Τεράστιες γεωπολιτικές προεκτάσεις αποκτά στη Σερβία το μεγάλο στοίχημα που προσπαθεί να κερδίσει η χώρα με το άνοιγμα του μεγαλύτερου ορυχείου εξόρυξης λιθίου στην Ευρώπη.

Πρόκειται για έργο αξίας 2,55 δισ. ευρώ που έχει συμφωνήσει να αναλάβει ο κολοσσός στον κλάδο των ορυχείων Rio Tinto Group. Τώρα, το χωριό Gornje Nedeljice που βρίσκεται στην καρδιά του έργου χαρακτηρίζεται ως επίκεντρο στη μάχη που έχει ξεσπάσει μεταξύ όσων θέλουν το έργο κι εκείνων που προσπαθούν να το καθυστερήσουν ή ακυρώσουν –με την κόντρα να αφορά θέματα προστασίας του περιβάλλοντος αλλά και γεωπολιτικές ισορροπίες, σύμφωνα με στοιχεία που παρουσίασε το Bloomberg.

Σερβία: Γιατί θέλει τόσο
πολύ το ορυχείο λιθίου

Το έργο χαρακτηρίζεται ως το πιο σημαντικό για τον πρόεδρο της Σερβίας Αλεξάντερ Βούσιτς και ως το πιο αμφιλεγόμενο από την πτώση του Σλόμπονταν Μιλόσεβιτς πριν από 24 χρόνια.

Κι αυτό επειδή ο πρόεδρος της Σερβίας επιδιώκει να έλθει με το ορυχείο ακόμη πιο κοντά στην Ευρωπαϊκή Ένωση, τη στιγμή που οι παραδοσιακοί δεσμοί της χώρας με τη Ρωσία αλλά και την Κίνα παραμένουν ευαίσθητοι. Με το να έλθει πιο κοντά στην Ευρώπη ο Βούσιτς ελπίζει επίσης ότι θα μπορέσει να βελτιώσει τις σχέσεις της χώρας του και με τις ΗΠΑ, ειδικά τώρα που ο Ντόναλντ Τραμπ κέρδισε τις προεδρικές εκλογές. 

Η προσπάθεια για να προχωρήσει το έργο δεν είναι εύκολη επειδή εκτός από ντόπιους που αρνούνται να πουλήσουν τις περιουσίες τους για να γίνουν εκεί εγκαταστάσεις των ορυχείων, αντιδράσεις υπάρχουν και από περιβαλλοντικές οργανώσεις αλλά και πολιτικούς φορείς. Ο πρεσβευτής των ΗΠΑ στη Σερβία, Κρίστοφερ Χιλ, κατηγορεί για τις εντάσεις αυτές τη Ρωσία υποστηρίζοντας πως αποτελούν μέρος εκστρατείας παραπληροφόρησης από τη Μόσχα. Η ίδια η κυβέρνηση της Ρωσίας μέσω του επίσημου εκπροσώπου του Κρεμλίνου, Ντμίτρι Πεσκόφ, αρνείται τις κατηγορίες αυτές.

Η κυβέρνηση της Σερβίας, η οποία θέλει να προχωρήσει τώρα στην αδειοδότηση της Rio Tinto, έχει δώσει πολλές υποσχέσεις για οικονομική άνθηση της χώρας από την παραγωγή λιθίου, αφού τα αποθέματα εκεί υπολογίζεται πως είναι τεράστια. Επίσης η κυβέρνηση έχει κάνει λόγο για μεγάλη ανάπτυξη των τοπικών κοινωνιών από τις νέες επενδύσεις, αλλά και της ευρύτερης περιοχής που θα μπει στην καρδιά του κλάδου για την κατασκευή ηλεκτρικών οχημάτων και μπαταριών για αυτά.

Ο ίδιος ο πρόεδρος της Σερβίας δηλώνει ιδιαίτερα προβληματισμένος για τις συνεχιζόμενες αντιδράσεις, παρά τις προσπάθειες της κυβέρνησης. «Οι διαδηλώσεις κατά του λιθίου είναι κάτι που ακόμα δεν μπορώ να προσδιορίσω εύκολα», είπε ο Βούσιτς μιλώντας στο Bloomberg, μετά από πολυήμερη επίσκεψή του στα χωριά που πρόκειται να δημιουργηθεί το ορυχείο. «Μου είναι πολύ δύσκολο να το καταλάβω», προσέθεσε.

Οι μεγάλες αντιδράσεις

Οι αντιδράσεις για το έργο έχουν επιβραδύνει τα σχέδια της κυβέρνησης της Σερβίας για το ορυχείο. Ταυτόχρονα οι συνομιλίες για την ένταξη στην ΕΕ έχουν καθυστερήσει και η χώρα ευθυγραμμίστηκε περισσότερο με την Κίνα. Αν και η ΕΕ είναι ο μεγαλύτερος επενδυτής στη Σερβία, οι επενδύσεις από την Κίνα έχουν αυξηθεί σημαντικά. Η κινεζική Zijin Mining, για παράδειγμα, ελέγχει ήδη τεράστιες δραστηριότητες εξόρυξης χαλκού και χρυσού εκεί, σύμφωνα με τα στοιχεία του Bloomberg.

Με βάση συμφωνία μεταξύ της Rio Tinto και της κυβέρνησης της Σερβίας, το λίθιο από το ορυχείο θα εφοδιάζει τις αυτοκινητοβιομηχανίες στη Γερμανία. Όμως διαδηλωτές έχουν αποκλείσει γέφυρες και δρόμους καταγγέλλοντας την εταιρεία και λέγοντας ότι η ΕΕ αντιμετωπίζει τη Σερβία σαν αποικία.

Τεράστια αποθέματα στη Σερβία

Η Σερβία φιλοξενεί 1,2 εκατομμύρια τόνους κοιτασμάτων λιθίου, σύμφωνα με το Αμερικανικό Γεωλογικό Ινστιτούτο. Πρόκειται για τα μεγαλύτερα αποθέματα στην Ευρώπη μετά τη Γερμανία και την Τσεχική Δημοκρατία. Η Rio Tinto έχει ανακοινώσει ότι το έργο τηρεί τα υψηλότερα πρότυπα προστασίας του περιβάλλοντος μετά από μελέτη εξήμισι ετών. Στη φάση κατασκευής θα δημιουργηθούν 3.500 θέσεις εργασίας, ενώ με την ολοκλήρωσή του το έργο θα απασχολεί 1.300 άτομα. Μόλις τεθεί σε λειτουργία το ορυχείο θα μπορούσε να έχει ετήσια έσοδα άνω του 1 δισεκατομμυρίου ευρώ, ανακοίνωσε ακόμη η εταιρεία.

ΠΗΓΗ:ΟΤ/Γιώργος Κανελλόπουλος