες που σχετίζονται με τις καθημερινές δραστηριότητες ενός πληθυσμού. Οι πληροφορίες αυτές, σε συνάρτηση με αρχαίες πηγές, το ιστορικό και αρχαιολογικό πλαίσιο μπορούν να συμβάλουν στην πληρέστερη κατανόηση του τρόπου ζωής μιας αρχαίας κοινωνίας, όπως για παράδειγμα τη κοινωνική τους δομή και πρακτικές αλλά και κοινωνικοπολιτικές συνθήκες.
Οι πρώτες μελέτες ανθρώπινων κατάλοιπων από την αρχαία Κύπρο ξεκινούν ήδη στα τέλη του 19ου αιώνα και αρχές του 20ου αιώνα εστιάζοντας στην ανατομία και μετρήσεις, εκτίμηση αναστήματος, φύλου και ηλικίας, παράγοντας περιγραφικές αναφορές χωρίς κάποια συμβολή σε αρχαιολογικά ερωτήματα. Η ουσιαστική στροφή προς μια διεπιστημονική προσέγγιση γίνεται τη δεκαετία του 1980, με τους ερευνητές να προσεγγίζουν αρχαιολογικά ερωτήματα μέσα από την εφαρμογή αναλυτικών μεθόδων. Η βιοαρχαιολογία στη Κύπρο την περίοδο αυτή ανθίζει, ακολουθώντας μέχρι σήμερα μια πιο αναλυτική πορεία η οποία διευρύνει σε βάθος διάφορες πτυχές της ζωής των ανθρώπων της.
Η Νέα Πάφος ιδρύεται στα τέλη του 4ου αιώνα και αμέσως γνωρίζει μια μεγάλη ανάπτυξη η οποία κλιμακώνεται από τον 2ο αιώνα π.Χ όπου όντας πλέον μέρος του Πτολεμαϊκού βασιλείου, κηρύσσεται η πρωτεύουσα της Κύπρου, διατηρώντας τον τίτλο μέχρι τα τέλη του 4ου αιώνα μ.Χ. Η βιοαρχαιολογική έρευνα εξέτασε πτυχές σχετικά με την υγεία, διατροφή και συνθήκες διαβίωσης στη Νέα Πάφο αλλά και διαφορές στις συνθήκες διαβίωσης μεταξύ πληθυσμών της πόλης όπως είναι διαφορές στην υγεία και διατροφή βάσει βιολογικού φύλου αλλά και χώρου ταφής.
Βιογραφικό:
Η Δρ. Γρηγορία Ιωάννου είναι απόφοιτος του τμήματος Ιστορίας και Αρχαιολογίας με κατεύθυνση Αρχαιολογία, από το Πανεπιστήμιο Κύπρου. Κατέχει επίσης μεταπτυχιακό δίπλωμα στο πρόγραμμα “Human Osteology and Funerary Archaeology” από το Πανεπιστήμιο του Sheffield, στο Ηνωμένο Βασίλειο. To 2024, έλαβε το διδακτορικό της τίτλο στο πρόγραμμα Science and Technology in Culture Heritage, εστιάζοντας στη Βιοαρχαιολογία, από το Ινστιτούτο Κύπρου. Η διατριβή της αποσκοπούσε στην διεπιστημονική μελέτη ανθρώπινων οστεολογικών συλλογών της Νέας Πάφου, με τίτλο ‘Health and Disease of Hellenistic and Roman Populations in Paphos District, Cyprus: a bioarchaeological and comparative study’.
Έχει συμμετάσχει σε αρχαιολογικές ανασκαφές διεθνώς αναγνωρισμένων πανεπιστημίων και σε ανασκαφές του Τμήματος Αρχαιοτήτων, κυρίως στην Επαρχία της Πάφου. Είναι συνεργάτης σε διάφορα επιστημονικά προγράμματα ενώ συνεργάζεται ως βιοαρχαιολόγος με το Τμήμα Αρχαιοτήτων και με ξένες αρχαιολογικές αποστολές. Έχει εργοδοτηθεί από το Τμήμα Αρχαιοτήτων σε προγράμματα, όπως είναι το ερευνητικό πρόγραμμα ‘’Face-to-face: Meet an Ancient Cypriot (FF:MAC)’’ και το ‘’Digitizing the Museums of Cyprus’’. Τα ερευνητικά της ενδιαφέροντα επικεντρώνονται στην παλαιοπαθολογία, διατροφή και συνθήκες διαβίωσης και αλληλεπίδρασης με το περιβάλλον αρχαίων πληθυσμών της Κύπρου.
