Πριν από το τέλος του χρόνου αναμένεται να τεθεί σε λειτουργία από την Υπηρεσία Προστασίας του Καταναλωτή σύστημα με αλγόριθμους για την παρακολούθηση των τιμών των καυσίμων και ειδικά των απότομων αυξήσεών τους, δήλωσε ο Υπουργός Ενέργειας, Εμπορίου και Βιομηχανίας, Γιώργος Παπαναστασίου.

Παράλληλα, μιλώντας ενώπιον της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Οικονομικών, όπου παρουσίασε τον προϋπολογισμό του Υπουργείου του για το 2025, ο κ. Παπαναστασίου ανακοίνωσε ότι το e-kalathi θα τεθεί σε λειτουργία πριν από τις εορτές των Χριστουγέννων.

Ο κ. Παπαναστασίου τόσο κατά τις αναφορές ενώπιον της Επιτροπής όσο και στις δηλώσεις μετά τη συνεδρία, ανέφερε πως η αγορά πετρελαιοειδών στην Κύπρο είναι μικρή και υπάρχει αδυναμία στον παραδοσιακό έλεγχο της και αποκάλυψε ότι η Υπηρεσία Προστασίας του Καταναλωτή έχει ήδη κατακυρώσει τον διαγωνισμό για το σύστημα παρακολούθησης της διακύμανσης των τιμών και δη των απότομων αυξήσεων.

«Το σύστημα αυτό το οποίο έχει πίσω αλγόριθμους, οι οποίοι μαθαίνουν μέσα από τη λειτουργία της αγοράς, μπορεί η Υπηρεσία Καταναλωτή να παρεμβαίνει και να κάνει διερευνήσεις για αυτές τις απότομες μεταβολές», είπε.

Όπως ανέφερε, το σύστημα αναμένεται να ολοκληρωθεί πριν από το τέλος του χρόνου, καθώς βρίσκεται στα τελικά στάδια.

Απαντώντας σε ερωτήσεις για το e-Kalathi, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι η διαδικασία βρίσκεται προς το τέλος της. «Ευελπιστούμε πριν τις αγορές των Χριστουγέννων να το δώσουμε σε λειτουργία». Σημείωσε ότι η πλατφόρμα θα λειτουργήσει πιλοτικά για περίοδο 15 με 20 ημερών ώστε να αντιμετωπιστούν τυχόν προβλήματα που θα προκύψουν.

Αναφορικά με τον GSI, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι οι έρευνες βυθού από την γαλλική Nexans, που κατασκευάζει το καλώδιο, προχωρούν κανονικά σε εθνικά ύδατα, με την πόντιση του καλωδίου να αναμένεται να αρχίσει στις αρχές του 2026.

«Η κατασκευή του καλωδίου βρίσκεται σε εξέλιξη, σε δύο εργοστάσια. Προχωρούν οι έρευνες βυθού, που θα επιβεβαιώσουν αυτό που γνωρίζουν ότι ο βυθός είναι γνώριμος, αφού έχουν ήδη περάσει άλλα καλώδια», είπε.

Σε σχέση με την ανταγωνιστική αγορά ηλεκτρισμού, ο Υπουργός Ενέργειας σημείωσε ότι αυτή θα λειτουργήσει τον Ιούλιο του 2025, με τη δοκιμαστική περίοδο να αρχίζει στο τέλος Ιανουαρίου και Φεβρουαρίου.

Αποπλέει τις επόμενες
βδομάδες ο «Προμηθέας»

Ερωτηθείς για τις διεργασίες για το πλωτό τερματικό αποθήκευσης και αεριοποίησης φυσικού αερίου «Προμηθέας», ο κ. Παπαναστασίου είπε πως το πλοίο θα αποπλεύσει τις επόμενες βδομάδες από τη Σαγκάη της Κίνας, ενώ παράλληλα, η ΕΤΥΦΑ έχει καταλήξει στον σύμβουλο του έργου, που θα προετοιμάσει τα έγγραφα των διαγωνισμών για την ολοκλήρωση της προβλήτας και του χερσαίου αποθηκευτικού χώρου στο Βασιλικό.

Αναφορικά με την πιστοποίηση του πλοίου, ο Υπουργός Ενέργειας είπε πως γίνονται προσπάθειες για εξασφάλιση πιστοποίησης πολλαπλών ταξιδιών για το πλοίο, ως μεταφορέα υγροποιημένου φυσικού αερίου. «Σε συνεννόηση με το Υφυπουργείο Ναυτιλίας φαίνεται ότι είναι δυνατόν να πιστοποιηθεί ως μεταφοράς LNG», συμπλήρωσε.

Χρησιμοποιούμε το 20% της ενέργειας
από ΑΠΕ, βελτίωση με αποθήκευση

Στην παρουσίασή του, ο κ. Παπαναστασίου είπε πως η Κύπρος πλέον διαθέτει παραγωγή ενέργειας από αιολικά πάρκα και φωτοβολταϊκά, της τάξης των 950 Μεγαβάτ σε σύγκριση με την εγκατεστημένη ισχύ 1.500 Μεγαβάτ από συμβατική παραγωγή. «Δηλαδή η ηλιακή και αιολική παραγωγή άρχισε να είναι πολύ κοντά στη συμβατική παραγωγή», πρόσθεσε.

Σημείωσε ωστόσο ότι λόγω των συνθηκών «χρησιμοποιούμε μόνο το 20%, ενώ θα μπορούσε η χρήση να ήταν πολύ αυξημένη με συστήματα αποθήκευσης».

Τόνισε δε ότι την ερχόμενη Πέμπτη θα οδηγηθεί πρόταση ενώπιον του Υπουργικού Συμβουλίου για υβριδικά συστήματα αποθήκευσης δυναμικότητας 150 Μεγαβάτ και ακολούθως θα προκηρυχθούν προσφορές. «Και ένα μείγμα συμβατικής ηλεκτροπαραγωγής με μειωμένους ρύπους και χρήσης των ΑΠΕ με την αποθήκευση, θα δώσει ένα μείγμα ηλεκτρικής ενέργειας, το οποίο θα μειώσει σοβαρά τον ηλεκτρισμό στα νοικοκυριά και πιο σημαντικό στις επιχειρήσεις», τόνισε.

Γεωτρήσεις από ΕΧΧΟΝ αρχές 2025,
το 2027 το πρώτο ΦΑ από Κρόνο

Αναφορικά με τις εξελίξεις στην κυπριακή ΑΟΖ, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι το κοίτασμα Κρόνος βρίσκεται σε «fast-track» ανάπτυξη από την ιταλική ΕΝΙ και «αναμένουμε αυτό το μήνα ή τον επόμενο, ένα σχέδιο ανάπτυξης και παραγωγής».

Όπως είπε, διαγράφεται ότι το αέριο από το κοίτασμα αυτό θα οδηγηθεί στην Αίγυπτο και συγκεκριμένο τερματικό για υγροποίηση και εξαγωγή.

«Υπάρχουν οι υποδομές του (κοιτάσματος) Ζορ, που έχουν πολλή χωρητικότητα και για αυτό το πρώτο εξάμηνο του 2027, με βάση τις προβλέψεις, θα δούμε το πρώτο κυπριακό αέριο στην επιφάνεια», πρόσθεσε.

Σε σχέση με το κοίτασμα Γλαύκος, υπό τη διαχείριση της ΕΧΧΟΝ, στο τεμάχιο 10, ο κ. Παπαναστασίου είπε πως ο αμερικανικός κολοσσός προχωρά με δύο νέες γεωτρήσεις στις αρχές του 2025 σε γειτονικό τεμάχιο «και ανάλογα με τα ευρήματα θα αποφασίσει πώς θα αξιοποιηθεί και κατά πόσον θα είναι σε συνέργεια με τον Κρόνο ή σε συνάρτηση με τα ευρήματα σε άλλο τεμάχιο».

Αναφορικά με το κοίτασμα «Αφροδίτη» της κοινοπραξίας υπό τη Chevron, o κ. Παπαναστασίου είπε ότι συζητείται σε τεχνοκρατικό επίπεδο το επικαιροποιημένο σχέδιο ανάπτυξης του κοιτάσματος χωρητικότητας 4,5 tcf, το οποίο διαθέτει την πλωτή μονάδα παραγωγής και όδευσης σε διαφορετικό σημείο στην Αίγυπτο. Πρόσθεσε δε πως ο στόχος είναι οι συζητήσεις καταλήξουν μέχρι τα μέσα Ιανουαρίου του 2025, ώστε να μην χαθεί το επόμενο ορόσημο του έργου.

Ο προϋπολογισμός του Υπουργείου για το 2025 προνοεί συνολικές δαπάνες €175,4 εκατ., εκ των οποίων τα €126 εκατ. αναπτυξιακές δαπάνες και τα €49,4 εκατ. σε λειτουργικές.

Όπως είπε, αναφορικά με την πρώτη προτεραιότητα που αφορά στη μείωση του κόστους της ηλεκτρικής ενέργειας, κατά την περίοδο 2022-2027 θα διατεθούν κοινοτικοί και εθνικοί πόροι €38,5 εκατ., ενώ για την προτεραιότητα του σύγχρονου ανταγωνιστικού ευέλικτου βιομηχανικού τομέα έχουν προγραμματιστεί επενδύσεις €194,4 εκατ. την περίοδο 2022- 2027 μέσω κοινοτικών και εθνικών πόρων.

Οι βουλευτές του ΔΗΣΥ Χάρης Γεωργιάδης και Ονούφριος Κουλλά είπαν πως ο σχεδιασμός είναι «καλός όπως και τα προηγούμενα χρόνια», ενώ επικεντρώθηκαν στα ζητήματα που προέκυψαν από τον τερματισμό της σύμβασης με την κινεζική κοινοπραξία για το τερματικό στο Βασιλικό και την ηλεκτρική διασύνδεση. Ο κ. Κουλλά τάχθηκε υπέρ της αυξημένης συμμετοχής της Κυπριακής Δημοκρατίας στο κεφάλαιο του φορέα υλοποίησης του έργου.

Οι Βουλευτές του ΑΚΕΛ Χρίστος Χριστοφίδης και Κώστας Κώστα αναφέρθηκε στις συνέπειες στους καταναλωτές από την καθυστέρηση της ολοκλήρωσης του έργου, καθώς και στις επισημάνσεις του τέως Γενικού Ελεγκτή ότι δεν λειτουργεί ο ανταγωνισμός στην αγορά καυσίμων. Ο Κώστας Κώστα τάχθηκε υπέρ του τερματισμού του ΦΠΑ και στον φόρο κατανάλωσης.

Ο βουλευτής της ΔΗΠΑ, Αλέκος Τρυφωνίδης ανέφερε σε δηλώσεις του πως η ΔΗΠΑ θα στηρίξει το Υπουργείο Ενέργειας, το οποίο είναι ένας από τους κύριους παρονομαστές στην ενίσχυση ων πολιτών και των επιχειρήσεων και για τη μείωση του κόστους ενός απαραίτητου αγαθού, όπως είναι ο ηλεκτρισμός. «Στηρίζουμε τις προσπάθειες του Υπουργού Ενέργειας, όμως θα παρακολουθούμε στενά και θα ήμαστε αυστηροί στις στρεβλώσεις και τα λάθη, με σκοπό να στηρίξουμε τον απλό πολίτη, τη μεσαία τάξη και τις επιχειρήσεις», κατέληξε.