Όλο και περισσότεροι άνθρωποι χρησιμοποιούν μετρητές γλυκόζης (CGMs) για να παρακολουθούν τα επίπεδα σακχάρου τους σε πραγματικό χρόνο, πιστεύοντας ότι η αποφυγή αιχμών της γλυκόζης (aka glucose spikes) είναι το κλειδί για καλύτερη υγεία, έλεγχο βάρους και πρόληψη ασθενειών. Οι influencers στα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, υποστηρικτές της ευεξίας και «biohackers» έχουν ενισχύσει αυτή την τάση, υποσχόμενοι αυξημένη ενέργεια, λιγότερες λιγούρες και ακόμα και μακροζωία.
Μία από τις πιο αναγνωρίσιμες φιγούρες που συνέβαλε στη διάδοση αυτής της προσέγγισης είναι η Jessie Inchauspé, γνωστή και ως “Glucose Goddess,” η οποία προωθεί διατροφικά «κόλπα» που στοχεύουν στη μείωση των αιχμών γλυκόζης. Αν και το έργο της έφερε στο προσκήνιο και ευεσθητοποίησε το κοινό για τη ρύθμιση του σακχάρου στο αίμα, έχει επίσης προκαλέσει ανησυχίες για παρανοήσεις φυσιολογικών αντιδράσεων του οργανισμού και την άσκοπη δημιουργία φόβου γύρω από το φαγητό.

Τι Είναι οι Αιχμές Γλυκόζης και Πρέπει να Ανήσυχεις;
Οι αιχμές γλυκόζης συμβαίνουν όταν τα επίπεδα σακχάρου στο αίμα αυξάνονται μετά το φαγητό, ιδιαίτερα μετά από την κατανάλωση υδατανθράκων. Πρόκειται για μια φυσιολογική βιολογική αντίδραση. Σε υγιή άτομα, το σώμα απελευθερώνει ινσουλίνη ώστε η γλυκόζη να εισέλθει στα κύτταρα για ενέργεια, και τα επίπεδα σακχάρου επιστρέφουν στο φυσιολογικό μέσα σε λίγες ώρες. Αν και τα χρόνια αυξημένα επίπεδα σακχάρου μπορεί να οδηγήσουν σε μεταβολικές διαταραχές, οι περιστασιακές διακυμάνσεις δεν είναι επικίνδυνες.

Η σημερινή τάση υπαινίσσεται ότι πρέπει να αποφεύγονται όλες οι αιχμές γλυκόζης για καλή υγεία, όμως η επιστημονική έρευνα δεν υποστηρίζει κάτι τέτοιο για μη διαβητικά άτομα. Το σώμα είναι πλήρως ικανό να διαχειριστεί αυτές τις διακυμάνσεις και δεν χρειάζεται υπερβολικό διαιτητικό έλεγχο.

Η Σημασία της Έγκυρης Επιστημονικής Έρευνας στη Διαιτολογία
Το πρόβλημα με την τάση παρακολούθησης γλυκόζης είναι οτι τα δεδομένα είναι κυριως βασισμένα σε προσωπικές εμπειρίες και όχι σε έρευνες υψηλού επιπέδου. Οι επαγγελματίες κλινικοί ερευνητές ακολουθούν αυστηρές μεθόδους ώστε τα αποτελέσματά τους να είναι αξιόπιστα και να εφαρμόζονται σε ευρύτερους πληθυσμούς. Αυτό περιλαμβάνει ελεγχόμενες μελέτες που εξάγωνται με πολλούς συμμετέχοντες και αξιολόγηση από την επιστημονική κοινότητα.

Όταν οι influencers χρησιμοποιούν τα προσωπικά τους δεδομένα γλυκόζης για να κάνουν γενικές διατροφικές δηλώσεις, μπορούν να οδηγήσουν το κοινό σε περιττούς περιορισμούς ή άγχος για τις τροφές. Η υψηλής ποιότητας επιστημονική έρευνα διασφαλίζει ότι οι διατροφικές συστάσεις βασίζονται σε καλά θεμελιωμένες αρχές και όχι σε τάσεις ή ατομικές εμπειρίες.

Ποιοι Πραγματικά Πρέπει να Παρακολουθούν τα Επίπεδα Γλυκόζης;
Η παρακολούθηση γλυκόζης είναι ουσιαστική για άτομα με διαβήτη ή μεταβολικές διαταραχές. Αυτά τα άτομα επωφελούνται από την παρακολούθηση για να διαχειρίζονται αποτελεσματικά την κατάστασή τους και να προλαμβάνουν επιπλοκές. Επίσης, σε περιπτώσεις προδιαβήτη ή αντίστασης στην ινσουλίνη, η κατανόηση των προτύπων γλυκόζης υπό ιατρική επίβλεψη μπορεί να είναι ωφέλιμη.

Ωστόσο, για τον γενικό πληθυσμό, η συνεχής παρακολούθηση γλυκόζης δεν είναι απαραίτητη. Μια ισορροπημένη διατροφή πλούσια σε ανεπεξέργαστες τροφές, φυτικές ίνες, πρωτεΐνες και καλά λιπαρά υποστηρίζει φυσικά τη σταθερότητα του σακχάρου στο αίμα χωρίς την ανάγκη συνεχούς ελέγχου. Ειλικρινά, με ανησυχεί περισσότερο το ενδεχόμενο να δημιουργηθεί απορρύθμιση στη σχέση με το φαγητό παρά να υπάρξει πραγματικό όφελος από την παρακολούθηση.

Τελικές Σκέψεις: Εστίαση στη Συνολική Υγεία, Όχι Μόνο στα Επίπεδα Γλυκόζης
Αν και η παρακολούθηση γλυκόζης μπορεί να προσφέρει κάποιες ενδιαφέρουσες πληροφορίες, δεν πρέπει να επισκιάζει τη συνολική εικόνα της υγείας. Όσο κλισέ κι αν ακούγεται, η τακτική άσκηση, ο επαρκής ύπνος, η διαχείριση του άγχους και η ισορροπημένη διατροφή παίζουν πολύ πιο καθοριστικό ρόλο στην υγεία από το να παρακολουθεί κανείς κάθε διακύμανση στο σάκχαρο.

Αντί να ακολουθούμε τάσεις που ενισχύουν τον φόβο γύρω από φυσιολογικές λειτουργίες του σώματος, είναι προτιμότερο να ζητάμε τη συμβουλή πιστοποιημένων διαιτολόγων και επαγγελματιών υγείας που βασίζονται στην τεκμηριωμένη επιστήμη για να μας καθοδηγήσουν διατροφικά.

Alkisti N. Photiou RD
Clinical and Sports Dietitian