Η στεγαστική κρίση και οι υψηλές τιμές στα ενοίκια αποτελούν από τα κυριότερα προβλήματα των κατοίκων των περιοχών που βρίσκονται στην κορυφή της λίστας των τουριστικών προορισμών. Το 2023 15,6 εκατομμύρια παραθεριστές επισκέφτηκαν την Βαρκελώνη. Ωστόσο, οι τόσο μεγάλοι αριθμοί τουριστών έχουν επηρεάσει σοβαρά την πόλη, καθώς οι ντόπιοι αγωνίζονται να βρουν καταλύματα σε προσιτές τιμές, επειδή τα διαμερίσματα μετατρέπονται σε ενοικιαζόμενα καταλύματα.

«Αυτό είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα στην πόλη μας», δήλωσε ο δήμαρχος Jaume Collboni σε συνέντευξη Τύπου τον Ιούνιο. Στη συνέχεια προκάλεσε αίσθηση ανακοινώνοντας ότι η πόλη δεν θα ανανεώνει πλέον άδειες για βραχυπρόθεσμη ενοικίαση ακινήτων και επίσης δεν θα χορηγεί νέες.

Η Βαρκελώνη έχει επί του παρόντος περισσότερα από 10.000 διαμερίσματα βραχυχρόνιας ενοικίασης, αλλά όταν λήξουν οι τελευταίες άδειες τον Νοέμβριο του 2028, δεν θα έχει καμία. Σύμφωνα με τον Collboni, το ενοίκιο στη Βαρκελώνη αυξήθηκε περίπου 68%, τα τελευταία 10 χρόνια, ενώ η τιμή αγοράς ενός ακινήτου αυξήθηκε κατά 38%. «Για τους ανθρώπους που κερδίζουν ένα μέσο εισόδημα, αυτό έχει γίνει πραγματικό πρόβλημα», είπε στο Euronews.

Ενοίκια: Πώς επηρεάζει ο τουρισμός τις τιμές

Ο Konstantin Kholodilin, ερευνητής στο Γερμανικό Ινστιτούτο Οικονομικών Ερευνών, μελετά τον αντίκτυπο των ακινήτων βραχυπρόθεσμης ενοικίασης αγορά. «Όσο περισσότερα είναι τα διαμερίσματα αυτά, τόσο αυξάνονται τα ενοίκια», είπε.

Λέει ότι η αύξηση είναι 2-3% κατά μέσο όρο, αν και αυτό ποικίλλει ανάλογα με την τοποθεσία. Οι τιμές των ακινήτων βραχυπρόθεσμης ενοικίασης έχουν επίσης αυξήσει τις τιμές των ακινήτων, καθώς οι αγοραστές ενδιαφέρονται να επενδύσουν σε ακίνητα που μπορούν να νοικιάσουν σε τουρίστες. Σύμφωνα με τη Eurostat, την ευρωπαϊκή στατιστική υπηρεσία, οι διαδικτυακές πλατφόρμες «έκλεισαν» περισσότερες από 700 εκατομμύρια διανυκτερεύσεις στην ΕΕ το 2023. Αυτό είναι μια αύξηση 66% σε σχέση με τα 440 εκατομμύρια διαμονές που καταγράφηκαν το 2018.

Σύμφωνα με τη Γερμανική Ένωση Εξοχικών Κατοικιών, σχεδόν οι μισές διανυκτερεύσεις που πραγματοποιούν οι τουρίστες στη Γερμανία είναι σε βραχυχρόνιες ενοικιάσεις αντί για ξενοδοχεία.

Καν’ το όπως η Νέα Υόρκη

Ως αποτέλεσμα, οι μεγάλες πόλεις σε όλο τον κόσμο θέτουν περιορισμούς στις βραχυχρόνιες ενοικιάσεις. Οι αυστηρότεροι κανονισμοί ενοικίασης της Νέας Υόρκης, που τέθηκαν σε ισχύ τον Σεπτέμβριο του 2023, είναι εξίσου ριζοσπαστικοί με εκείνους στη Βαρκελώνη. Στη Νέα Υόρκη, οι ενοικιάσεις για λιγότερο από 30 ημέρες είναι πλέον δυνατές μόνο εάν το διαμέρισμα είναι επίσημα εγγεγραμμένο και ο ιδιοκτήτης μένει στο διαμέρισμα. Επιπλέον, μπορούν να φιλοξενηθούν έως δύο άτομα.

«Η στέγαση πρέπει να είναι για τους Νεοϋορκέζους, τα ξενοδοχεία για τους τουρίστες», είπε ο Μπεν Κάλος το 2021, όταν ήταν μέλος του δημοτικού συμβουλίου της Νέας Υόρκης που υποστήριζε τον τερματισμό των βραχυχρόνιων μισθώσεων. Το Παρίσι, το Άμστερνταμ, το Βερολίνο, η Λισαβόνα και άλλοι δημοφιλείς τουριστικοί προορισμοί επιβάλλουν επίσης σκληρούς περιορισμούς στις ενοικιάσεις των AirBnB.

Πόσο αποτελεσματικοί είναι οι κανονισμοί;

Μένει να δούμε αν οι νόμοι που ρυθμίζουν την αγορά ενοικίασης διακοπών θα αποδειχθούν τελικά αποτελεσματικοί. Σύμφωνα με τον Konstantin Kholodilin, μελέτες έχουν δείξει ότι τόσο οι τιμές των ακινήτων όσο και ο αριθμός των εξοχικών κατοικιών που προσφέρονται σε πλατφόρμες ενοικίασης έχουν μειωθεί ως αποτέλεσμα των κανονισμών σε ορισμένες πόλεις. Ωστόσο, ο εμπειρογνώμονας είναι δύσπιστος ότι η ρύθμιση των ενοικίων διακοπών από μόνη της θα μειώσει την τεταμένη κατάσταση στέγασης.

Η ένωση τουριστικών διαμερισμάτων της Βαρκελώνης Apartur ασκεί επίσης έντονη κριτική στην απόφαση του δημοτικού συμβουλίου να καταργήσει τις βραχυχρόνιες ενοικιάσεις.

Ο πρόεδρος της ένωσης, Ενρίκε Αλκαντάρα, πιστεύει ότι ο νόμος θα οδηγήσει απλώς σε αύξηση των παράνομων ενοικιάσεων.

Ο Alcantara επισημαίνει ότι τα βραχυχρόνια ενοικιαζόμενα διαμερίσματα αποτελούν μόλις το 0,77% του συνόλου των κατοικιών της πόλης και λέει ότι η απαγόρευσή τους δεν είναι τίποτα άλλο παρά μια «κάλυψη για την αποτυχία της στεγαστικής πολιτικής».

Η Ευρώπη σκληραίνει τη στάση της

Η Βαλένθια, η Βουδαπέστη και η Αθήνα θεσπίζουν νέα νομοθεσία για την αντιμετώπιση του υπερτουρισμού και της παράνομης βραχυπρόθεσμης διαμονής, γράφει το Euronews.

Η πρωτεύουσα της Ελλάδας ανακοίνωσε τα σχέδιά της να απαγορεύσει τις νέες βραχυπρόθεσμες ενοικιάσεις από την 1η Ιανουαρίου 2025, αν και η κίνηση φαίνεται να είναι μόνο προσωρινή προς το παρόν. Μόλις μία ημέρα μετά την απόφαση της Βουδαπέστης, η ελληνική κυβέρνηση ανακοίνωσε ότι θα σταματήσει την έκδοση νέων αδειών βραχυχρόνιας μίσθωσης στο πρώτο, δεύτερο και τρίτο δημοτικό διαμέρισμα στο κέντρο της Αθήνας. Προς το παρόν, ο περιορισμός θα παραμείνει σε ισχύ μόνο για 12 μήνες.

Μετά από αυτήν την περίοδο, οι αρχές θα εξετάσουν προσεκτικά εάν η απαγόρευση είχε αρκετό αντίκτυπο στον υπερτουρισμό και στην τοπική κατάσταση στέγασης προτού αποφασίσουν εάν θα την παρατείνουν ή όχι. Προηγουμένως, η κυβέρνηση ήθελε να δοκιμάσει το πρόγραμμα μόνο για 90 ημέρες, αλλά σύντομα αποφασίστηκε ότι δεν θα ήταν αρκετό.

Αντίθετα, η δοκιμή διάρκειας ενός έτους θα ισχύει για περιοχές όπου οι βραχυπρόθεσμες μισθώσεις αποτελούν περισσότερο από το 5 τοις εκατό του συνολικού αποθέματος κατοικιών και, ως εκ τούτου, έχουν αξιοσημείωτο αντίκτυπο στη ζωή των κατοίκων.

Οι αρχές στην Αθήνα θα συνεργαστούν επίσης με τους ιδιοκτήτες για να τους ενθαρρύνουν να είναι πιο προσεκτικοί με τους ντόπιους και το περιβάλλον.

ΠΗΓΗ:ΙΝ.GR/ Αλεξάνδρα Τάνκα