Οι παγκόσμιες τιμές των τροφίμων παραμένουν κοντά σε επίπεδα ρεκόρ, καθώς η εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία έχει προκαλέσει σοβαρές αναταράξεις στο παγκόσμιο εμπόριο, πυροδοτώντας πληθωριστικό κύμα και επισιτιστική κρίση.
Έπειτα από ένα ρεκόρ το Μάρτιο εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, ο δείκτης του FAO για τα τρόφιμα, που παρακολουθεί τη μηνιαία διακύμανση των διεθνών τιμών ενός καλαθιού βασικών ειδών διατροφής, μειώθηκε κατά 0,6%, κυρίως εξαιτίας μια πτώσης των τιμών των φυτικών ελαίων.
Έπειτα από 100 ημέρες μιας σύγκρουσης που έχει αποσταθεροποιήσει τις αγορές και τις αλυσίδες εφοδιασμού σε όλο τον κόσμο, αυτός ο δείκτης του FAO έφθασε τις 157,4 μονάδες, καταγράφοντας άνοδο κατά 22,8% σε ένα χρόνο από το Μάιο 2021, αναφέρει ο οργανισμός.
Το σιτάρι, ένα τρόφιμο στρατηγικής σημασίας, κατέγραψε αύξηση της τιμής του κατά 5,6% το Μάιο: πρόκειται για μια αύξηση που συνδέεεται «με την ανακοίνωση ενός εμπάργκο στις εξαγωγές από την Ινδία, με ανησυχίες σχετικά με τις συνθήκες των καλλιεργειών σε μείζονες εξαγωγικές χώρες» και με μια μείωση των προβλέψεων για την παραγωγή δημητριακών στην Ουκρανία.
Σε διάστημα ενός χρόνου, η τιμή του σιταριού, το 30% του παγκόσμιου εμπορίου του οποίου εξασφαλίζουν η Ρωσία και η Ουκρανία, αυξήθηκε κατά 56,2%.
Ο δείκτης FAO των φυτικών ελαίων οπισθοχωρεί ταυτόχρονα κατά 3,5% χάρη σε μια πτώση των τιμών του φοινικέλαιου, του ηλιέλαιου, του σογιέλαιου και του κραμβέλαιου, «εν μέρει εξαιτίας της άρσης της προσωρινής απαγόρευσης εξαγωγής φοινικέλαιου από την Ινδονησία». Οι τιμές των φυτικών ελαίων και των σιτηρών έχουν πληγεί από μέτρα προστατευτισμού, καθώς οι χώρες προσπάθησαν να προστατεύσουν τις δικές τους αγορές. Η Μαλαισία έχει απαγορεύσει τις εξαγωγές κοτόπουλου, ενώ η Ινδία έχει κινηθεί για να περιορίσει τις αποστολές σιταριού και ζάχαρης.
«Οι περιορισμοί των εξαγωγών δημιουργούν αβεβαιότητα στην αγορά και μπορεί να επιφέρουν άνοδο των τιμών και αυξημένη αστάθεια», υπογραμμίζει ο επικεφαλής των οικονομολόγων του FAO Μάσιμο Τορέρο Κουγέν. Ο οργανισμός προβλέπει επίσης μια «πιθανή μείωση» της παγκόσμιας παραγωγής δημητριακών στη διάρκεια του 2022 -η πρώτη σε διάστημα τεσσάρων ετών- που αναμένεται να μειωθεί στους 2,7 δισεκ. τόνους, 16 εκατομμύρια κάτω από την παραγωγή ρεκόρ που εκτιμάται για το 2021.
Οι αγρότες αντιμετωπίζουν ρεκόρ υψηλού κόστους ενέργειαςκαι εισροών και τα Ηνωμένα Έθνη έχουν πει ότι η έλλειψη λιπασμάτων θα μπορούσε να βαθύνει την επισιτιστική κρίση το 2023. Οι τιμές των τροφίμων ήταν ήδη υψηλές λόγω των αναταράξεων των logistics και της ανάκαμψης της ζήτησης μετά την πανδημία. Ο πληθωρισμός των τροφίμων πλήττει περισσότερο τις φτωχές χώρες όπου τα παντοπωλεία αποτελούν μεγάλο μερίδιο των καταναλωτικών προϋπολογισμών.
Η παγκόσμια παραγωγή και κατανάλωση δημητριακών σε πορεία μείωσης
Οι πρώιμες προοπτικές για την παγκόσμια παραγωγή δημητριακών το 2022 δείχνουν τώρα μια πιθανή μείωση, την πρώτη σε τέσσερα χρόνια, στους 2.784 εκατομμύρια τόνους, μειωμένος κατά 16 εκατομμύρια τόνους από το ρεκόρ παραγωγής που εκτιμάται για το 2021, σύμφωνα με Η τελευταία ενημέρωση του FAO για την προσφορά και τη ζήτηση δημητριακών, επίσης κυκλοφόρησε σήμερα.
Η μεγαλύτερη μείωση προβλέπεται για τον αραβόσιτο, ακολουθούμενο από το σιτάρι και το ρύζι, ενώ η παραγωγή κριθαριού και σόργου πιθανότατα θα αυξηθεί. Οι προβλέψεις βασίζονται στις συνθήκες των καλλιεργειών που βρίσκονται ήδη στο έδαφος και στις προθέσεις φύτευσης για εκείνες που δεν έχουν ακόμη σπαρθεί.
Η παγκόσμια χρήση σιτηρών προβλέπεται επίσης να μειωθεί οριακά το 2022/23, κατά περίπου 0,1 τοις εκατό από το 2021/22 σε 2.788 εκατομμύρια τόνους, σηματοδοτώντας την πρώτη συρρίκνωση σε 20 χρόνια. Η μείωση οφείλεται κυρίως στις προβλεπόμενες μειώσεις στη χρήση ζωοτροφών σιταριού, χονδροειδών σιτηρών και ρυζιού, ενώ η παγκόσμια κατανάλωση τροφίμων σε δημητριακά αναμένεται να αυξηθεί, συμβαδίζοντας με τις τάσεις του παγκόσμιου πληθυσμού.
Το παγκόσμιο εμπόριο δημητριακών προβλέπεται να μειωθεί κατά 2,6% από το επίπεδο του 2021/22 σε 463 εκατομμύρια τόνους, χαμηλό τριετίας, παρόλο που οι προοπτικές για το διεθνές εμπόριο ρυζιού παραμένουν θετικές.
Οι νέες προβλέψεις δείχνουν πτώση των αποθεμάτων, με αποτέλεσμα ο λόγος των παγκόσμιων αποθεμάτων δημητριακών προς χρήση να πέσει στο 29,6% το 2022/23 από 30,5 τοις εκατό το 2021/2022. Αυτό το νέο επίπεδο θα είναι το χαμηλότερο των τελευταίων εννέα ετών, αλλά θα εξακολουθεί να είναι πολύ πάνω από το χαμηλό του 21,4 τοις εκατό που καταγράφηκε το 2007/08. Η μείωση των αποθεμάτων καλαμποκιού αναμένεται να οδηγήσει στη μείωση, ενώ τα αποθέματα σιταριού αναμένεται να αυξηθούν.
Ο FAO ενημέρωσε επίσης τις εκτιμήσεις του για την παγκόσμια παραγωγή σιτηρών το 2021, η οποία τώρα παρατηρείται αύξηση 0,9 τοις εκατό σε σχέση με το προηγούμενο έτος, και για τη χρήση των σιτηρών το 2021/2022, η οποία παρατηρείται αύξηση κατά 1,1 τοις εκατό.
