Στις 30 Οκτωβρίου ανακοινώνονται και εντός Νοεμβρίου μπαίνουν σε εφαρμογή δύο ακόμα σχέδια της στεγαστικής πολιτικής της Kυβέρνησης, ανέφερε σε γραπτή του δήλωση ο Υπουργός Εσωτερικών, Κωνσταντίνος Ιωάννου, σχετικά με τις εισηγήσεις που παρουσίασε σήμερα ο ΔΗΣΥ για άμβλυση του στεγαστικού προβλήματος.

Ο Υπουργός ανέφερε ότι πολλές από τις εισηγήσεις του ΔΗΣΥ ήδη εφαρμόζονται από την Κυβέρνηση.

Οι πολιτικές που τίθενται σε εφαρμογή στα μέσα Νοεμβρίου, σύμφωνα με τον Υπουργό, είναι το Σχέδιο «Ανακαινίζω-Ενοικιάζω» και το Σχέδιο παραχώρησης οικονομικής ενίσχυσης σε νέους ή/και νεαρά ζευγάρια. «Το πρώτο επιδιώκει να συμβάλει στην ένταξη στην αγορά αδρανών οικιστικών μονάδων για προσιτή ενοικίαση και το δεύτερο, να ενισχύσει την αγοραστική δυνατότητα νέων και νεαρών ζευγαριών για την απόκτηση πρώτης κατοικίας», εξήγησε ο κ. Ιωάννου.

Σε σχέση με την πρόταση του ΔΗΣΥ για επιτάχυνση της έκδοσης αδειών από τους Επαρχιακούς Οργανισμούς Αυτοδιοίκησης (ΕΟΑ), ο κ. Ιωάννου επεσήμανε την πρόσφατη υλοποίηση του νέου τρόπου έκδοσης πολεοδομικής βεβαίωσης για αναπτύξεις μέχρι δύο κατοικιών, προσθέτοντας ότι «με νέα διαδικασία, διευκολύνεται και επιταχύνεται σημαντικά η έκδοση βεβαίωσης, με την ενεργότερη εμπλοκή των ιδιωτών μελετητών και στη βάση ειδικού εντύπου-checklist, μέσω του οποίου πιστοποιείται ότι τηρούνται οι απαραίτητες προϋποθέσεις για την ανάπτυξη».

Εξάλλου, όπως είπε, η διαδικασία αυτή αξιολογείται μέχρι στιγμής θετικά και σύντομα αναμένεται να επεκταθεί σε άλλες αναπτύξεις χαμηλού ρίσκου, όπως σε πολυκατοικίες μέχρι 20 διαμερίσματα ή κατοικίες μέχρι 12 σε σειρά.

«Σε συνεργασία με το Επιστημονικό Τεχνικό Επιμελητήριο Κύπρου (ΕΤΕΚ), επεξεργαζόμαστε άλλους τρόπους για την περαιτέρω επιτάχυνση της διαδικασίας αδειοδότησης, ώστε να διευκολυνθεί τόσο το έργο των ΕΟΑ, όσο και των μελετητών και των πολιτών, και παράλληλα να δοθεί ώθηση στην ανάπτυξη», πρόσθεσε ο Υπουργός. Σημείωσε ότι με την έγκριση προϋπολογισμών των ΕΟΑ και την πρόσληψη μόνιμου προσωπικού, θα περιοριστούν και οι καθυστερήσεις. 

Αναφορικά με την εισήγηση του ΔΗΣΥ για την αναθεώρηση των πολεοδομικών κινήτρων και του Σχεδίου «Build to Rent», ώστε να γίνουν πιο ελκυστικά για τους επαγγελματίες ανάπτυξης γης, ο Υπουργός ανέφερε ότι δεν επιβεβαιώνεται η εκτίμηση του ΔΗΣΥ ότι τα μέτρα δεν είναι ελκυστικά, αναφέροντας ότι καταγράφεται αυξημένο ενδιαφέρον επαγγελματιών του κατασκευαστικού κλάδου για αξιοποίησή τους και ότι έχουν ήδη υπογραφεί οι πρώτες συμφωνίες με τον Κυπριακό Οργανισμό Ανάπτυξης Γης (ΚΟΑΓ).

Σε σχέση με την ανάπτυξη φοιτητικών εστιών και δωματίων, είπε το Υπουργείο Εσωτερικών «προωθεί τη δημιουργία 450 φοιτητικών δωματίων στην εντός των τειχών πόλη της Λευκωσίας, σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα και τον Δήμο Λευκωσίας και με προϋπολογισμό €15 εκ.», ώστε να διατεθούν σε φοιτητές με συγκεκριμένα κοινωνικό-οικονομικά κριτήρια με ενοίκιο σε προκαθορισμένη προσιτή τιμή. «Σε συνεργασία με τον ιδιωτικό τομέα και τις Τοπικές Αρχές, το Υπουργείο Εσωτερικών είναι σε ετοιμότητα να εξετάσει τη διεύρυνση του Σχεδίου και σε άλλες περιοχές», πρόσθεσε ο κ. Ιωάννου.

Σε ό,τι αφορά στην πρόταση για αναθεώρηση των στεγαστικών σχεδίων της Υπηρεσίας Μέριμνας και Αποκατάστασης Εκτοπισθέντων (ΥΜΑΠΕ), ο Υπουργός είπε ότι «έχει ήδη ανακοινωθεί η αναθεώρηση των κριτηρίων, ώστε να ανταποκρίνονται στις σημερινές πραγματικότητες και ανάγκες των δικαιούχων» και σημείωσε ότι «τα αναθεωρημένα κριτήρια αφορούν στην αύξηση των εισοδηματικών κριτηρίων, καθώς και στη διόρθωση άλλων στρεβλώσεων, με απώτερο σκοπό να αυξήσουμε τον αριθμό των δικαιούχων.

Τα κριτήρια αναμένεται να εγκριθούν από την Συμβουλευτική Επιτροπή Κριτηρίων και εντός των επόμενων τριών εβδομάδων, θα υποβληθούν στο Υπουργικό Συμβούλιο για τελική έγκριση και άμεση εφαρμογή».

«Υπενθυμίζω ακόμη πως από την αρχή του χρόνου και λαμβάνοντας υπόψη τις αυξανόμενες ανάγκες, προχωρήσαμε σε αύξηση του επιδόματος ενοικίου που παραχωρείται από την ΥΜΑΠΕ σε κατηγορίες εκτοπισθέντων, κατά 15% για μονήρη άτομα, οικογένειες και φοιτητές και κατά 25% για οικογένειες δύο ατόμων», ανέφερε.

Σχετικά με τα Στεγαστικά Σχέδια αναζωογόνησης των ορεινών, ακριτικών και μειονεκτικών περιοχών και συγκεκριμένων περιοχών της υπαίθρου και την εισήγηση για αναθεώρησή τους, ο κ. Ιωάννου είπε ότι τον περασμένο Μάιο τροποποιήθηκαν αρκετές πρόνοιές τους, διευρύνοντας το πεδίο εφαρμογής τους και διορθώνοντας έτσι στρεβλώσεις που δημιουργούσαν άνιση αντιμετώπιση των δικαιούχων, με στόχο να επωφεληθούν των Σχεδίων περισσότερα άτομα.

«Την ίδια ώρα, μέσα από την ολοκληρωμένη στεγαστική πολιτική, δίνουμε μεγαλύτερο και ουσιαστικότερο ρόλο στον Κυπριακό Οργανισμό Ανάπτυξης Γης, αναθέτοντάς του την εκτελεστική αρμοδιότητα των διαφόρων σχεδίων, αναγνωρίζοντας τον κοινωνικό του χαρακτήρα και τη μακροχρόνια εμπειρία του στον τομέα της προσιτής κατοικίας», είπε, προσθέτοντας ότι «ο ΚΟΑΓ, ως κατασκευαστής προσιτών κατοικιών, μπορεί επίσης να αξιοποιήσει τα κίνητρα παραχώρησης επιπρόσθετου συντελεστή δόμησης, για την παραγωγή επιπρόσθετων προσιτών κατοικιών, προς όφελος των δικαιούχων του».

«Η στεγαστική πολιτική που υιοθέτησε η Κυβέρνηση έχει δυναμικό χαρακτήρα, αξιολογείται συνεχώς και εκεί και όπου οι οικονομικές δυνατότητες του Κράτους το επιτρέπουν, η πρόθεσή μας είναι να την εμπλουτίσουμε με περισσότερες δράσεις, για κάλυψη των στεγαστικών αναγκών των πολιτών», κατέληξε ο κ. Ιωάννου.

Οι έντεκα προτάσεις
του ΔΗΣΥ για προσιτή στέγη 

Υπενθυμίζεται ότι χθες ο Δημοκρατικός Συναγερμός παρουσιάσε τις προτάσεις του για προσιτή στέγη για όλους.

Σε δημοσιογραφική διάσκεψη που πραγματοποιήθηκε στα γραφεία του κόμματος, η Πρόεδρος του ΔΗΣΥ, Αννίτα Δημητρίου, παρουσίασε, μαζί με την ομάδα παραγωγής πολιτικής του κόμματος, τις προτάσεις τους, για αύξηση της προσφοράς και υποβοήθηση της ζήτησης, προκειμένου η στέγαση να γίνει πιο προσιτή. Η Πρόεδρος του ΔΗΣΥ είπε ότι οι κυβερνητικές παρεμβάσεις, παρόλο που κινούνται προς τη σωστή κατεύθυνση, είναι αποσπασματικές και δεν καταφέρνουν να αντιμετωπίσουν το θέμα. «Με παρεμβάσεις, πρωτοβουλίες και προτάσεις προς την Κυβέρνηση επιδιώκουμε να βρούμε λύσεις. Η ανάπτυξη πρέπει να είναι για όλους. Έχει νόημα μόνο όταν όλο και περισσότεροι πολίτες μπορούν να συμμετέχουν σε αυτήν και να απολαμβάνουν τα οφέλη», σημείωσε.

Συνοπτικά, η κ. Δημητρίου είπε ότι οι λόγοι που μεγαλώνουν το πρόβλημα είναι η αύξηση του κατασκευαστικού κόστους, η αύξηση των επιτοκίων, η αδυναμία πολλών νεαρών ζευγαριών για εξασφάλιση δανεισμού, σε σύγκριση με το παρελθόν, η γραφειοκρατία και η καθυστέρηση στην έκδοση αδειών. Επιπλέον, αναφέρθηκε στην προσαρμογή των εταιρειών ανάπτυξης γης σε πιο πολυτελείς κατοικίες που απευθύνονται σε ξένους.

Όπως σημείωσε, το πρόβλημα είναι ιδιαίτερα οξύ στους φοιτητές, με επιβάρυνση των οικογενειών τους με την καταβολή πολύ υψηλών ενοικίων. «Χρειάζεται μια ολιστική προσέγγιση με βραχυπρόθεσμα, μεσοπρόθεσμα και μακροπρόθεσμα μέτρα», είπε, σημειώνοντας ότι μέχρι τώρα είχε υποτιμηθεί το μέγεθος της στεγαστικής κρίσης. «Απαιτείται να εγκύψουμε με αποφασιστικότητα στη στεγαστική κρίση. Με περισσότερα κίνητρα, νέες πολιτικές, αλλιώς το πρόβλημα θα οξύνεται τα επόμενα χρόνια. Το κράτος θα πρέπει να αφιερώσει περισσότερους πόρους, στοχευμένα, για αντιμετώπιση του προβλήματος και να εφαρμόσει νέες πολιτικές, για να μπορέσουμε να αμβλύνουμε το πρόβλημα», σημείωσε.

Ο Ανδρέας Ανδρέου, Πρόεδρος της ομάδας παραγωγής πολιτικής, εξήγησε περαιτέρω τις εισηγήσεις του ΔΗΣΥ. Όπως είπε, «μέτρα που μπορεί να δούλευαν στο παρελθόν, σήμερα δεν έχουν την ίδια αποτελεσματικότητα. Γι’ αυτό διαβουλευτήκαμε με διάφορους φορείς και επεξεργαστήκαμε σειρά μέτρων, αυτά που πρέπει να υιοθετηθούν για να βοηθηθεί η αγορά ακινήτων και η οικονομία», είπε.

Επιτάχυνση αδειοδότησης ΕΟΑ

Ο κ. Ανδρέου σημείωσε ότι οι καθυστερήσεις στην έκδοση αδειών οικοδομής και πολεοδομικών αδειών προκαλούν μεγάλη έλλειψη στην προσφορά κατοικίας. Γι’ αυτό ο ΔΗΣΥ προτείνει άμεση στήριξη στους ΕΟΑ για αγορά υπηρεσιών, ενώ προτείνει και τη διεύρυνση του αυτοελέγχου για περισσότερα οικιστικά έργα, όχι μόνο για δύο κατοικίες που ισχύει τώρα.

Πρόσθεσε ότι με τη μεταρρύθμιση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης και τη μεταφορά όλων των φακέλων από τις επί μέρους αρχές στους ΕΟΑ, η νέα αδειοδότηση καθυστερεί πάρα πολύ, κάτι που οδηγεί σε μικρότερη προσφορά, που σημαίνει συνθήκες αυξημένων τιμών, αυξημένων ενοικίων, και μη ικανοποίηση της ζήτησης.

Βελτίωση σχεδίου παραχώρησης συντελεστή δόμησης ΥΠΕΣ

Όπως είπε ο κ. Ανδρέου, τα σχέδια παραχώρησης συντελεστή δόμησης του Υπουργείου Εσωτερικών είναι προς τη σωστή κατεύθυνση.

Ωστόσο, σημείωσε ότι υπάρχουν περιορισμοί που δεν το καθιστούν ελκυστικό. «Χρειάζονται βελτιώσεις ως προς τη μείωση των περιορισμών για να αυξηθεί το ενδιαφέρον για τα σχέδια, όπως η μείωση του εμβαδού των επιλέξιμων οικοπέδων για να δύνανται να ενταχθούν περισσότεροι αιτητές». Επιπρόσθετα, σημείωσε ότι το κράτος θα πρέπει να εξετάσει και την παραχώρηση φορολογικών κινήτρων, ώστε να αυξηθεί το στεγαστικό απόθεμα.

Επιτάχυνση έγκρισης νέων τοπικών σχεδίων

Ανέφερε, επίσης, ότι χρειάζονται άμεσο εκσυγχρονισμό τα τοπικά σχέδια, καθώς δεν ανταποκρίνονται στις σημερινές ανάγκες.

Παραχώρηση δικαιώματος ανέγερσης ανώγειου κατοικίας

Ο ΔΗΣΥ προτείνει, επίσης, να παραχωρηθεί το δικαίωμα ανέγερσης ανώγειου κατοικίας νέων οικογενειών, με επιπρόσθετο συντελεστή δόμησης, πάνω δηλαδή από υφιστάμενες κατοικίες των γονέων τους, υπό ορισμένες προϋποθέσεις, όπως για παράδειγμα η μη ύπαρξη άλλου οικιστικού οικοπέδου.  

Επιτάχυνση των φοιτητικών εστιών από ΤΕΠΑΚ και Πανεπιστήμιο Κύπρου

Ο σχεδιασμός και η υλοποίηση νέων φοιτητικών εστιών στα δύο κρατικά πανεπιστήμια δεν προχώρησε όπως προγραμματίστηκε, σύμφωνα με τον κ. Ανδρέου, παρά το ότι υπήρχε ο διαθέσιμος προϋπολογισμός.

Ειδικά κίνητρα για ιδιωτικά φοιτητικά διαμερίσματα

Ο κ. Ανδρέου είπε, ακόμα, ότι προτείνεται να επεκταθούν και σε άλλες περιοχές τα κίνητρα που υπάρχουν στο πλαίσιο της αναζωογόνησης της παλιάς Λευκωσίας για ανέγερση φοιτητικών διαμερισμάτων ιδιωτικά.

Αναθεώρηση και βελτίωση κριτηρίων Υπηρεσίας Μέριμνας και Αποκατάστασης Προσφύγων

Όσον αφορά τη στήριξη που προσφέρουν τα σχέδια της Υπηρεσίας Μέριμνας, ο κ. Ανδρέου είπε ότι πρέπει να αναθεωρηθούν τα εισοδηματικά κριτήρια και το ύψος της στήριξης, ώστε να ανταποκρίνονται στις σημερινές συνθήκες. Επίσης, σημείωσε ότι χρειάζεται κλιμακωτή εφαρμογή του ύψους της στήριξης, αναλόγως των εισοδημάτων. «Ο ΔΗΣΥ έχει καταθέσει ήδη μια τέτοια πρόταση στην Επιτροπή Προσφύγων της Βουλής. Ανάλογες βελτιώσεις χρειάζονται και για τα σχέδια στέγασης σε ορεινές, απομακρυσμένες και ακριτικές περιοχές», ανέφερε.

Έναρξη του αστικού αναδασμού και ρυθμίσεις για απεγκλωβισμό περίκλειστων τεμαχίων

Ο αστικός αναδασμός είναι απαραίτητος στις παρούσες συνθήκες, είπε ακόμα ο κ. Ανδρέου, σημειώνοντας ότι με αυτό τον τρόπο πολλά περίκλειστα τεμάχια θα μπορούν να αναπτυχθούν. «Έτσι θα πετύχουμε μια πιο ορθολογιστική πολεοδομική ανάπτυξη κυρίως των αστικών κέντρων», σημείωσε.

Ειδικά κίνητρα για νεαρά ζευγάρια για ανακαίνιση πολύ παλιών κατοικιών

«Πιστεύουμε ότι πρέπει να ενθαρρυνθούν τα νεαρά ζευγάρια για απόκτηση και βελτίωση υφιστάμενου, παλαιού στεγαστικού αποθέματος», είπε ο κ. Ανδρέου, σημειώνοντας ότι κάτι τέτοιο θα έχει σημαντικά περιβαλλοντικά, πολεοδομικά και ενεργειακά οφέλη.

Ουσιαστική αναβάθμιση και διαφοροποίηση του ρόλου του ΚΟΑΓ

Ιδιαίτερη έμφαση δόθηκε στην ενίσχυση του ρόλου και τη διαφοροποίηση των σχεδίων του ΚΟΑΓ, με οικονομική ενίσχυση από το κράτος. Συγκεκριμένα, ο ΔΗΣΥ προτείνει, εκτός της πώλησης κατοικιών, ο ΚΟΑΓ να εισέλθει στην αγορά του προσιτού ενοικίου ως λύση στέγασης κυρίως για τις ευάλωτες ομάδες του πληθυσμού, με δικαίωμα αγοράς του διαμερίσματος σε χαμηλή τιμή μετά από την πάροδο κάποιων ετών. 

Επιπλέον, προτείνεται η εξάλειψη των εμποδίων και επιτάχυνση του έργου του ΚΟΑΓ σε συνεργασία με τον Δήμο Λεμεσού για τις 600 κοινωνικές κατοικίες και η επέκταση του προτύπου αυτής της συνεργασίας ΚΟΑΓ-Δήμου Λεμεσού και με άλλες αρχές τοπικής αυτοδιοίκησης.

Ακόμα, ο κ. Ανδρέου είπε ότι το κράτος πρέπει να παραχωρήσει κρατική γη στον ΚΟΑΓ για να ανεγείρει περισσότερες οικιστικές μονάδες σε όλες τις επαρχίες, που θα πωλούνται ή θα νοικιάζονται σε προσιτές τιμές, αλλά και να αυξηθούν τα εισοδηματικά κριτήρια των δικαιούχων του ΚΟΑΓ για να ανταποκρίνονται στις σημερινές οικονομικές συνθήκες.

Συνεργασία κράτους με τραπεζικά ιδρύματα

Η τελευταία πρόταση του ΔΗΣΥ αφορά τη συνεργασία κράτους-ΚΟΑΓ-τραπεζικών ιδρυμάτων, προκειμένου να μπορούν να δανειοδοτούνται ευκολότερα οι δικαιούχοι των στεγαστικών προγραμμάτων.

«Από τη μια οι τράπεζες δεν λαμβάνουν υπόψη τους τη χορηγία που πρόκειται να παραχωρηθεί στη φάση της αξιολόγησης, και από την άλλη το κράτος θέτει τη χρηματοδότηση από την τράπεζα ως βασικό προαπαιτούμενο», είπε. Πρότεινε, με την κατάλληλη συνεργασία κράτους, Οργανισμού Χρηματοδοτήσεως Στέγης και τραπεζών, να εξευρεθεί ο τρόπος έτσι ώστε οι χορηγίες να λαμβάνονται υπόψη και περισσότεροι δικαιούχοι των στεγαστικών προγραμμάτων να μπορούν να λάβουν χρηματοδότηση.

«Ο Δημοκρατικός Συναγερμός επεξεργάστηκε μια τέτοια δυνατότητα και θεωρούμε ότι είναι εφικτό να δοθεί μια τέτοια διέξοδος με τη συνεργασία κράτους και τραπεζικών ιδρυμάτων». 

Επιπλέον, ο κ. Ανδρέου επανέλαβε τη θέση του ΔΗΣΥ για εφαρμογή του οικογενειακού αφορολόγητου εισοδήματος.

Απαντώντας για τον ρόλο του Οργανισμού Χρηματοδοτήσεως Στέγης, ο οποίος από κοινωνικός που ήταν παλαιότερα, εφαρμόζει σήμερα τα ίδια κριτήρια με τις υπόλοιπες τράπεζες, η Πρόεδρος του ΔΗΣΥ είπε ότι η πρότασή τους αφορά την αλλαγή των κριτηρίων σε οριζόντια βάση για τις τράπεζες. «Θα πρέπει να βρεθεί μία διέξοδος συνεργασίας του κράτους με τα τραπεζικά ιδρύματα», είπε.

«Να δούμε και τι γίνεται στο εξωτερικό», πρόσθεσε. Κληθείσα να σχολιάσει το ότι χώρες όπως η Ισπανία και η Πορτογαλία συμπεριέλαβαν το ζήτημα της στέγασης στο Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας, ενώ η Κύπρος δεν έβαλε αντίστοιχη πρόνοια, σημείωσε ότι οι πανεπιστημιακές εστίες σε ΤΕΠΑΚ και Πανεπιστήμιο Κύπρου είναι στις συγκεκριμένες πρόνοιες.

«Δεν βλέπουμε να προχωρούν με την κατεπείγουσα μορφή που χρειάζεται», είπε, ειδικά από τη στιγμή που έχει εξασφαλιστεί η στήριξη μέσω του ευρωπαϊκού μηχανισμού. Σημείωσε, ακόμα, ότι αν και η Κύπρος είναι από πρώτες χώρες που απορροφούν κονδύλια σε ποσοστό 100%, «αν μπορούμε να αξιοποιήσουμε περισσότερο την ιδιότητά μας ως μέλος της ΕΕ, για να έχουμε επιπρόσθετη στήριξη σε αυτά τα ζητήματα, είναι επιβαλλόμενο και θεμιτό».