Η στεγαστική ανασφάλεια αυξάνεται παγκοσμίως, συμπεριλαμβανομένης της Ευρώπης, με το  αυξανόμενο κόστος σε ενοίκια κα στεγαστικά δάνεια να πυροδοτεί μια  νέα κρίση, με απρόβλεπτες συνέπειες. Όπως όλα δείχνουν, η Κύπρος βρίσκεται σε πολύ δυσμενή θέση, φιγουράροντας στις πρώτες θέσεις σε ποσοστό όσων δηλώνουν ανασφάλεια σχετικά με τη στέγαση.

Πιο αναλυτικά, σύμφωνα με την έκθεση Prindex 2024, η οποία αξιολογεί την ασφάλεια κατοχής γης και κατοικίας, περίπου 1,1 δισεκατομμύρια ενήλικες παγκοσμίως - που αντιπροσωπεύουν το 23% του παγκόσμιου πληθυσμού - αισθάνονται ανασφαλείς για τα δικαιώματά τους στην ιδιοκτησία ή τη γη. Αυτή η αντίληψη έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία τέσσερα χρόνια.

Στην Ευρώπη και την Κεντρική Ασία, σχεδόν ένας στους πέντε ενήλικες (19%) αναφέρει ότι αισθάνεται ανασφάλεια. Οι οικονομικές πιέσεις, όπως το αυξανόμενο κόστος ενοικίων και στεγαστικών δανείων, είναι μεταξύ των πρωταρχικών συντελεστών αυτής της αυξανόμενης ανασφάλειας στην Ευρώπη.

Η εικόνα στην Ευρώπη και η θέση της Κύπρου

Το 2024, μεταξύ των 19 ευρωπαϊκών χωρών που συμπεριλήφθηκαν στην έρευνα – που περιλαμβάνει μέλη της ΕΕ, υποψήφιες χώρες και το Ηνωμένο Βασίλειο – η Τουρκία και η Ελλάδα εμφανίστηκαν ως ακραία σημεία, με επίπεδα ανασφάλειας 35% ή υψηλότερα. Ακολουθεί η Ουκρανία με ποσοστό 33%, με τις αντιλήψεις περί ανασφάλειας να αυξάνονται δραματικά μετά την εισβολή της Ρωσίας.

Τέταρτη στην κατάταξη έρχεται η Κύπρος, με ποσοστό 25%, πράγμα που σημαίνει ότι ένας στους τέσσερις συμπολίτες μας αισθάνεται ανασφάλεια σε σχέση με το στεγαστικό. Σε σύγκριση με τα στοιχεία του 2020, η ανασφάλεια των πολιτών της Κύπρου αυξήθηκε κατά 1%.

Στην Αλβανία, το ποσοστό αυτό ανέρχεται στο 20%. Στο Ηνωμένο Βασίλειο, ανασφάλεια αναφέρει το 14% των ερωτηθέντων, επίπεδο υψηλότερο από αυτό πολλών άλλων ευρωπαϊκών χωρών.

Οι χαμηλότερες αντιλήψεις ανασφάλειας παρατηρήθηκαν στη Λιθουανία (6%), ακολουθούμενη από τη Βουλγαρία και τη Μολδαβία, και οι δύο με 7%. Εν τω μεταξύ, το ποσοστό είναι 8% στην Πολωνία, 11% στην Ιταλία και 12% στην Ουγγαρία και την Κροατία.

Οι λόγοι της ανασφάλειας

Ζητήθηκε, επίσης, από τους ερωτηθέντες που ένιωθαν ανασφάλεια να αναφέρουν τους λόγους τους. Τα αποτελέσματα, που παρουσιάζονται ως σταθμισμένα ποσοστά του συνολικού δείγματος, δείχνουν ότι σε παγκόσμιο επίπεδο, τα οικονομικά ζητήματα και οι συγκρούσεις είναι οι κύριες αιτίες. Η έκθεση διαπίστωσε ότι η αύξηση της ανασφάλειας συνδέεται με τη χρηματοδότηση, η οποία επηρεάζει ένα μεγάλο μέρος του πληθυσμού που μπορεί να μην είναι σε θέση να πληρώσει το ενοίκιο, το στεγαστικό δάνειο ή άλλα κόστη.

Συστάσεις

Η έκθεση υποστηρίζει εστιασμένες, ειδικές για κάθε χώρα στρατηγικές για την αντιμετώπιση των διαφορετικών παραγόντων που προκαλούν την στεγαστική ανασφάλεια. Αυτές οι στρατηγικές περιλαμβάνουν:

Δίκτυα οικονομικής ασφάλειας και πολιτικές κοινωνικής προστασίας για την υποστήριξη ενοικιαστών και κατόχων στεγαστικών δανείων που αντιμετωπίζουν οικονομικές προκλήσεις.

Επέκταση προγραμμάτων οικονομικά προσιτής στέγασης, συμπεριλαμβανομένων των κοινωνικών κατοικιών και των καταπιστευμάτων κοινοτικής γης.

Αυξημένες προσπάθειες για την αντιμετώπιση των ανισοτήτων μεταξύ των φύλων, καθώς οι γυναίκες παγκοσμίως παραμένουν λιγότερο πιθανό να έχουν ασφαλή δικαιώματα ιδιοκτησίας σε σύγκριση με τους άνδρες (40% έναντι 48%).

Το ποσοστό των «οικιακών δαπανών που προορίζονται για στέγαση, νερό, ηλεκτρισμό, φυσικό αέριο και άλλα καύσιμα» έχει αυξηθεί σημαντικά τα τελευταία 20 χρόνια στην ΕΕ.