Μεγαλύτερη πιθανότητα να χρεοκοπήσουν χώρες που έχουν χρέος σε ξένο νόμισμα την επόμενη δεκαετία σε σχέση με το παρελθόν εκτιμά η S&P Global Ratings. Ο λόγος, όπως προκύπτει από την έκθεση του οίκου αξιολόγησης είναι τα υψηλότερα επίπεδα χρέους και η αύξηση του κόστους δανεισμού.

Οι αξιολογήσεις πιστοληπτικής ικανότητας των κρατών συνολικά έχουν επίσης αποδυναμωθεί παγκοσμίως την τελευταία δεκαετία.

«Αυτοί οι παράγοντες δημιουργούν γρήγορα προκλήσεις ρευστότητας, καθώς η πρόσβαση στη χρηματοδότηση στερεύει και η φυγή κεφαλαίων επιταχύνεται», αναφέρει η έκθεση. «Σε πολλές περιπτώσεις, αυτό αποτελεί το σημείο καμπής όπου οι περιορισμοί ρευστότητας και φερεγγυότητας γίνονται προβληματικοί για μια κυβέρνηση».

Η πανδημία  το 2020 πίεσε τα δημόσια οικονομικά και υπήρξαν επτά περιπτώσεις χωρών που αθέτησαν το χρέος τους σε ξένο νόμισμα. Πρόκειται για τις Μπελίζ, Ζάμπια, Εκουαδόρ, Αργεντινή, Λίβανος και Σουρινάμ δύο φορές.

Η άνοδος των τιμών των τροφίμων και των καυσίμων μετά την εισβολή της Ρωσίας στην Ουκρανία τον Φεβρουάριο του 2022 άσκησε ακόμα μεγαλύτερη πίεση και οκτώ ακόμη χώρες χρεοκόπησαν το 2022 και το 2023. Ο συνδυασμένος αριθμός αθετήσεων υποχρεώσεων από το 2020 ανέρχεται σε περισσότερο από το ένα τρίτο των 45 χρεοκοπιών σε κρατικά ξένα νομίσματα από το 2000.

Τι δείχνουν οι χρεοκοπίες
των δύο τελευταίων δεκαετιών

Η S&P Global Ratings ανέλυσε τις χρεοκοπίες τις τελευταίες δύο δεκαετίες και διαπίστωσε ότι οι αναπτυσσόμενες χώρες βασίζονται πλέον περισσότερο στον κρατικό δανεισμό για να εξασφαλίσουν εισροές ξένων κεφαλαίων. Αλλά όταν αυτή η εξάρτηση συνδυάζεται με απρόβλεπτες πολιτικές, έλλειψη ανεξαρτησίας της κεντρικής τράπεζας και ρηχές τοπικές κεφαλαιαγορές, συχνά ακολουθούσαν προβλήματα αποπληρωμής.

Το υψηλότερο δημόσιο χρέος και οι δημοσιονομικές ανισορροπίες προκάλεσαν φυγή κεφαλαίων, η οποία με τη σειρά της ενέτεινε τις πιέσεις στο ισοζύγιο πληρωμών, εξάντλησε τα συναλλαγματικά αποθέματα και τελικά έκοψε την ικανότητά τους να δανείζονται. Πρόκειται για μια καταστροφή που οδήγησε σε χρεοκοπία. Προειδοποίησε επίσης ότι οι αναδιαρθρώσεις του χρέους διαρκούν πολύ περισσότερο τώρα από ό,τι στη δεκαετία του 1980, με μεγάλες συνέπειες.

«Διαπιστώσαμε επίσης ότι οι μακροπρόθεσμες μακροοικονομικές συνέπειες είναι πιο σοβαρές για τα κράτη που παραμένουν σε χρεοκοπία για πολλά χρόνια, αυξάνοντας την πιθανότητα περαιτέρω χρεοκοπιών στη γραμμή», ανέφερε.

Οι πληρωμές τόκων σε χώρες με σύντομη αθέτηση πληρωμών έτειναν να πλησιάζουν ή και να ξεπερνούν το 20% των κρατικών εσόδων το έτος πριν από την αθέτηση, και οι χώρες συνήθως εισήλθαν σε ύφεση, ενώ ο πληθωρισμός αυξήθηκε σε διψήφιο ποσοστό, κάνοντας τη ζωή πιο δύσκολη για τους ανθρώπους εκεί.

«Οι χρεοκοπίες του δημοσίου έχουν σημαντικές επιπτώσεις για την οικονομική ανάπτυξη, τον πληθωρισμό, τις συναλλαγματικές ισοτιμίες και τη φερεγγυότητα του χρηματοπιστωτικού τομέα ενός κράτους», αναφέρει η έκθεση.