Ο χρυσός είναι περιζήτητος εδώ και χιλιάδες χρόνια, με την ομορφιά, την ευελιξία και τη φήμη του ως ασφαλούς καταφυγίου να τον καθιστά εξαιρετικά ελκυστικό. Από ράβδους μέχρι μετοχές εξόρυξης και ETFs, υπάρχουν αμέτρητοι τρόποι για να εμπλακεί ο κάθε επίδοξος επενδυτής.
Το CNBC εξέτασε τα πλεονεκτήματα και τα μειονεκτήματα της επένδυσης σε χρυσό, τις επιλογές των επενδυτικών τοποθετήσεων και τους πιθανούς κινδύνους που ενέχει μια τέτοια κίνηση.
Σε αντίθεση με άλλα πολύτιμα μέταλλα, ο χρυσός δεν οξειδώνεται και είναι σταθερός σε θερμοκρασία δωματίου, συν το ότι έχει τις ίδιες ιδιότητες ανεξάρτητα από το πού εξάγεται. «Το φορητό, το διαιρετό, το ανταλλάξιμο και το σταθερό είναι σχεδόν καθοριστικά χαρακτηριστικά ενός αρχέγονου περιουσιακού στοιχείου και γι’ αυτό ο χρυσός φέρει αυτή την αξία», ανέφερε ο αναλυτής της Panmure Liberum, Tομ Πράις.
Οι τιμές του χρυσού έχουν επίσης σημειώσει ιλιγγιώδη πορεία τον τελευταίο καιρό, σημειώνοντας άνοδο 13% το 2023 και πάνω από 17% από τα μέσα Ιουλίου μέχρι σήμερα, εν μέσω υψηλών γεωπολιτικών εντάσεων, αύξησης των αγορών του πολύτιμου μετάλλου από τις κεντρικές τράπεζες και προσδοκιών για μείωση των επιτοκίων στις ΗΠΑ.
Οι τιμές spot της Νέας Υόρκης διαπραγματεύονταν γύρω στα 2.465 δολάρια ανά ουγγιά, ενώ οι αναλυτές είναι αισιόδοξοι για το μέλλον. Τόσο οι στρατηγικοί αναλυτές της Bank of America όσο και της Citi υποστηρίζουν ότι η τιμή του χρυσού θα μπορούσε να φτάσει τα 3.000 δολάρια ανά ουγγιά μέσα στους επόμενους 18 μήνες.
Ο ρόλος του χρυσού ως «τρόπος αποθήκευσης αξίας» προσελκύει πολλούς επενδυτές όταν οι αγορές γίνονται ευμετάβλητες.
Αποτελεί «αποτελεσματική αντιστάθμιση έναντι των φόβων γεωπολιτικής πόλωσης, πληθωρισμού ή υπερβολικών ελλειμμάτων», σύμφωνα με την UBS, ενώ η Berenberg σημειώνει ότι ο χρυσός «εξακολουθεί να προτιμάται στις ασταθείς αγορές».
Όταν επενδύετε μακροπρόθεσμα, «γιατί να μην έχετε λίγο χρυσό;» ρωτά ο Ρόμπιν Μπαρ, ανεξάρτητος σύμβουλος εμπορευμάτων. «Δεν ξέρετε πώς θα είναι ο κόσμος σε 15, 20 χρόνια. Το να έχετε λίγο χρυσό μπορεί να σας αποφέρει μερίσματα – ή μπορεί και όχι». Ο χρυσός θεωρείται επίσης συχνά ως αντιστάθμιση τόσο έναντι του δολαρίου όσο και του πληθωρισμού.
Καθώς ο χρυσός τιμολογείται συχνά σε δολάρια ΗΠΑ, τείνει πολλές φορές να έχει αντίστροφη σχέση με το νόμισμα. Όσον αφορά τον πληθωρισμό, το Παγκόσμιο Συμβούλιο Χρυσού αναφέρει ότι τα κέρδη του μετάλλου έχουν ξεπεράσει τους δείκτες τιμών καταναλωτή από τη δεκαετία του 1970. «Στα χρόνια που ο πληθωρισμός ήταν μεταξύ 2%-5%, η τιμή του χρυσού αυξανόταν κατά μέσο όρο 8% ετησίως», ανέφερε το Συμβούλιο στην ιστοσελίδα του.
Ως μακροπρόθεσμη αντιστάθμιση του πληθωρισμού, ο χρυσός έχει καλή απόδοση, σύμφωνα με την Έιμι Αρνό, στρατηγική σύμβουλο χαρτοφυλακίου της Morningstar. Αλλά σε μικρότερες χρονικές περιόδους, το ρεκόρ του είναι πιο «μικτό», ανέφερε, επισημαίνοντας τις ιστορικές διακυμάνσεις.
«Ο χρυσός διέπρεψε κατά τη διάρκεια της περιόδου υψηλού πληθωρισμού της δεκαετίας του 1970, όταν η εκτίναξη των τιμών του πετρελαίου και η ταχεία επέκταση της νομισματικής προσφοράς ώθησαν τον πληθωρισμό σε ιστορικά υψηλά επίπεδα στις Ηνωμένες Πολιτείες. Παρά ταύτα, σε άλλες περιόδους, όπως στις αρχές της δεκαετίας του 1980 και το 1988-91, στην πραγματικότητα σημείωσε αρνητικές συνολικές αποδόσεις κατά μέσο όρο και υστερούσε κατά πολύ σε σχέση με τις μετοχές μεγάλης κεφαλαιοποίησης», ανέφερε η ίδια.
Ορισμένοι επενδυτές έχουν επισημάνει ότι άλλες επενδύσεις -όπως, για παράδειγμα, οι τίτλοι του Δημοσίου που προστατεύονται από τον πληθωρισμό- προσφέρουν καλύτερους τρόπους προστασίας από την άνοδο των τιμών.
Σε ορισμένες κρίσεις, οι επενδυτές μπορεί, μεν, να αναμένουν πτώση των τιμών του χρυσού, σύμφωνα με τον Τζον Μάγιερ, επικεφαλής ερευνών της SP Angel, αλλά «γενικά θα ανακάμψουν ταχύτερα από άλλες επενδύσεις προσφέροντας στους επενδυτές μεγαλύτερο βαθμό προστασίας από πολλά άλλα μέσα».
Οι επενδυτές θα πρέπει να εξετάσουν το ενδεχόμενο να διατηρούν περίπου το 2% του χαρτοφυλακίου τους σε χρυσό, σύμφωνα με τους ειδικούς της αγοράς, αν και υποστήριξαν ότι το ποσοστό αυτό μπορεί να αξίζει να αυξηθεί ανάλογα με την αντίληψη που έχει κανείς για τις παγκόσμιες οικονομικές προοπτικές. Ένα ποσοστό μεταξύ 5% και 10% συνιστάται γενικά ως ανώτατο όριο κατανομής σε χρυσό, με πολλούς να το θεωρούν ως βασικό τρόπο διαφοροποίησης ενός χαρτοφυλακίου.
Υπάρχουν διάφοροι τρόποι για την έκθεση στον χρυσό, όπως η επένδυση στο φυσικό προϊόν, η αγορά μετοχών που σχετίζονται με τον χρυσό, όπως οι εταιρείες εξόρυξης, ή η επιλογή διαπραγματεύσιμων αμοιβαίων κεφαλαίων (ETF) που δραστηριοποιούνται στον τομέα.
Η κατοχή νομισμάτων ή ράβδων χρυσού προσφέρει ορισμένα οφέλη, ειδικά αν επικρατεί νευρικότητα σχετικά με τα γεωπολιτικά γεγονότα και τις μακροοικονομικές προοπτικές, σύμφωνα με τον Πράις. Για ορισμένους επενδυτές, «το μόνο που θέλουν να κάνουν είναι να κατέχουν πραγματικό μετάλλευμα, επειδή έχουν έναν πολύ συγκεκριμένο λόγο. Πρόκειται για προστασία από τον πληθωρισμό και προστασία από το… τέλος του κόσμου».
Ωστόσο, υπάρχουν μερικές φορές σημαντικές φορολογικές επιπτώσεις που πρέπει να ληφθούν υπόψη.
Οι Βρετανοί επενδυτές είναι τυχεροί, καθώς τα χρυσά νομίσματα από το Βασιλικό Νομισματοκοπείο του Ηνωμένου Βασιλείου απαλλάσσονται από τον φόρο κεφαλαιακών κερδών, μια εισφορά που επιβάλλεται στα κέρδη που πραγματοποιούνται κατά την πώληση αγαθών, ενώ είναι επίσης απαλλαγμένα από τον φόρο προστιθέμενης αξίας.
Στις ΗΠΑ, ωστόσο, ο χρυσός θεωρείται συλλεκτικό αντικείμενο και τόσο οι φυσικές ράβδοι όσο και τα ETF προσελκύουν φόρο κεφαλαιακών κερδών έως και 28%.
Εάν δεν θέλετε να κατέχετε – και να είστε υπεύθυνοι για την αποθήκευση – ράβδους χρυσού, η επένδυση σε ένα ETF που δραστηριοποιείται στον χρυσό είναι ένας άλλος τρόπος επένδυσης.
Η επένδυση σε ETFs τα οποία κατέχουν μετοχές πολλαπλών εταιρειών εξόρυξης χρυσού είναι ένας άλλος τρόπος για την έκθεση στον χρυσό, τον οποίο ο Μάγιερ περιέγραψε ως «σχετικά ασφαλή».
Για όσους ενδιαφέρονται να αγοράσουν μεμονωμένες μετοχές, ο ίδιος δήλωσε ότι αναμένει ότι η Barrick Gold και Newmont Mining θα «συνεχίσουν να αποδίδουν», ενώ επέλεξε επίσης τις βρετανικές εταιρείες Resolute Mining, Centamin, Hochschild Mining και Caledonia Mining. «Όλες μοιάζουν με αξιοσέβαστες και αξιόλογες εταιρείες», ανέφερε χαρακτηριστικά.
Η Panmure Liberum, εν τω μεταξύ, αξιολογεί την Caledonia Mining, η οποία δραστηριοποιείται στη Ζιμπάμπουε, καθώς και την Endeavour Mining με έδρα το Λονδίνο, η οποία διαχειρίζεται ορυχεία χρυσού στη Δυτική Αφρική, ως εταιρείες στις οποίες υπάρχουν επενδυτικές ευκαιρίες.
Η Endeavour αποτελεί επίσης επιλογή με διαβάθμιση «buy» για τους αναλυτές της Berenberg, μαζί με την Pan African Resources.
Η κατοχή ETF και μετοχών εξορυκτικών παρέχει στους επενδυτές έκθεση στις τιμές του χρυσού, με τις μετοχές να τείνουν να αυξάνονται παράλληλα με αυτές του μετάλλου, χωρίς να είναι τόσο άμεσα συνδεδεμένες με τις διακυμάνσεις της τιμής του εμπορεύματος.
Ωστόσο, ο Πράις δήλωσε ότι αυτό μπορεί να έχει αρνητικές επιπτώσεις, με τις μετοχές που σχετίζονται με τον χρυσό να υπολείπονται της τιμής του ίδιου του μετάλλου. «Παρόλο που οι μετοχές χρυσού ανταποκρίνονται στις μεταβολές της τιμής του μεταλλεύματος, ο βαθμός αυτού του συσχετισμού έχει επιδεινωθεί με την πάροδο του χρόνου», δήλωσε, προσθέτοντας ότι οι κίνδυνοι και το κόστος της εξόρυξης χρυσού μπορεί να επιβαρύνουν τους μεταλλωρύχους.
Ο Τζορτζ Μίλινγκ-Στάνλεϊ, επικεφαλής στρατηγικός σύμβουλος χρυσού της State Street Global Advisors, η οποία διαχειρίζεται το SPDR Gold Shares ETF το οποίο κατέχει αποθέματα χρυσού, συμφωνεί. «Ένας από τους λόγους για τους οποίους κατέχω ράβδους χρυσού είναι ότι πιστεύω ότι μου προσφέρει κάποια προστασία από όποια πιθανή αδυναμία στην αγορά μετοχών», δήλωσε στο CNBC. «Όταν η αγορά μετοχών πέφτει, οι μετοχές εξόρυξης χρυσού ‘θυμούνται’ ότι είναι μετοχές και τείνουν να καταγράφουν παράλληλη πτώση. Έτσι, δεν μου προσφέρουν αυτό το επιπλέον επίπεδο προστασίας». Παρά τη φήμη του ως ασφαλούς καταφυγίου, η επένδυση στον χρυσό δεν είναι ακίνδυνη. Οι τιμές μπορεί να είναι ευμετάβλητες, και η δυναμική της φυσικής αγοράς μπορεί επίσης να παίξει ρόλο.
Οι επενδυτές θα πρέπει επίσης να εξετάσουν το αν άλλες επενδύσεις θα μπορούσαν να προσφέρουν μεγαλύτερες αποδόσεις μακροπρόθεσμα.
Τα τελευταία πέντε χρόνια, για παράδειγμα, ο χρυσός απέδωσε 10,59% σε σύγκριση με την απόδοση 15,05% του χρηματιστηριακού δείκτη S&P 500, σύμφωνα με την Morningstar Direct. Αυτό είναι «πολύ υψηλότερα» από τον μακροπρόθεσμο μέσο όρο, δήλωσε ο Αρνό της Morningstar. Σημειωτέον πως τα τελευταία 50 χρόνια, ο χρυσός απέδωσε 5,72% σε σύγκριση με το 11,75% του S&P 500.
Ένα άλλο ζήτημα με τον χρυσό είναι ότι δεν προσφέρει τόκους ή μερίσματα, σε αντίθεση με πολλές άλλες κατηγορίες περιουσιακών στοιχείων, όπως οι μετοχές και τα ομόλογα.
Όταν ρωτήθηκε αν αξίζει τον κόπο να επενδύσει κανείς σε χρυσό, ο Μπαρ ανέφερε ότι είναι μια «δύσκολη» ερώτηση, αλλά παραδέχτηκε: «Αν πρέπει να δώσουμε μια απλή απάντηση, νομίζω ότι αυτή πρέπει να είναι καταφατική».
«Αν είστε έστω και λίγο ριψοκίνδυνοι, θα συνιστούσαμε ακόμα στους επενδυτές να έχουν λίγο χρυσό στο χαρτοφυλάκιό τους επειδή προσφέρει, κατά κάποιο τρόπο, προστασία από ακραία σενάρια», προσέθεσε ο Πράις. «Μετά το πέρας του πολέμου ο χρυσός θα εξακολουθεί να αποτελεί μία εξαιρετική επενδυτική επιλογή», συμπλήρωσε χαρακτηριστικά.
