Ο Παναγιώτης Φιλίππου εξηγεί πώς το καινοτόμο σύστημα “Food Flow” βοηθά ξενοδοχεία και επαγγελματικές κουζίνες να εξοικονομήσουν κόστος, ενέργεια και να μειώσουν το περιβαλλοντικό αποτύπωμα, στοχεύοντας σε διεθνή επέκταση.
Πώς γεννήθηκε η ιδέα για τη δημιουργία της ιδέας με τους κάδους που χρησιμοποιούν AI για την κατηγοριοποίηση των απορριμμάτων τροφίμων;
Η ιδέα για το FoodFlow προέκυψε μέσα από προσωπικές εμπειρίες και την επιθυμία μου να κάνω κάτι με θετικό αντίκτυπο στην κοινωνία και το περιβάλλον. Το 2019, μετά το κλείσιμο της οικογενειακής μας επιχείρησης λόγω της οικονομικής κρίσης του 2013, αποφάσισα να ασχοληθώ με την καινοτομία. Αναζητούσα έναν κλάδο στον οποίο μπορούσα να συνεισφέρω ουσιαστικά και να έχω σημαντικό αντίκτυπο στην οικονομία και στην κοινωνία ευρύτερα.
Ένας φίλος από τον κλάδο των τροφίμων με ενημέρωσε για το τεράστιο πρόβλημα της σπατάλης τροφίμων, τόσο στην Κύπρο όσο και παγκοσμίως. Η διαπίστωση αυτή με ώθησε να ερευνήσω περαιτέρω το πρόβλημα και να βρω λύσεις για τη μείωσή του. Αμέσως, δημιουργήσαμε μια ομάδα από καθηγητές του πανεπιστημίου Frederick και με τη βοήθεια χρηματοδότησης από το Ίδρυμα Έρευνας και Καινοτομίας, αλλά και τη συνεργασία με τον Σύνδεσμο Αρχιμαγείρων και την GrantXpert, ξεκινήσαμε την ανάπτυξη της λύσης μας στο ξενοδοχείο Atlantica Aqua Blue. Αυτό ήταν το πρώτο βήμα.
Τι σας ενέπνευσε να επικεντρωθείτε στη μείωση της σπατάλης τροφίμων, ειδικά στον ξενοδοχειακό τομέα;
Όταν άρχισα να ερευνώ το πρόβλημα της σπατάλης τροφίμων, γρήγορα διαπίστωσα ότι ένα από τα πιο κρίσιμα σημεία ήταν οι επαγγελματικές κουζίνες, ειδικά στα ξενοδοχεία. Τα ξενοδοχεία που λειτουργούν με σύστημα μπουφέ ή all-inclusive είναι από τους μεγαλύτερους στη σπατάλη τροφίμων. Οι κουζίνες αυτές παράγουν τεράστιες ποσότητες τροφίμων και, παρά την καλή διαχείριση που μπορεί να γίνεται, ένα σημαντικό ποσοστό καταλήγει στα σκουπίδια.
Ο ξενοδοχειακός τομέας, όμως, δεν είναι ο μόνος. Εστιατόρια, υπεραγορές, νοσοκομεία, κρουαζιερόπλοια και διοργανωτές εκδηλώσεων είναι επίσης σημαντικοί τομείς που έχουν να κερδίσουν από την εφαρμογή της λύσης μας. Οι κουζίνες αυτές μπορούν να μειώσουν τη σπατάλη και, κατά συνέπεια, να εξοικονομήσουν πόρους και χρήματα, κάτι που είναι εξαιρετικά κρίσιμο τόσο για τις επιχειρήσεις όσο και για το περιβάλλον.
Η Κύπρος, όπως γνωρίζουμε, είναι στην πρώτη θέση στην Ευρώπη όσον αφορά τη σπατάλη τροφίμων. Πώς πιστεύετε ότι η εφαρμογή της τεχνολογίας σας θα βοηθήσει στη μείωση αυτής της τάσης, και ποια είναι τα αναμενόμενα αποτελέσματα για τα ξενοδοχεία όσον αφορά τη μείωση του κόστους και της κατανάλωσης ενέργειας;
Το πρόβλημα της σπατάλης τροφίμων δεν αφορά μόνο την Κύπρο, αλλά και όλο τον πλανήτη. Σύμφωνα με στατιστικά στοιχεία, το ένα τρίτο των τροφίμων που παράγουμε παγκοσμίως δεν καταναλώνεται, με τα περισσότερα από αυτά να καταλήγουν στα σκουπίδια. Αυτό ισοδυναμεί με περίπου 1,3 δισεκατομμύρια τόνους τροφίμων ετησίως, αξίας περίπου 1 τρισεκατομμυρίου δολαρίων.
Εκτός από το προφανές οικονομικό κόστος, η σπατάλη τροφίμων έχει τεράστιες περιβαλλοντικές επιπτώσεις. Το 24% του νερού που χρησιμοποιείται στη γεωργία αφορά τρόφιμα που τελικά δεν θα καταναλωθούν, ενώ γεωργική γη ίση με το μέγεθος της Κίνας καλλιεργείται για την παραγωγή τροφίμων που θα πεταχτούν. Η σπατάλη αυτή είναι επίσης υπεύθυνη για το 8-10% των παγκόσμιων εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
Στην Κύπρο, το πρόβλημα είναι ακόμη μεγαλύτερο, καθώς είμαστε πρώτοι στην Ευρώπη στη σπατάλη τροφίμων, με 294 κιλά ανά άτομο τον χρόνο, έναντι 132 κιλών, που είναι ο ευρωπαϊκός μέσος όρος. Η τεχνολογία μας έρχεται να αντιμετωπίσει ακριβώς αυτό το πρόβλημα, παρέχοντας στις επιχειρήσεις τα δεδομένα που χρειάζονται για να κατανοήσουν πού σπαταλούν τρόφιμα και πώς μπορούν να λάβουν μέτρα για να το μειώσουν. Η μείωση της σπατάλης, εκτός από το ότι θα συμβάλει στη μείωση του κόστους, θα μειώσει και την κατανάλωση ενέργειας και τις εκπομπές CO2.
Το FoodFlow έλαβε επιδότηση για την ανάπτυξη αυτής της καινοτόμου λύσης. Ποιοι ήταν οι παράγοντες που έκαναν το project σας τόσο ελκυστικό ώστε να λάβει χρηματοδότηση;
Το FoodFlow έλαβε χρηματοδότηση γιατί προσφέρει μια καινοτόμο λύση σε ένα παγκόσμιο πρόβλημα με σημαντικές οικονομικές, περιβαλλοντικές, και κοινωνικές συνέπειες. Η σπατάλη τροφίμων είναι ένα κρίσιμο ζήτημα, με μόλις λίγες εταιρείες παγκοσμίως να αναπτύσσουν παρόμοιες τεχνολογίες που χρησιμοποιούν την τεχνητή νοημοσύνη για την κατηγοριοποίηση και μείωση της σπατάλης.
Ένας από τους σημαντικότερους παράγοντες που κατέστησαν την πρόταση μας ελκυστική για χρηματοδότηση είναι η συμβολή της στην επίτευξη των στόχων βιώσιμης ανάπτυξης που έχει θέσει ο ΟΗΕ για το 2030, ειδικότερα τον στόχο 12.3, που καλεί για μείωση της σπατάλης τροφίμων κατά 50% μέχρι το 2030. Η λύση μας είναι πλήρως ευθυγραμμισμένη με αυτόν τον στόχο, καθώς προσφέρει στα ξενοδοχεία και άλλες επαγγελματικές κουζίνες τα εργαλεία που χρειάζονται για να μετρήσουν, να κατανοήσουν και να μειώσουν τη σπατάλη τους, συμβάλλοντας σε έναν πιο βιώσιμο και υπεύθυνο τρόπο λειτουργίας.
Αυτός ο συνδυασμός ενός παγκόσμιου προβλήματος, η καινοτομία της λύσης, και η συνεισφορά μας στους στόχους των Ηνωμένων Εθνών έκανε το FoodFlow να ξεχωρίσει και να λάβει χρηματοδότηση.
Μπορείτε να μας εξηγήσετε τη λειτουργία της AI τεχνολογίας που χρησιμοποιείται στους κάδους; Πώς ακριβώς συμβάλλει στην ανίχνευση και κατηγοριοποίηση των απορριμμάτων, και πώς ενσωματώνεται στην καθημερινή λειτουργία ενός ξενοδοχείου;
Η λύση μας αποτελείται από τρία κύρια στοιχεία: μια ζυγαριά, μια κάμερα και ένα tablet. Όταν πετάμε φαγητό στον κάδο, το σύστημα φωτογραφίζει αυτόματα το αντικείμενο, και η τεχνητή νοημοσύνη αναγνωρίζει το είδος του τροφίμου. Η ζυγαριά μετρά το βάρος και το tablet επιτρέπει στον χρήστη να καταγράψει τον λόγο που το τρόφιμο πετάχτηκε, όπως για παράδειγμα λόγω υπερπαραγωγής ή ανασφάλειας κατανάλωσης.
Τα δεδομένα αυτά συλλέγονται και είναι διαθέσιμα σε πραγματικό χρόνο στον Σεφ και στη διοίκηση του ξενοδοχείου, επιτρέποντάς τους να παρακολουθούν τη σπατάλη σε καθημερινή βάση. Με αυτό τον τρόπο, μπορούν να αναλύσουν ποιο είδος φαγητού πετιέται πιο συχνά και να λάβουν μέτρα για να περιορίσουν τη σπατάλη, εξοικονομώντας πόρους και μειώνοντας το περιβαλλοντικό τους αποτύπωμα.
Ποιο είναι το περιβαλλοντικό αποτύπωμα αυτής της τεχνολογίας; Με ποιον τρόπο βοηθά τα ξενοδοχεία να μειώσουν τη σπατάλη τροφίμων, αλλά και την ενέργεια και τις εκπομπές CO2;
Το περιβαλλοντικό αποτύπωμα της λύσης μας είναι σημαντικό, καθώς βοηθά τα ξενοδοχεία να μειώσουν τη σπατάλη τροφίμων, αλλά και να εξοικονομήσουν ενέργεια και να μειώσουν τις εκπομπές CO2. Η βασική ιδέα πίσω από την τεχνολογία μας είναι ότι "αν δεν μπορείς να το μετρήσεις, δεν μπορείς να το διαχειριστείς". Δίνουμε στις επιχειρήσεις τα εργαλεία για να καταμετρούν και να κατανοούν με ακρίβεια τη σπατάλη τους, κάτι που τους επιτρέπει να λάβουν αποτελεσματικά μέτρα.
Υπάρχουν πολλοί τρόποι για να μειωθεί η σπατάλη τροφίμων και η ενέργεια, ακολουθώντας μια ιεραρχία δράσεων. Ο πιο αποτελεσματικός τρόπος είναι να μειωθεί η υπερπαραγωγή φαγητού. Αν παραχθεί περισσότερο φαγητό από αυτό που χρειάζεται, η επόμενη επιλογή είναι η διάθεση του σε ανθρώπους που έχουν ανάγκη. Αν αυτό δεν είναι δυνατό, μπορεί να μετατραπεί σε ζωοτροφές ή να αξιοποιηθεί για την παραγωγή ενέργειας, όπως βιοκαύσιμα από μαγειρικά λάδια ή αναερόβια χώνευση. Η τελευταία λύση είναι η κομποστοποίηση, ενώ η χειρότερη επιλογή είναι η απόρριψη στις χωματερές. (Pic 4)
Ποιοι είναι οι μελλοντικοί σας στόχοι για την εταιρεία FoodFlow; Πώς οραματίζεστε την εξάπλωση αυτής της ιδέας, τόσο στην Κύπρο όσο και διεθνώς; Υπάρχουν σκέψεις για περαιτέρω ανάπτυξη της τεχνολογίας που χρησιμοποιείτε;
Από την αρχή, ο κύριος στόχος μας δεν ήταν η κυπριακή αγορά, αλλά οι ευρωπαϊκές και μεσογειακές χώρες. Ήδη έχουμε ξεκινήσει να προωθούμε το FoodFlow στην Κύπρο από τον Αύγουστο φέτος και σχεδιάζουμε να επεκταθούμε στην ελληνική αγορά το 2025. Ο στόχος μας είναι μέχρι το 2026 να έχουμε παρουσία και σε άλλες ευρωπαϊκές χώρες.
Η τεχνολογία μας είναι πρωτοποριακή και σε πολλές αγορές δεν υπάρχουν ανταγωνιστικά προϊόντα, κάτι που σημαίνει ότι χρειάζεται εκπαίδευση στους πελάτες για να κατανοήσουν τόσο το μέγεθος του προβλήματος που αντιμετωπίζουν όσο και τα οφέλη που μπορούν να έχουν χρησιμοποιώντας τη λύση μας.
