Τα λεφτά δεν φέρνουν την ευτυχία, λέει η λαϊκή ρήση. Από την άλλη, όμως, συχνά μπορούν να βοηθήσουν να έρθεις πιο κοντά σε αυτή, προσθέτουν κάποιοι. Τι γίνεται, όμως, στην περίπτωση που τα λεφτά φέρνουν δυστυχία; Αυτό συμβαίνει πολύ συχνά σε πλούσιες οικογένειες που υποφέρουν από γόνους οι οποίοι αντιμετωπίζουν προβλήματα εθισμού και καταχρήσεων.

Από μικρότερες επιχειρήσεις που ανθούν οικονομικά μέχρι μεγαθήρια όπως η Walmart, η Ford, η Berkshire Hathaway και η News Corp είναι μερικά μόνο τέτοια παραδείγματα με ιστορίες που ξεπερνούν και τον πιο ευφάνταστο σεναριογράφο. 

Πίσω από τα εντυπωσιακά οικονομικά αποτελέσματα, τη μεγάλη ζωή και τις βαριές κλειστές πόρτες, η κατάχρηση ουσιών αποτελεί από τις πιο κοινές πηγές σύγκρουσης για οικογένειες που διοικούν εταιρείες, σύμφωνα με τον σύμβουλο James Olan Hutcheson, ιδρυτή της ReGeneration Partners, η οποία ειδικεύεται στη συμβουλευτική οικογενειακών (υπό την έννοια της ιδιοκτησίας και όχι του μεγέθους) επιχειρήσεων.

Παρατηρώντας τους 270 και πλέον πελάτες του, με τους οποίους έχει δουλέψει πάνω από 30 χρόνια, ο Hutcheson που μίλησε στο Fortune, διαπίστωσε ότι στατιστικά, ο εθισμός κρύβεται σε περισσότερο από το 55% των περιπτώσεων.

Οι λόγοι για τους οποίους οι πελάτες του ήρθαν σε επαφή μαζί του ήταν ποικίλοι, αλλά μόλις ξεκινούσε η συνεργασία τους, οι σύμβουλοι συχνά ανακάλυπταν ότι κάποιος από εκείνους που κατείχαν ηγετική θέση πάλευε με τον εθισμό. «Ήταν εντυπωσιακό να παρατηρείς πόσο συχνό είναι αυτό το ζήτημα», είπε χαρακτηριστικά.

Θυμάται μια εταιρεία που επικοινώνησε με ζητούμενο συμβουλή για την αντιμετώπιση συγκρούσεων με στόχο την εύρυθμη λειτουργία της.

Όταν έφτασε, είδε ένα εκτελεστικό μέλος της οικογένειας με χαρακτηριστικές συμπεριφορές υπερέντασης και απαιτητικότητας, για να πληροφορηθεί μήνες αργότερα ότι είναι αλκοολικός.

Κοινά χαρακτηριστικά

Με τα χρόνια, ο Hutcheson και η διευθύνουσα σύμβουλος της ReGeneration, Elle Hanson, ανέπτυξαν θεωρίες σχετικά με το γιατί η κατάχρηση ναρκωτικών ή αλκοόλ φαίνεται διαδεδομένη μεταξύ των κληρονόμων μιας δυναστείας οικογενειακών επιχειρήσεων και ποια είναι τα κοινά τους χαρακτηριστικά.

Για παράδειγμα, κάποιοι κληρονόμοι υποφέρουν από εσωτερική σύγκρουση σχετικά με τους μέλλον τους. Αλλοι αισθάνονται καταπιεσμένοι από τις προσδοκίες της οικογένειας να μπουν σε έναν εταιρικό ρόλο. Σε αντίθεση με έναν γονέα ή έναν παππού ή ιδρυτή, ο υποτιθέμενος μελλοντικός ηγέτης μιας εταιρείας μπορεί να μην συμμερίζεται το πάθος ή την αίσθηση του επείγοντος για την οικοδόμηση της οικογενειακής επιχείρησης, αλλά δεν βλέπουν διέξοδο, εξηγεί η Hanson.

Οι κληρονόμοι επίσης υποφέρουν συχνά από έλλειψη αυτοπεποίθησης, προσθέτει ο Hutcheson, επειδή παραλείπουν μια ζωτικής σημασίας διαμορφωτική εμπειρία που θα επέτρεπε σε ένα άτομο να αναπτύξει αυτογνωσία και αυτοεκτίμηση: αποτυγχάνουν να συλλέξουν εμπειρίες εκτός του οικογενειακού περιβάλλοντος.

Σίγουρα, για μερικούς ανθρώπους, το να πηγαίνουν κατευθείαν στη δουλειά που έχουν στήσει οι γονείς είναι μια χαρά. Αλλά για άλλες προσωπικότητες, εξηγεί, ο έμπειρος σύμβουλος, είναι απαραίτητο να εδραιωθεί μια ισχυρή αίσθηση του εαυτού τους «εργαζόμενος για ένα πραγματικό αφεντικό, δουλεύοντας ως μέρος μιας ομάδας, δουλεύοντας με βάση πραγματικά το σύνολο των δεξιοτήτων, των γνώσεων και της εμπειρίας τους».

Επιπλέον, ένας ηγέτης μιας οικογενειακής επιχείρησης δεύτερης ή τρίτης γενιάς μπορεί να ζει στη σκιά του φημισμένου συγγενή που προηγήθηκε. Εκεί μπαίνουν ερωτήματα και προβληματισμοί του τύπου «θα σταθώ ποτέ στο ύψος του γονιού μου;». ‘Η τους φαίνεται βουνό να καταφέρουν να μη χαλάσουν αυτό που δημιούργησε ο γονιός τους σε όλη του τη ζωή.

Η στροφή στο αλκοόλ, στα χάπια ή άλλες ουσίες για να αντιμετωπίσει κάποιος τα δυσάρεστα συναισθήματα είναι εύκολη εάν είναι πλούσιος και έχει χρόνο και χρήμα διαθέσιμα. Και αυτό συμβαίνει συχνά για τις διάδοχες γενιές σε εταιρείες, που τείνουν να μεγαλώνουν με συνδρομές σε country club, ιδιωτικά τζετ, εξοχικές επαύλεις και απεριόρστη πρόσβαση στα πάντα. Σχετικά λίγες οικογενειακές επιχειρήσεις επιβιώνουν σε πολλές επόμενες γενιές, αλλά όταν το κάνουν, οι κληρονόμοι έχουν πολύ μικρή σχέση με τον αρχικό στόχο και όραμα του ιδρυτή.

Έχοντας πλοηγηθεί σε αυτά τα ογκώδη σενάρια για χρόνια, οι σύμβουλοι λένε ότι έχουν αναπτύξει μερικές αρχές για να καθοδηγήσουν τη δουλειά τους υποστηρίζοντας τόσο το άτομο με εθισμό, όσο και τα μέλη της οικογένειας και την εταιρεία συνολικά.

Ευθύνη σημαίνει συνέπειες

Ο ρόλος των γονιών ενηλίκων παιδιών να διατηρήσουν και να επιβάλουν τα όρια που έχουν ήδη θέσει αποτελεί βασικό μέρος της αποστολής τους, λέει ο Hutcheson.

Πόσα επεισόδια που περιλαμβάνουν δηλητηρίαση είναι πάρα πολλά;

Τι σημαίνει ότι η ασταθής συμπεριφορά ενός γιου ή μιας κόρης εμφανίζεται πλήρως στο πάρτι διακοπών της εταιρείας;

«Συνήθως βλέπουμε γονείς που δεν μπορούν να επιβάλουν συνέπειες σε παιδιά που παλεύουν με τον εθισμό», λέει η Hansοn.

Οταν ο εξαρτημένος είναι ήδη σε ανώτερο ηγετικό ρόλο, όπως πρόεδρος ή διευθύνων σύμβουλος, οι σύμβουλοι συχνά αντιμετωπίζουν σοβαρά προβλήματα.  Για παράδειγμα, η ίδια βρέθηκε πρόσφατα να εργάζεται με έναν πελάτη, έναν ηγέτη διάδοχης γενιάς, ο οποίος αρνήθηκε ότι είχε χάσει τον έλεγχο. «Αυτό έγινε μετά από τέσσερις συλλήψεις, ένα DUI, κατηγορίες για ενδοοικογενειακή βία κ.λπ.», λέει χαρακτηριστικά. Αυτό το άτομο χαρακτήρισε αυτές τις κρίσεις ως «φταίνε όλοι οι άλλοι εκτός από τον αλκοολικό».

«Υπάρχει μια αλαζονεία ή ένας εγωισμός που λέει, “Είμαι πάνω από αυτό. Είμαι υπεράνω των συνεπειών. Και μπορώ να βγάλω τον εαυτό μου από αυτό”», εξηγεί η σύμβουλος.

Όλη η οικογένεια χρειάζεται υποστήριξη, όχι μόνο ο εξαρτημένος

Οι σύμβουλοι επιχειρήσεων διαπίστωσαν πόση αλήθεια κρύβεται σε αυτό που συχνά λένε οι ειδικοί ότι «ο εθισμός είναι μια οικογενειακή ασθένεια». Είναι επίσης μια μάστιγα δια βίου, λέει ο Hutcheson, ακόμα κι αν κάποιος θεραπευτεί. Η αντιμετώπιση πρέπει να περιλαμβάνει όλα τα μέλη της οικογένειας που συνδέονται με την επιχείρηση.

Είναι σημαντικό οι οικογένειες να αναπτύξουν πρόσθετους διαύλους επικοινωνίας ή να θέσουν όρια και συνέπειες, έτσι ώστε όταν ο θεραπευόμενος επανέλθει στην επιχείρηση,«όλοι να είναι όσο πιο προετοιμασμένοι μπορούν».

Οι οικογένειες είναι πιο επιτυχημένες όταν όλοι εμπλέκονται στη διαδικασία και δεσμεύονται σε αυτήν στις περιπτώσεις, οι οποίες είναι στατιστικά σχεδόν αναπόφευκτες.

Μερικές φορές προβάλλουν εναλλακτικές

Μετά από μια περίοδο θεραπείας, δεν επιστρέφουν όλοι στην οικογενειακή επιχείρηση. Και αυτό δεν είναι πρόβλημα. Για τα άτομα που δεν μεγάλωσαν σε μια οικογενειακή επιχείρηση, μπορεί να είναι δύσκολο να καταλάβουν γιατί οι οικογένειες δεν είναι πιο ανοιχτές σε εναλλακτικές επιλογές για τους κληρονόμους τους, λέει η Hanson. Αλλά ισχύει αυτό: για πολλές οικογένειες, ήταν πάντα δεδομένο ότι «ο μικρός» θα αναλάμβανε την επιχείρηση. «Βλέπουμε τον ρόλο μας ως εκπαιδευτών για να τους βοηθήσουμε να αξιολογήσουν τις διάφορες επιλογές», λέει η σύμβουλος επιχειρήσεων.

Οι υγιείς οικογένειες ακολουθούν μια ολιστική προσέγγιση, λαμβάνοντας υπόψη το άτομο, τους στόχους τους, τις επιδόσεις τους, τις σχέσεις τους, τι έχει αλλάξει λόγω του εθισμού και αν το επιχειρηματικό περιβάλλον είναι κατάλληλο για το άτομο και την εταιρεία. «Το πρώτο βήμα είναι η κατανόηση», εξηγεί.

Η απεξάρτηση δεν είναι καταδίκη της σταδιοδρομίας – Μπορεί να γίνει αφορμή για μεγάλες αλλαγές

Ο Hutcheson καθησυχάζει τις οικογένειες ότι δεν χρειάζεται να σημαίνει το τέλος της καριέρας κάποιου το να μπει σε πρόγραμμα απεξάρτησης. «Πολλοί άνθρωποι με τους οποίους έχουμε συνεργαστεί έχουν πάει σε πρόγραμμα απεξάρτησης. Νομίζω ότι εκατοντάδες έχουν πάει σε αποτοξίνωση και πολλοί έχουν πολύ θετικά αποτελέσματα. Επιστρέφουν στη δουλειά και είναι αποτελεσματικοί».

Αλλά είναι επίσης αλήθεια ότι η θεραπεία δεν λειτουργεί πάντα αμέσως και μπορεί να απαιτήσει πολλαπλές προσπάθειες. Αν η οικογένεια θα μείνει εκεί μέσα σε όλο αυτό, «αυτός είναι ένας από τους ισχυρότερους δείκτες μακροπρόθεσμης επιτυχίας», λέει ο Hutcheson.

Έχει δει οικογένειες να παλεύουν με το ίδιο θέμα για χρόνια, λέει, οπότε οι σύμβουλοι μπορούν να βοηθήσουν τους πελάτες τους να διαχωρίσουν τις δυσκολίες που φέρνει ο εθισμός, από τις λειτουργίες της εταιρείας, προτείνοντας στο άτομο που παλεύει με τη διαταραχή να εγκαταλείψει την επιχείρηση και να επικεντρωθεί πλήρως στην ανάρρωση. Αυτό είναι η αρχή για να χαραχτούν νέα όρι και για την επιχείρηση. 

Πηγή: ot.gr