Όταν ο Thorstein Veblen επινόησε την έννοια της «εμφανούς κατανάλωσης», σίγουρα δεν σκεφτόταν έναν μεγιστάνα των κρυπτονομισμάτων, ο οποίος θα πλήρωνε 6,2 εκατομμύρια δολάρια για μια μπανάνα και στη συνέχεια θα την έτρωγε. Ή ένα ψηφιακό περιουσιακό στοιχείο χωρίς θεμελιώδη αξία να αλλάζει χέρια για σχεδόν 100.000 $. Αλλά ο κοινωνιολόγος του 19ου αιώνα θα αναγνώριζε τις θεωρίες του και στα δύο γεγονότα. Το Bitcoin και οι μπανάνες είναι πλέον προϊόντα Veblen.

Σύμφωνα με τους  Financial Times, η συγκεκριμένη αυτή κατηγορία, περιγράφει περιουσιακά στοιχεία που αψηφούν τις συνήθεις δυνάμεις της αγοράς, καθώς γίνονται πιο επιθυμητά καθώς γίνονται πιο ακριβά. Κλασικά, περιλαμβάνει απολαύσεις όπως πολυτελή αυτοκίνητα, εκλεκτά κρασιά και περιστασιακά επώνυμα αθλητικά παπούτσια. Αυτά τα αντικείμενα ανεβάζουν επί της ουσίας το στάτους ενός ανθρώπους στον κόσμο, αλλά είναι εγγενώς, στο μυαλό του Veblen μία  «πατέντα χασίμος χρόνου». Όσο πιο άχρηστο και ακριβό είναι το μπιχλιμπίδι, τόσο πιο πολύτιμο, γράφουν οι FT.

Το νούφαρα του Μονέ, τα crypto και η μπανάνα…

Βάσει αυτής τη λογικής το Bitcoin είναι σχεδόν ένα αγαθό Veblen… «Οι αγορές του ψηφιακού νομίσματος δεν οδηγήθηκαν από το status, αλλά από την προοπτική πώλησης σε έναν μεγαλύτερο ανόητο σε υψηλότερη τιμή», σύμφωνα με το δημοσίευμα. Η επιδίωξη απόδοσης επένδυσης γενικά δεν είναι παράγοντας για τους πλούσιους αγοραστές τσαντών Hermes Birkin, ρολογιών Patek Philippe ή φορτηγών Tesla. Αντίθετα, ακόμη και οι πιο παράλογες meme μετοχές έχουν χρησιμότητα εάν μπορούν να εξασφαλίσουν με κέρδος.

Το Bitcoin και η θεωρία του Veblen

Αυτή την εβδομάδα, όμως, το bitcoin μπήκε πραγματικά στην εποχή του Veblen, γιατί πλέον λειτουργεί ως σήμα της ελίτ. Ο πρόεδρος Ντόναλντ Τραμπ έχει παραχωρήσει νομιμότητα στο ψηφιακό διακριτικό, εξετάζοντας το ενδεχόμενο να ορίσει έναν τσάρο bitcoin. Ο νέος του υπουργός εμπορίου Χάουαρντ Λούτνικ είπε ότι είναι θαυμαστής και κάτοχος. Μια φιλική κυβέρνηση των ΗΠΑ θα σημαίνει πιθανώς περισσότερες ευκαιρίες για επένδυση στο bitcoin, αλλά και υψηλότερο status για όσους το κατέχουν.

Έπειτα, υπάρχει το αφεντικό της Tesla, Ίλον Μασκ, ένας ένθερμος υποστηρικτής των κρυπτονομισμάτων που τώρα ηγείται μιας κυβερνητικής πρωτοβουλίας , η οποία πήρε το όνομά της από ένα meme coin ονομάζεται Dogecoin. Παλαιότερα, τα στοιχεία που ενέτασσαν κάποιον στην ελίτ τάξη ήταν ενδεχόμενος η ιππασία, η γνώση της εραλδικής ή ιδιοκτησία σπάνιων έργων τέχνης… Αλλά τώρα είναι οι μεγιστάνες της τεχνολογίας και οι υποστηρικτές των bitcoin που κυβερνούν τον κόσμο.

Σε αυτή τη νέα τάξη έρχεται η μπανάνα των 6,2 εκατομμυρίων δολαρίων του Sotheby’s. Ο αγοραστής του έργου τέχνης “Comedian” – στην πραγματικότητα ένα πιστοποιητικό που παρέχει το δικαίωμα να κολλήσει μια μπανάνα σε έναν τοίχο – είναι ο ιδρυτής ενός crytpto που ονομάζεται Tron. Ο Justin Sun λέει ότι η ευδιάκριτη κατανάλωση της μπανάνας θα τον κάνει μέρος μιας «μοναδικής καλλιτεχνικής εμπειρίας». Ο Veblen δεν θα μπορούσε να το περιγράψει καλύτερα.

Όλα αυτά είναι δυσάρεστα νέα για τα παλιά προϊόντα Veblen. Η LVMH παραπαίει και ο ιδιοκτήτης της Gucci Kering υπέφερε πρόσφατα, επειδή η ζήτηση για τα μπιχλιμπίδια τους μειώνεται. Εάν οι μεγιστάνες πολυτελείας θέλουν να διατηρήσουν το χαρτοφυλάκιό τους, μπορεί να θέλουν να διαφοροποιήσουν τους ομίλους υψηλού επιπέδου τους από τσάντες σε bitcoin – ακόμα κι αν είναι όλα ελαφρώς… μπανάνες, καταλήγουν οι FT