Η αναγκαιότητα για ανάληψη συλλογικής δράσης με τη συμμετοχή όλων των εμπλεκόμενων φορέων στη διαδικασία λήψης αποφάσεων σε ό,τι αφορά την εισαγωγή φαρμάκων στο σύστημα υγείας, ήταν ένα από τα βασικά συμπεράσματα του Συνεδρίου “A New Era for Health Care in Cyprus: Embrace, Evaluate, Evolve”, το οποίο πραγματοποιήθηκε την Παρασκευή, 11 Νοεμβρίου 2022, στη Λευκωσία.
Στο πλαίσιο του Συνεδρίου, το οποίο διοργάνωσαν η Κυπριακή Ένωση Φαρμακευτικών Εταιρειών Έρευνας και Ανάπτυξης (ΚΕΦΕΑ) και η Ευρωπαϊκή Ομοσπονδία Φαρμακευτικών Βιομηχανιών και Ενώσεων (EFPIA), δόθηκε ιδιαίτερη έμφαση στη σημασία της πρόσβασης στην καινοτομία, τα καινοτόμα φάρμακα και θεραπείες, καθώς και στην ανάγκη για αλλαγές στις διαδικασίες που ακολουθούνται αναφορικά με την ένταξη καινοτόμων φαρμάκων στο σύστημα.
Παράλληλα, με τη συμμετοχή της Ευρωπαίας Επιτρόπου για θέματα Υγείας και Ασφάλειας Τροφίμων, Στέλλας Κυριακίδου και της Γενικής Διευθύντριας της EFPIA, Nathalie Moll, συζητήθηκε η νέα ευρωπαϊκή φαρμακευτική στρατηγική και η πρωτοβουλία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής για αναθεώρηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας περί φαρμάκων.
Στην παρέμβασή του, ο Πρόεδρος της ΚΕΦΕΑ, Κυριάκος Μικέλλης, αναφέρθηκε στην έλλειψη πρόσβασης των ασθενών σε καινοτόμα φάρμακα και θεραπείες εντός του συστήματος υγείας, κάτι που, όπως είπε, θα πρέπει άμεσα να αλλάξει. Τόνισε πως η Κύπρος βρίσκεται στην 23η θέση σε ό,τι αφορά τη διαθεσιμότητα καινοτόμων φαρμάκων με μόλις 45 (28%) καινοτόμα φάρμακα να διατίθενται από τα συνολικά 160 που είχαν εγκριθεί στην Ευρώπη την περίοδο 2017-2020. Από αυτά, μόνο το 2% διατίθενται με πλήρη πρόσβαση, ενώ το 98% υπόκεινται σε περιορισμούς στην πρόσβαση. Το ποσοστό αυτό αποτελεί τη χειρότερη επίδοση ανάμεσα στις 39 ευρωπαϊκές χώρες, όπως είπε. «Τρία και πλέον χρόνια μετά την εφαρμογή του ΓεΣΥ εξακολουθούν να εκκρεμούν ζητήματα σε ό,τι αφορά τη δεύτερη φάση του ΓεΣΥ και στην εισαγωγή καινοτόμων φαρμάκων και θεραπειών», ανέφερε, καλώντας τις αρμόδιες Αρχές να αναλάβουν συλλογικά πρωτοβουλίες και να ξεκινήσουν διάλογο με όλους τους εμπλεκόμενους στον τομέα των φαρμάκων ώστε να ληφθούν άμεσα τολμηρές αποφάσεις που θα επιταχύνουν τις διαδικασίες και θα αναβαθμίσουν την πρόσβαση στα φάρμακα, βάσει των διεθνών κατευθυντήριων γραμμών. Σύμφωνα με τον κ. Μικέλλη, οι όποιες λύσεις και διαδικασίες υιοθετηθούν, θα πρέπει να διασφαλίζουν ισονομία, ισοτιμία και διαφάνεια στη μεταχείριση των φαρμακευτικών προϊόντων, χωρίς διακρίσεις, ενώ ταυτόχρονα θα πρέπει να δημιουργούν ένα υγιές και σταθερό περιβάλλον λειτουργίας για τις φαρμακευτικές εταιρείες.
H Γενική Διευθύντρια της EFPIA, Nathalie Moll, χαρακτήρισε καθοριστική την αναθεώρηση της ευρωπαϊκής νομοθεσίας περί φαρμάκων, η οποία παράλληλα αποτελεί μεγάλη ευκαιρία τόσο για τους ασθενείς όσο και για τη φαρμακευτική βιομηχανία, καθώς μπορεί να διορθωθεί και να επικαιροποιηθεί ένα ρυθμιστικό πλαίσιο 20 ετών και να δημιουργηθεί ένα σύγχρονο πλαίσιο που θα καλύπτει τις καινοτομίες που έρχονται στον τομέα της υγείας. Επισήμανε, επίσης, την αναγκαιότητα να ενθαρρυνθεί η έρευνα, η καινοτομία, η πρόσβαση σε καινοτόμες θεραπείες και φάρμακα καθώς και η διαφύλαξη των διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας και των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας στα φάρμακα, όπως και να δοθούν κίνητρα στις εταιρείες έρευνας και ανάπτυξης στον τομέα των φαρμάκων ώστε να καλύψουν τις ανάγκες των ασθενών στην Ευρώπη.
Στέλλα Κυριακίδου: Συνεργασία, εμπιστοσύνη και όραμα
Στην παρέμβασή της στο Συνέδριο, η Ευρωπαία Επίτροπος Στέλλα Κυριακίδου ανέπτυξε το όραμα και τα βασικά σημεία της νέας φαρμακευτικής στρατηγικής την οποία προωθεί η Επιτροπή, τονίζοντας ότι «η υγεία αποτελεί χαρακτηριστικό παράδειγμα όπου η ενωμένη δράση σε επίπεδο ΕΕ, στο πνεύμα της αλληλεγγύης μπορεί να κάνει πραγματική διαφορά για όλους τους πολίτες». Ανέδειξε τρία βασικά στοιχεία ως καθοριστικά για την επιτυχή εφαρμογή της στρατηγικής: τη συνεργασία, την εμπιστοσύνη και το όραμα. Όπως ανέφερε, η νέα φαρμακευτική στρατηγική της Επιτροπής θέτει τους ασθενείς στο επίκεντρο και επιδιώκει να αντιμετωπίσει τις ανάγκες που αναδύονται. Η Επίτροπος χαρακτήρισε ως θεμελιώδη στόχο την πρόσβαση στα φάρμακα, λέγοντας ότι «σε μια γνήσια Ευρωπαϊκή Ένωση Υγείας, οι ασθενείς θα πρέπει πάντα να έχουν πρόσβαση στα φάρμακα που χρειάζονται, ανεξάρτητα από το πού ζουν. Τα φάρμακά τους θα πρέπει να είναι διαθέσιμα και οικονομικά. Και στη φαρμακοβιομηχανία μας πρέπει να δοθούν οι συνθήκες που χρειάζεται για να ευδοκιμήσει και να παραμείνει παγκόσμιος ηγέτης». Στάθηκε δε ιδιαίτερα στην ανάγκη για να διαμορφωθούν οι συνθήκες που να επιτρέπουν στην Ευρώπη να εδραιωθεί ως πρωτοπόρος στον τομέα της καινοτομίας, με μια δυναμική φαρμακευτική βιομηχανία.
Τέλος, σε βιντεοσκοπημένο του μήνυμα στο πλαίσιο του Συνεδρίου, ο Υπουργός Υγείας, Μιχάλης Χατζηπαντέλα, ανέφερε πως η προώθηση μεταρρυθμίσεων είναι μονόδρομος και πως το Υπουργείο λαμβάνει υπόψη τις θέσεις, ακόμα και την εποικοδομητική κριτική, όλων των φορέων με στόχο τη βελτίωση της λειτουργικότητας και αποτελεσματικότητας των δομών παροχής υγείας προς όφελος της κοινωνίας. Αναφέρθηκε ακόμη στη σύσταση, στο εγγύς μέλλον, της Εθνικής Φαρμακευτικής Αρχής, η οποία θα συμβάλει στον εκσυγχρονισμό του συστήματος παροχής υπηρεσιών υγείας στην Κύπρο.
