Ο Δρ Πέτρου Αθανάσιος, Διευθυντής του Τμήματος Χειρουργικής Ογκολογίας στο Mediterranean Hospital Of Cyprus και ιδρυτικό μέλος και εκ των Διευθυντών του Τμήματος Χειρουργικής Ήπατος – Παγκρέατος – Χοληφόρων του Ιατρικού Κέντρου Αθηνών  αποτελεί έναν εκ των πρωτοπόρων και πρωτεργατών της ρομποτικής χειρουργικής στο Ήπαρ και Πάγκρεας σε ευρωπαϊκό επίπεδο.
 Από το 2019 αποτελεί εκλεγμένο μέλος της ακαδημαϊκής κοινότητας του Ευρωπαϊκού Πανεπιστημίου Κύπρου, κατέχοντας την θέση του Clinical Associated Professor in Surgery, στην Ιατρική Σχολή, ενώ την περίοδο 2018-2021 διετέλεσε μέλος της Επιτροπής Εκπαίδευσης (Educational Committee) της Ευρωπαϊκής Εταιρείας Χειρουργικής Ήπατος – Χοληφόρων – Παγκρέατος, E-AHPBA.

Κύριε Πέτρου, πριν προχωρήσουμε σε επιμέρους ερωτήσεις θα μπορούσατε να μας δώσετε τον ορισμό της Χειρουργικής Ογκολογίας και που αυτή διαφοροποιείται σε σχέση με την Γενική Χειρουργική;

Ουσιαστικά η χειρουργική ογκολογία αποτελεί μέρος και μετεξέλιξη της γενικής χειρουργικής. Αντικείμενό της είναι η θεραπεία των καρκινικών και μη όγκων και των συμπτωμάτων που προκαλούν τόσο τα ίδια τα νεοπλάσματα, όσο και οι άλλες θεραπείες τους, όπως ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία, τοπικές μέθοδοι θεραπείας, κτλ. 

Τι προϋποθέτει από πλευράς του χειρουργού η άσκησή της;

Κατά βάση, απαιτείται εκπαίδευση σε συγκεκριμένους τομείς, ανατομικά συστήματα και τεχνικές τα οποία είναι αποτέλεσμα επίπονης και μακροχρόνιας εξειδίκευσης σε προγράμματα μεγάλων τριτοβάθμιων ογκολογικών κέντρων. Για την άσκησή της απαιτείται ιδιαίτερη χειρουργική και ακαδημαϊκή κατάρτιση, γιατί ο ογκολογικός ασθενής, αλλά και εν γένει η θεραπεία κάθε μορφής καρκίνου, είναι διαδικασία υψηλών απαιτήσεων.   

Σε προσωπικό επίπεδο πως θεωρείτε ότι φτάσατε στο σημείο να αντιπροσωπεύετε αυτή την εξειδίκευση;

Όλα είναι αποτέλεσμα στόχων, συγκύριων, επιμονής και πολλών θυσιών. Προσωπικά, είχα την τύχη να κάνω ειδικότητα στη μεγαλύτερη και ιστορικότερη χειρουργική κλινική της Ελλάδας, την Ά Χειρουργική Κλινική του ΕΚΠΑ, δίπλα σε μεγάλους δασκάλους και μέντορες όπως οι καθηγητές Ε. Φελέκουρας , και Ε. Παπαλάμπρος. Μετέπειτα, εξειδικεύτηκα στην Χειρουργική Ήπατος-Χοληφόρων-Παγκρέατος και στην Ογκολογική Χειρουργική Ανωτέρου Πεπτικού και Σαρκωμάτων στο Hammersmith Hospital, Royal Marsden Hospital και Oxford University της Μεγάλης Βρετανίας. Η εκπαίδευση σε επιμέρους τεχνικές, όπως η προηγμένη Λαπαροσκοπική και Ρομποτική Χειρουργική, ήρθε αργότερα μέσα από προγράμματα σε Αγγλία, Γαλλία, Βέλγιο και Ιταλία. 

Και πως αυτή η εκπαίδευση περνά στην καθημερινή πράξη;

Αυτό έρχεται αρμονικά με το χτίσιμο ομάδας με αντίστοιχη ειδίκευση και με τη διαρκή παρακολούθηση των εξελίξεων. Κάπως έτσι φτάσαμε στο σημείο να είμαστε πρωτοπόροι με την ομάδα μου σε πολλά είδη επεμβάσεων και τεχνικές που πρώτοι εισαγάγαμε σε Ελλάδα και Κύπρο. Θα πρέπει να ευχαριστήσω, οπότε, όλους τους μέχρι τώρα συνεργάτες για την αμέριστη συμπαράσταση και συνεργασία. 

Ποια είναι η διαδικασία και η προσέγγιση του ογκολογικού ασθενούς στις μέρες μας;

Η Χειρουργική Ογκολογία στηρίζεται σε δύο άξονες. Στην διάγνωση και στη σταδιοποίηση. Διάγνωση είναι η ακριβής διαπίστωση του είδους της νεοπλασίας αλλά και γονιδιακών και ιστολογικών χαρακτηριστικών με θεραπευτική και προγνωστική αξία. Η σταδιοποίηση εκτιμά την έκταση της νόσου περιοχικά και συστηματικά και καθορίζει την εγχειρησιμότητά της και την όλη θεραπεία. Ο ογκολογικός ασθενής, ανεξαρτήτως του είδους της νεοπλασίας του και του σταδίου της νόσου του, θα πρέπει να προσεγγίζεται εξατομικευμένα και με σεβασμό τόσο στην επιστήμη, όσο και στις βιολογικές και προσωπικές ιδιαιτερότητες. Του αξίζει σεβασμός, αξιοπρέπεια, φροντίδα και στήριξη. 

Σε ποιο επίπεδο βρίσκεται η Χειρουργική Ογκολογία στον υπόλοιπο κόσμο αλλά και στον Ελλαδικό χώρο ειδικότερα;

Οι πρόοδοι που έχουν συντελεστεί στην τεχνική μας, η αξιοποίηση της εμπειρίας μας σε συνάρτηση με την πρόοδο στην αναισθησιολογία, στην εντατική θεραπεία, και σε συνδυασμό με την εξέλιξη της τεχνολογίας, επιτρέπουν σήμερα την εκτομή μεγάλων όγκων από δυσπρόσιτα ανατομικά πεδία. Όλα αυτά πλέον με ελάχιστη επιβάρυνση του οργανισμού, χάρη στις ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές (λαπαροσκοπικές, ρομποτικές). Σήμερα, επιπλέον, είναι εφικτή η καταστροφή πρωτοπαθών όγκων ή μεταστάσεων από ευαίσθητα όργανα (ήπαρ, πνεύμονας, περιτοναϊκή κοιλότητα, εγκέφαλος) ακόμα και διαδερμικά, δηλαδή χωρίς εγχείρηση.

Όλα αυτά τα πολλά υποσχόμενα νέα αποτελούν μέριμνα της Χειρουργικής Ογκολογίας και μόνο;

Το αντίθετο θα έλεγα και εκεί διαφοροποιείται το σήμερα από το χτες και τα οργανωμένα ογκολογικά κέντρα και ομάδες από τα γενικά νοσοκομεία. Για την επίτευξη του καλύτερου δυνατού αποτελέσματος είναι απαραίτητη η στενή συνεργασία με άλλες ογκολογικές ειδικότητες για τη διεπιστημονική αντιμετώπιση του ασθενή. Απαραίτητη είναι η διαθεσιμότητα στον ίδιο νοσηλευτικό χώρο και η συνεργασία με συναδέλφους από την Ογκολογική Παθολογία, Επεμβατική Ακτινολογία, Γαστρεντερολογία, Ακτινοθεραπεία, κτλ. Κυρίαρχος στόχος της χειρουργικής ογκολογίας είναι η θεραπευτική εκτομή του όγκου με σεβασμό στη ποιότητα ζωής και την λειτουργικότητα του ατόμου. 

Ποιες οι νέες δυνατότητες στο τομέα σας και τι υπάρχει στην διάθεση των ασθενών σας σήμερα;

Όγκοι που μέχρι πρότινος θεωρούνταν ανεγχείρητοι, σήμερα με τη χημειοθεραπεία και την ακτινοθεραπεία μπορούν να ελαττωθούν σε μέγεθος τόσο ώστε να μπορούν να αντιμετωπιστούν χειρουργικά. Παράδειγμα αποτελούν τα σαρκώματα κι ο καρκίνος του ορθού που αντιμετωπίζεται χωρίς να είναι αναγκαία πάντα η κολοστομία αλλά και ο καρκίνος του οισοφάγου ή του στομάχου. Εκεί όμως που έχει σημειωθεί επανάσταση, είναι στη χειρουργική του ήπατος, όπου με ασφάλεια και με λαπαροσκοπικές και ρομποτικές μεθόδους μπορούμε να αφαιρέσουμε μέχρι και το 70% του οργάνου με ασφάλεια. Παράλληλα, στο πάγκρεας πλέον η εμπειρία μας επιτρέπει να αφαιρούμε δύσκολους όγκους ακόμη και αν απαιτείται ανακατασκευή των σημαντικών αγγείων αλλά και να αντιμετωπίζουμε τοπικά εκτεταμένους όγκους με μη θερμικές μεθόδους καταστροφής του καρκίνου, όπως το Nanoknife.
Η χειρουργική ογκολογία σε συνεργασία με τις άλλες ογκολογικές ειδικότητες έχει σκοπό και ελπίζουμε να καταφέρει να στερήσει από τον καρκίνο το χαρακτηρισμό «ανίκητος». Είναι μέλημα μας και υπόσχεση ολόκληρης της ιατρικής κοινότητας.