Τα διαφορετικά οράματα των δύο υποψήφιων προέδρων για τις αμερικανικές εκλογές προσφέρουν μια ουτοπία χωρίς συμβιβασμούς -οικονομία χωρίς οικονομικά- όπου οι δαπάνες είναι υψηλότερες, οι φόροι χαμηλότεροι, τα ελλείμματα ασήμαντα, ο πληθωρισμός θα ξεπεραστεί, οι θέσεις εργασίας προστατεύονται και η ανάπτυξη θα είναι υψηλή, σημειώνει σε δημοσίευμά του ο Economist.

Μιλώντας στο Πίτσμπουργκ της Πενσυλβάνια, στις 25 Σεπτεμβρίου, η Κάμαλα Χάρις χαρακτήρισε τον εαυτό της ως μία καπιταλίστρια που δίνει έμφαση στον πραγματισμό και που θα συνεχίσει τα Bidenomics επεκτείνοντας τις κρατικές επιδοτήσεις για τη στέγαση, την παιδική μέριμνα και την εγχώρια μεταποίηση.

Στη Σαβάνα της Τζόρτζια, την προηγούμενη ημέρα, ο Ντόναλντ Τραμπ παρουσίασε τη δική του «μεταποιητική αναγέννηση», στην οποία η Αμερική θα «πάρει τις θέσεις εργασίας άλλων χωρών» μέσω προνομιακών φορολογικών συντελεστών, απορρύθμισης και τιμωρητικών δασμών (συμπεριλαμβανομένης μιας νέας απειλής για επιβολή δασμών 100% στα αυτοκίνητα που κατασκευάζονται στο Μεξικό). Στις 27 Σεπτεμβρίου ο Τραμπ προειδοποίησε ότι η αμερικανική αυτοκινητοβιομηχανία θα πάψει να υφίσταται αν δεν εκλεγεί ο ίδιος.

Economist: Τα οικονομικά του Τραμπ

Τα Trumponomics έχουν καταρρίψει τη ριγκανική ορθοδοξία που καθοδηγούσε τη ρεπουμπλικανική σκέψη για δεκαετίες σχολιάζει ο Economist. Ο Ντόναλντ Τραμπ ώθησε το κόμμα μακριά από τις συνήθειες του ελεύθερου εμπορίου, την (τουλάχιστον πλασματική) ανησυχία για το εθνικό χρέος και τον σκεπτικισμό απέναντι στις οικογενειακές επιδοτήσεις. Δεκάδες Αμερικανοί της εργατικής τάξης έγιναν Ρεπουμπλικάνοι, ωθώντας το κόμμα να υιοθετήσει πιο θερμή στάση απέναντι στα συνδικάτα, τις φορολογικές πιστώσεις και τους χαμηλόμισθους εργαζόμενους. Όλα αυτά που κάποτε ήταν κυρίως Δημοκρατικές ανησυχίες, προσθέτει ο Economist. 

Η νέα εκδοχή των Trumponomics περιλαμβάνει τεράστιους δασμούς, ακόμη χαμηλότερους εταιρικούς φόρους (ο συντελεστής που έχει στο μυαλό του είναι 15%), μια πληθώρα ατομικών φορολογικών μειώσεων και νέες απαλλαγές με τη μη φορολόγηση των εισοδημάτων από φιλοδωρήματα και παροχές κοινωνικής ασφάλισης. Θέλει να καταργήσει δέκα κανονισμούς για κάθε νέο κανονισμό που εφαρμόζει (κατά τη διάρκεια των πρώτων τεσσάρων ετών της θητείας του, δεσμεύτηκε να καταργήσει μόλις δύο κανονισμούς για κάθε έναν που εφαρμόζει, αν και το Ινστιτούτο Brookings εκτιμά ότι δεν κατάφερε να ανταποκριθεί σε αυτό).

Πέρα από το «άτυχο» Μεξικό, ο Ντόναλντ Τραμπ πρότεινε δασμό 60% στα αγαθά που εισάγονται από την Κίνα και ευρεία δασμολογική επιβάρυνση 20% στα αγαθά που εισάγονται από άλλες χώρες. Συνολικά, το Tax Foundation, εκτιμά ότι τα σχέδια του κ. Τραμπ θα κοστίσουν 1,3 τρισ. δολάρια την επόμενη δεκαετία, ενώ άλλοι αναλυτές εκτιμούν ότι θα μπορούσαν να καταλήξουν να κοστίσουν κοντά στα 4 τρισ. δολάρια, ανάλογα με το πώς θα κλιμακωθεί ο εμπορικός πόλεμος που θα ακολουθήσει. Σε κάθε περίπτωση, θα εξανεμίσει τα οικονομικά οφέλη από τις φορολογικές περικοπές.

Η Κάμαλα

Από τη μεριά της, η Κάμαλα Χάρις ξεκίνησε να αναλύει τι εννοεί όταν υπόσχεται μια «οικονομία ευκαιριών» και «μια νέα πορεία προς τα εμπρός». Όπως και ο νυν πρόεδρος Τζο Μπάιντεν, επιθυμεί να «τελειώσει τη δουλειά» με το Build Back Better, το μεγάλο σχέδιο αναδιοργάνωσης της αμερικανικής οικονομίας, περνώντας τις αυξήσεις φόρων στο εισόδημα των επιχειρήσεων, στα κεφαλαιακά κέρδη των πλουσίων (συμπεριλαμβανομένων, για πρώτη φορά, των μη πραγματοποιηθέντων), κάτι που δεν μπόρεσε να περάσει ο ίδιος ο Μπάιντεν.

Θεωρητικά, αυτά θα χρησιμοποιούνταν για να πληρωθούν γενναιόδωρες, μόνιμες επεκτάσεις της ετήσιας φορολογικής πίστωσης για τα παιδιά, η οποία θα έφτανε τα 6.000 δολάρια για τα νεογέννητα, και για να παρέχεται φθηνότερη φροντίδα για τα παιδιά και τους ηλικιωμένους, ενώ οι εργαζόμενοι στο χώρο της φροντίδας θα λάμβαναν μεγαλύτερες μισθοδοσίες. 

Θα υπάρξουν επίσης νέες φορολογικές πιστώσεις: μια νέα υπόσχεση για 25.000 δολάρια σε προκαταβολή για τους αγοραστές πρώτης κατοικίας, μια διευρυμένη πίστωση 50.000 δολαρίων για τους ιδρυτές νεοσύστατων επιχειρήσεων και μια νέα φορολογική πίστωση «America Forward» που φαίνεται να είναι μια συλλεκτική ονομασία για διευρυμένες βιομηχανικές πολιτικές για, μεταξύ άλλων, καθαρό χάλυβα, βιοτεχνολογία, κέντρα δεδομένων που απαιτούνται για την τεχνητή νοημοσύνη και ημιαγωγούς.

Υπάρχουν επίσης και κάποιες ενδείξεις για μεταρρυθμίσεις από την πλευρά της προσφοράς που θα χρειάζονταν για να διασφαλιστεί ότι αυτές οι δαπάνες δεν θα αυξήσουν απλώς το κόστος, όπως η επιτάχυνση της αδειοδότησης και η κατάργηση των νόμων περί οικοδομικών ζωνών που αποτελούν εμπόδια στην οικοδόμηση κατοικιών. Η Χάρις παρουσιάζει το κράτος ως σωτήρα του λαού απέναντι στις αθλιότητες των πλουσίων και των μεγάλων επιχειρήσεων.

Το μέλλον

Τόσο ο Τραμπ όσο και η Χάρις προσφέρουν διαφορετικά οράματα για την οικονομία. Αν και αμφότεροι παρουσιάζονται ως υπέρμαχοι της μεταποίησης, οι στρατηγικές τους διαφέρουν. Ενώ ο Τραμπ θέλει να επιβάλει δασμούς σε όλες τις εισαγωγές, η Χάρις ευελπιστεί να τελειοποιήσει τις επιδοτήσεις για τις πράσινες τεχνολογίες.

Ενώ ο Τραμπ πιστεύει ότι οι σαρωτικές φοροελαφρύνσεις θα αναζωογονήσουν την οικονομία, η Χάρις θέλει υψηλότερους φόρους για τους πλούσιους και περισσότερα επιδόματα για τους φτωχούς, ώστε να μειωθεί η ανισότητα. Και ενώ ο Τραμπ ονειρεύεται την περικοπή των κανονισμών, η Χάρις πιστεύει ότι το κράτος πρέπει να κατευθύνει την ανάπτυξη προς την επιθυμητή κατεύθυνση. Ωστόσο, υπάρχει ένα νήμα που διατρέχει και τα δύο σχέδιά τους: δεν βλέπουν την ανάγκη να σταθμίσουν το κόστος των προτάσεών τους, όταν τα οφέλη είναι, κατά τη γνώμη τους, τόσο τεράστια και προφανή, καταλήγει ο Economist.