Ο σκύλος-ντετέκτιβ που μπορεί να ανιχνεύει επικίνδυνα βακτήρια

Ένα ιδιαίτερο ταλέντο ανακάλυψαν οι επιστήμονες σε ένα λαμπραντόρ με το όνομα Τζόντι, το οποίο έχει την ικανότητα να ανιχνεύει συγκεκριμένα βακτήρια μέσω της όσφρησής του. Το εύρημα αυτό ενδέχεται να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο στην ανάπτυξη ενός πρωτοποριακού προγράμματος που θα επιτρέπει σε σκύλους να εντοπίζουν άτομα μολυσμένα με επικίνδυνα μικρόβια.

Το ερευνητικό πρόγραμμα, που ξεκίνησε πρόσφατα από επιστήμονες του Imperial College του Λονδίνου, θεωρείται πολλά υποσχόμενο στη μάχη κατά της ανθεκτικότητας στα αντιβιοτικά, καθώς και στη θεραπεία ασθενειών όπως η πνευμονοπάθεια. Σύμφωνα με τον Guardian, οι ειδικοί εκτιμούν ότι η συμβολή των σκύλων θα μπορούσε να αποδειχθεί πολύτιμη στην ανίχνευση μικροβίων.

«Πιστεύουμε ότι η Τζόντι και οι συνάδελφοί της, οι ιατρικοί σκύλοι-ντετέκτιβ, προσφέρουν έναν νέο τρόπο εντοπισμού μολυσμένων ατόμων, απλώς μυρίζοντας τις κάλτσες ή τα πουκάμισά τους», ανέφερε η καθηγήτρια Τζέιν Ντέιβις από το Imperial College. «Η συμβολή τους μπορεί να είναι καθοριστική στην αντιμετώπιση της μικροβιακής ανθεκτικότητας, καθώς και παθήσεων όπως η κυστική ίνωση».

Η πρόκληση της κυστικής ίνωσης και η συμβολή των σκύλων

Η κυστική ίνωση είναι μία από τις πιο κοινές κληρονομικές ασθένειες παγκοσμίως. Οφείλεται σε μια ελαττωματική πρωτεΐνη που επιτρέπει τη συσσώρευση βλέννας στους πνεύμονες και σε άλλα όργανα, προκαλώντας χρόνιες λοιμώξεις που επιδεινώνονται με την πάροδο του χρόνου.

Στο παρελθόν, η επιβίωση των ασθενών ήταν εξαιρετικά περιορισμένη, καθώς οι περισσότεροι δεν ξεπερνούσαν την εφηβεία. Σήμερα, χάρη σε φαρμακευτικές θεραπείες που ονομάζονται ρυθμιστικά, οι ασθενείς έχουν τη δυνατότητα να ζήσουν περισσότερα χρόνια. Ωστόσο, τα ρυθμιστικά φάρμακα, αν και βελτιώνουν την ποιότητα ζωής, δεν εξαλείφουν πλήρως τις χρόνιες πνευμονικές λοιμώξεις, αφήνοντας τους ασθενείς εκτεθειμένους σε βακτήρια που μπορούν να απειλήσουν την υγεία τους.

«Το πρόβλημα είναι ότι τα βακτήρια στους ασθενείς αυτούς είναι πλέον πολύ πιο δύσκολο να ανιχνευθούν», εξηγεί η Ντέιβις. «Οι διαμορφωτές μειώνουν σημαντικά τη βλέννα στους πνεύμονες, καθιστώντας δύσκολη την εξέταση πτυέλων, που είναι βασική για την αξιολόγηση της βακτηριακής κατάστασης των ασθενών. Σε αυτό το σημείο, τα σκυλιά μπορούν να δώσουν λύση».

Πώς τα σκυλιά ανιχνεύουν τα βακτήρια

Πριν από μερικά χρόνια, η ομάδα της Ντέιβις, με τη στήριξη του Cystic Fibrosis Trust, πραγματοποίησε έρευνα όπου σκυλιά εκπαιδεύτηκαν να εντοπίζουν εργαστηριακά δείγματα με το βακτήριο ψευδομονάδα, το οποίο μπορεί να προκαλέσει σοβαρές λοιμώξεις, όπως πνευμονία και σηψαιμία.

Κατά τη διάρκεια των δοκιμών, τα σκυλιά, συμπεριλαμβανομένης της Τζόντι, τοποθετήθηκαν σε έναν χώρο όπου υπήρχαν δείγματα με βακτήρια ή χωρίς αυτά. Με τη βοήθεια της εξαιρετικής τους όσφρησης, τα σκυλιά μπορούσαν να αναγνωρίσουν την παρουσία της ψευδομονάδας απλά μυρίζοντας τα δείγματα. Όταν την εντόπιζαν, κάθονταν, σηματοδοτώντας την ανίχνευσή της.

«Αποδείξαμε ότι σε εργαστηριακές συνθήκες οι σκύλοι μπορούν να ανιχνεύσουν ψευδομονάδες σε δείγματα», τόνισε η Ντέιβις.

Τώρα, η ερευνητική ομάδα επιδιώκει να προχωρήσει ένα βήμα παραπέρα. Χρηματοδότηση από τα ιατρικά φιλανθρωπικά ιδρύματα LifeArc και Cystic Fibrosis Trust θα επιτρέψει την εκπαίδευση σκύλων ώστε να ανιχνεύουν ψευδομονάδες όχι μόνο σε εργαστηριακά δείγματα, αλλά και στο δέρμα, τα ούρα ή τα ρούχα των ασθενών.

Η σημασία της έγκαιρης διάγνωσης

Το νέο αυτό σύστημα δεν περιορίζεται μόνο στους ασθενείς με κυστική ίνωση. Η ανίχνευση βακτηρίων μέσω της όσφρησης των σκύλων θα μπορούσε να βοηθήσει και άλλες ομάδες ασθενών, προσφέροντας μια ανώδυνη, γρήγορη και οικονομική εναλλακτική μέθοδο διάγνωσης.

«Τα βακτήρια όπως η ψευδομονάδα είναι δύσκολο να ανιχνευθούν στις κλινικές, ενώ οι υπάρχουσες τεχνικές είναι επεμβατικές, δαπανηρές και δεν μπορούν να επαναλαμβάνονται συχνά», εξηγεί η Ντέιβις. «Τα σκυλιά μπορούν να παρακάμψουν αυτά τα εμπόδια».

Επιπλέον, η ανίχνευση των βακτηρίων είναι ζωτικής σημασίας για τη σωστή επιλογή αντιβιοτικών, καθώς η μικροβιακή αντοχή αποτελεί μία από τις μεγαλύτερες προκλήσεις της σύγχρονης ιατρικής.

«Πρέπει να εντοπίζουμε με ακρίβεια τα βακτήρια ώστε να διασφαλίζουμε ότι οι ασθενείς λαμβάνουν τη σωστή αντιβιοτική θεραπεία. Αν δεν το κάνουμε, η μικροβιακή αντοχή θα συνεχίσει να επιδεινώνεται», προειδοποιεί η Ντέιβις.

Η μάχη κατά της μικροβιακής αντοχής

Η μικροβιακή ανθεκτικότητα αποτελεί παγκόσμια απειλή για τη δημόσια υγεία, καθώς ετησίως προκαλεί τον θάνατο περίπου ενός εκατομμυρίου ανθρώπων. Οι ειδικοί εκτιμούν ότι ο αριθμός αυτός θα αυξηθεί δραματικά τις επόμενες δεκαετίες.

Παρόλο που πρόσφατα στοιχεία δείχνουν ότι η ανθεκτικότητα στα μικρόβια αμβλύνεται στα παιδιά κάτω των πέντε ετών, για τα άτομα άνω των 70 ετών τα ποσοστά θνησιμότητας έχουν αυξηθεί κατά 80% από το 1990.

«Στη μάχη κατά της μικροβιακής αντοχής, χρειαζόμαστε κάθε διαθέσιμη βοήθεια», τονίζει η Ντέιβις. «Σκυλιά όπως η Τζόντι θα μπορούσαν να αποτελέσουν πολύτιμους συμμάχους στην αντιμετώπιση αυτής της παγκόσμιας απειλής».

in.gr