Με τη χρήση ψηφιακών πλατφορμών να αποτελεί αναπόσπαστο κομμάτι της καθημερινότητας των παιδιών και των εφήβων, η ανάγκη για ενημέρωση, προστασία και προληπτική δράση είναι πλέον επιτακτική.

Στατιστικά στοιχεία για την κατάσταση στην Κύπρο

Το Σπίτι του Παιδιού, αποτελεί έναν εξειδικευμένο χώρο που προσφέρει ολιστική στήριξη σε παιδιά-θύματα σεξουαλικής κακοποίησης και εκμετάλλευσης. Η λειτουργία του, που βασίζεται στο Ισλανδικό μοντέλο Barnahus, περιλαμβάνει δικανικές συνεντεύξεις, ιατρικές εξετάσεις, ψυχολογική στήριξη, κοινωνική αποκατάσταση και οικογενειακή θεραπεία. Η διαχείριση και η λειτουργία του έχουν ανατεθεί στο “Hope For Children” CRC Policy Center από τις Υπηρεσίες Κοινωνικής Ευημερίας (ΥΚΕ) του Υφυπουργείου Κοινωνικής Πρόνοιας, οι οποίες είναι υπεύθυνες για την επίβλεψη και χρηματοδότηση του ΣτΠ. Στη λειτουργία του ΣτΠ συμμετέχουν οι ΥΚΕ, Αστυνομία Κύπρου, το Υπουργείο Υγείας και το Υπουργείο Παιδείας Αθλητισμού και Νεολαίας (Υπηρεσία Εκπαιδευτικής Ψυχολογίας).

Από την έναρξη λειτουργίας του τον Σεπτέμβριο του 2017 μέχρι σήμερα, έχουν καταγραφεί αναφορές για περισσότερα από 2.500 παιδιά.

Συγκεκριμένα:

2022 - 441 παιδιά

2023 - 469 παιδιά

2024 - 407 παιδιά (μέχρι τον Νοέμβριο)

Μεγάλη ανησυχία προκαλεί το γεγονός ότι στο 85-90% των περιπτώσεων, ο κατηγορούμενος ανήκει στον κύκλο εμπιστοσύνης του παιδιού, ενώ ο μέσος όρος ηλικίας των παιδιών που εξυπηρετούνται είναι τα 12 έτη, με πιο συχνή ηλικία τα 13 έτη.

Όσον αφορά τα θύματα για το 2023:

• To 67,9% των παιδιών ήταν Κυπριακής υπηκοότητας.
• Το 63,4% των θυμάτων ήταν κορίτσια.

Η αύξηση της σεξουαλικής κακοποίησης μέσω διαδικτύου

Η διαδικτυακή άγρα/grooming, δηλαδή η διαδικασία χειραγώγησης παιδιών από ενήλικες μέσω διαδικτύου με σκοπό τη σεξουαλική εκμετάλλευση, είναι ένα φαινόμενο που εντείνεται στην Κύπρο. Σύμφωνα με τα στοιχεία του Κλάδου Δίωξης Ηλεκτρονικού Εγκλήματος της Αστυνομίας Κύπρου:

• To 2023 διαχειρίστηκαν 203 υποθέσεις και εντοπίστηκαν 106 ανήλικα θύματα.
• Το 2024 (μέχρι 31 Οκτωβρίου) διαχειρίστηκαν 161 υποθέσεις με 96 ανήλικα θύματα.

Τα πιο πάνω στοιχεία, καταδεικνύουν τη συνεχιζόμενη απειλή που αντιμετωπίζουν οι ανήλικοι μέσω διαδικτυακής επικοινωνίας, κυρίως σε πλατφόρμες κοινωνικής δικτύωσης και διαδικτυακών παιχνιδιών.

Τι πρέπει να γνωρίζουν οι γονείς

Η ενημέρωση και η εγρήγορση είναι πιο σημαντικές ασπίδες προστασίας απέναντι στα περιστατικά διαδικτυακής άγρας/grooming. Οι γονείς, πρέπει να είναι σε θέση να αναγνωρίζουν τα σημάδια και να εφαρμόζουν μέτρα πρόληψης:

• Αποκτήστε ανοιχτή επικοινωνία με τα παιδιά σας και ενθαρρύνετέ τα να σας μιλήσουν για τις διαδικτυακές τους εμπειρίες.
• Ενημερώστε τα για τις πιθανές απειλές και τη σημασία της προστασίας των προσωπικών τους στοιχείων.
• Ελέγξτε τις πλατφόρμες και τις εφαρμογές που χρησιμοποιούν τα παιδιά σας.
• Ενημερωθείτε από τις αρμόδιες αρχές για τρόπους διαχείρισης και αναφοράς ύποπτων περιστατικών.

Η αύξηση των περιστατικών grooming και σεξουαλικής κακοποίησης μέσω διαδικτύου, αποτελεί μια σοβαρή κοινωνική πρόκληση για την Κύπρο. Οι γονείς και οι εκπαιδευτικοί πρέπει να παραμένουν σε εγρήγορση ενώ η πολιτεία οφείλει να ενισχύει τις υποδομές και να επενδύει στην πρόληψη και την καταπολέμηση αυτών των φαινομένων.

Η ενημέρωση, η ευαισθητοποίηση και η έγκαιρη παρέμβαση, είναι τα κλειδιά για ένα ασφαλέστερο περιβάλλον για τα παιδιά μας.