Μελέτη της Επιτροπής Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου

Με μόλις 3,9 εκατομμύρια αγροτών, δηλαδή 8 αγρότες ανά 1000 κατοίκους, άρα και με μικρότερη παραγωγή τροφίμων, κινδυνεύει να μείνει η Ευρωπαϊκή Ένωση έως το 2040, σύμφωνα με τη μελέτη «Το μέλλον του Ευρωπαϊκού Αγροτικού Μοντέλου» της Επιτροπής Γεωργίας του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου. Το 2005, η Ε.Ε. αριθμούσε 15 εκατομμύρια αγρότες. Το 2016 είχαν μειωθεί στα 10,3 εκατομμύρια και έως το 2040 προβλέπεται νέα μείωση στα 3,9 εκατομμύρια. Δηλαδή τα επόμενα 18 χρόνια, η Ε.Ε. εκτιμά ότι θα χάσει αθροιστικά 6,4 εκ. αγροτών ( 267 χιλιάδες το χρόνο, 22 χιλιάδες το μήνα, 700 κάθε ημέρα). Κατ’ αυτόν τον τρόπο, η αναλογία αγροτών ανά 1000 κατοίκους πρόκειται να μειωθεί από 23 το 2016 σε μόλις 8 το 2040. Συνολικά, σε διάστημα 35 ετών η Ε.Ε. αναμένεται να χάσει το 74% των αγροτών της. Σύμφωνα με τη μελέτη, ο βαθμός οικονομικής ανθεκτικότητας της γεωργίας είναι χαμηλός, γεγονός που αυξάνει τον κίνδυνο εξόδου των αγροτών από τον πρωτογενή τομέα. Το ίδιο ισχύει πολύ περισσότερο στις ορεινές περιοχές. Η αγροτική γη συγκεντρώνεται σε λιγότερα χέρια Αντίθετη πορεία από τον αριθμό των αγροτών που μειώνεται, ακολουθεί το εισόδημά τους που βρίσκεται σε ανοδική τροχιά. Από το 2005 έως το 2016 το μέσο εισόδημα ανά γεωργική εκμετάλλευση αυξήθηκε κατά 77%, στις 33.000 από 18.000 ευρώ σε ετήσια βάση.Επιπρόσθετα, αυξάνεται σταθερά το μέγεθος των αγροτικών εκμεταλλεύσεων και η γη συγκεντρώνεται σε ολοένα λιγότερα χέρια.Είναι χαρακτηριστικό ότι την περίοδο 2005-16 αυξήθηκε (κατά 7%) μόνο ο αριθμός των αγροτικών εκμεταλλεύσεων, με περισσότερα από 500 στρέμματα. Σε όλες στις υπόλοιπες κατηγορίες σημειώθηκε μείωση: -38% στις φάρμες με λιγότερα από 50 στρέμματα -17% στις φάρμες με 50-190 στρέμματα -12% στις φάρμες με 200-490 στρέμματα. Οι λόγοι της μείωσης αριθμού των αγροτών Σύμφωνα με τη μελέτη, η μείωση του αριθμού των αγροτών οφείλεται σε μια σειρά λόγους, όπως η κλιματική αλλαγή και η έλλειψη φυσικών πόρων, το εισόδημα και το κόστος παραγωγής, η γήρανση του πληθυσμού (δημογραφικοί λόγοι).Ωστόσο, η επίδραση των συγκεκριμένων παραγόντων δεν είναι ίδια σε όλες τις κατηγορίες εκμεταλλεύσεων. Για παράδειγμα, η κλιματική αλλαγή και η παγκοσμιοποίηση επιδρούν αρνητικά σε όλες τις κατηγορίες, όμως η οικονομική ανάπτυξη και οι επενδύσεις έχουν θετικό αποτύπωμα στις αγροτικές επιχειρήσεις (μεγάλες φάρμες). Θετικό αντίκτυπο στις αγροτικές επιχειρήσεις έχουν και οι τεχνολογικές εφαρμογές, οι οποίες θεωρούνται ότι επιδρούν τόσο θετικά όσο και αρνητικά και στις μικρομεσαίες εκμεταλλεύσεις.Τα προγράμματα αγροτικής ανάπτυξης και οι επιδοτήσεις θεωρείται ότι έχουν θετικό αποτύπωμα σε όλες τις κατηγορίες αγροτικών εκμεταλλεύσεων. Η μελέτη εξάγει, ωστόσο, το συμπέρασμα ότι για την ενίσχυση της βιωσιμότητας και της ανθεκτικότητας, η EFM και οι πολιτικοί πρέπει να αγκαλιάσουν την αναδυόμενη ποικιλομορφία των προφίλ των γεωργών και να ενθαρρύνουν κοινωνικά επιθυμητές προσαρμοστικές στρατηγικές, που διατηρούν την πολυλειτουργικότητα της γεωργίας.