Η έλλειψη ύπνου συνδέεται με αυξημένη ευερεθιστότητα, πρησμένα μάτια και υπνηλία. Ωστόσο, νέα έρευνα υποδεικνύει ότι η κακή ποιότητα ύπνου μπορεί επίσης να αυξήσει την πιθανότητα να πέσει κάποιος θύμα θεωριών συνωμοσίας.
Σύμφωνα με μελέτη του Πανεπιστημίου του Νότιγχαμ, που παρακολούθησε πάνω από 1.000 Βρετανούς, άτομα που αντιμετώπιζαν διαταραχές ύπνου για τουλάχιστον έναν μήνα εμφάνισαν μεγαλύτερη προδιάθεση να αποδεχτούν υπερβολικές, αβάσιμες πεποιθήσεις.
Οι ερευνητές επισημαίνουν ότι η ποιότητα του ύπνου μπορεί να επηρεάσει τη διανοητική επεξεργασία πληροφοριών, γεγονός που ενισχύει την ευπιστία σε θεωρίες συνωμοσίας.
Ο ύπνος επηρεάζει την ψυχική υγεία και τη σκέψη
Ο Δρ Ντάνιελ Τζόλεϊ, αναπληρωτής καθηγητής κοινωνικής ψυχολογίας στο Πανεπιστήμιο του Νότιγχαμ, υπογραμμίζει τη σημασία του ύπνου στην ψυχική υγεία και τη γνωστική λειτουργία.
«Η κακή ποιότητα ύπνου έχει αποδειχθεί ότι αυξάνει τον κίνδυνο για κατάθλιψη, άγχος και παρανοϊκές τάσεις—παράγοντες που συντελούν στην ανάπτυξη πεποιθήσεων συνωμοσίας. Η έρευνά μας υποδεικνύει ότι η βελτίωση της ποιότητας του ύπνου μπορεί να λειτουργήσει ως προστατευτικός παράγοντας απέναντι στη διάδοση της συνωμοσιολογικής σκέψης», δήλωσε.
Τι είναι οι θεωρίες συνωμοσίας
Οι θεωρίες συνωμοσίας αποτελούν εναλλακτικές εξηγήσεις σημαντικών γεγονότων, που απορρίπτουν τις επιστημονικά τεκμηριωμένες ερμηνείες. Για παράδειγμα, οι “Flat Earthers” απορρίπτουν τις επιστημονικές αποδείξεις ότι η Γη είναι σφαιρική, ενώ άλλες θεωρίες υποστηρίζουν αβάσιμες απόψεις, όπως ότι οι εμβολιασμοί χρησιμοποιούνται για εμφύτευση τσιπ στους ανθρώπους.
Η έρευνα του Πανεπιστημίου του Νότιγχαμ: Ανάλυση δεδομένων
Οι ερευνητές πραγματοποίησαν δύο ξεχωριστές μελέτες για να εξετάσουν πώς ο ύπνος επηρεάζει την προδιάθεση για θεωρίες συνωμοσίας.
1η Μελέτη: Σχέση ποιότητας ύπνου και πίστης σε θεωρίες
540 εθελοντές αξιολόγησαν την ποιότητα του ύπνου τους και στη συνέχεια διάβασαν ένα άρθρο για τη φωτιά στον Καθεδρικό Ναό της Νοτρ Νταμ το 2019.
Ορισμένοι εκτέθηκαν σε μια συνωμοσιολογική αφήγηση που υποστήριζε ότι η φωτιά προκλήθηκε εσκεμμένα, ενώ άλλοι διάβασαν την επίσημη εκδοχή που απέδιδε το γεγονός σε ατύχημα.
Τα άτομα με χαμηλότερη ποιότητα ύπνου ήταν σημαντικά πιο πιθανό να αποδεχτούν τη συνωμοσιολογική εξήγηση.
«Η έκθεση σε θεωρίες συνωμοσίας αυξάνει την πιθανότητα να τις πιστέψει κάποιος, και η κακή ποιότητα ύπνου ενισχύει αυτό το φαινόμενο», ανέφεραν οι ερευνητές στο Journal of Health Psychology.
2η Μελέτη: Η σύνδεση ύπνου, προσωπικότητας και ψυχικής υγείας
575 εθελοντές αξιολόγησαν τη συναισθηματική τους κατάσταση (π.χ. θυμός, φόβος, καχυποψία).
Μετρήθηκε ο βαθμός πιθανότητας να υποφέρουν από κατάθλιψη και παρανοϊκές τάσεις.
Στη συνέχεια, ρωτήθηκαν για τις απόψεις τους σχετικά με διάφορες θεωρίες συνωμοσίας.
Διαπιστώθηκε ότι η κατάθλιψη, ο θυμός και η παράνοια συσχετίζονταν με χαμηλή ποιότητα ύπνου και αυξημένη πίστη σε θεωρίες συνωμοσίας.
Οι επιπτώσεις του κακού ύπνου στην υγεία
Η κακή ποιότητα ύπνου έχει συνδεθεί με πληθώρα προβλημάτων υγείας, όπως:
✔ Κατάθλιψη και αγχώδεις διαταραχές
✔ Αυξημένο κίνδυνο καρκίνου και εγκεφαλικών επεισοδίων
✔ Διαταραχές γονιμότητας
✔ Ελλειμματική προσοχή και μειωμένη κριτική σκέψη
Τι μπορεί να βοηθήσει;
Ο καλός ύπνος φαίνεται να αποτελεί προστατευτικό παράγοντα απέναντι στην παραπληροφόρηση και την ευπιστία σε θεωρίες συνωμοσίας. Οι ερευνητές προτείνουν:
Σταθερό ωράριο ύπνου
Αποφυγή έκθεσης σε μπλε φως πριν τον ύπνο
Διατήρηση ενός υγιεινού τρόπου ζωής
Μείωση του άγχους μέσω τεχνικών χαλάρωσης
Η έρευνα καταλήγει ότι η ενίσχυση της ποιότητας του ύπνου θα μπορούσε να συμβάλει στη μείωση της εξάπλωσης της συνωμοσιολογικής σκέψης, προστατεύοντας τη δημόσια υγεία και τη διανοητική σαφήνεια.
vita.gr