Σε μια απόφαση-σταθμό προχώρησε το Ανώτατο Δικαστήριο της Ελβετίας που έκρινε ότι οι κατά τόπους κυβερνήσεις θα μπορούσαν να ενεργήσουν κατά πώς κρίνουν εκείνες προκειμένου να περιορίσουν την «οπτική ρύπανση» και «να προφυλάξουν τους πολίτες τους από την ανεπιθύμητη διαφήμιση».
Και πράγματι ένα προάστιο κοντά στη Γενεύη, το Vernier, έγινε ο πρώτος ελβετικός δήμος που απέκλεισε την ανάρτηση διαφημιστικών αφισών και ταμπελών από τους δρόμους του, σε μια πολιτική που δημιουργεί προηγούμενο για παρόμοιες απαγορεύσεις σε μεγαλύτερες πόλεις σε όλη τη χώρα.
Αφού οι αντίπαλοι του μέτρου στην πόλη των 38.000 κατοίκων, απέτυχαν να συγκεντρώσουν αρκετές υπογραφές για δημοψήφισμα πάνω στο συγκεκριμένο θέμα, άκαρπη απέβη και η τελευταία τους προσπάθεια να εμποδίσουν την τοπική κυβέρνηση να αφαιρέσει διαφημιστικές πινακίδες στο Ανώτατο Δικαστήριο της Ελβετίας.
Οι δικαστές απέρριψαν την έκκληση για ανατροπή του σχεδίου, καθώς η κυβερνώσα αρχή του Vernier δεν επιδίωκε να επηρεάσει τον ελεύθερο ανταγωνισμό και αντίθετα στόχευε στην «καταπολέμηση της οπτικής ρύπανσης» και έδωσε στους πολίτες «την ευκαιρία να προφυλαχθούν από την ανεπιθύμητη διαφήμιση».
Ελβετία: Διαφήμιση και δημόσιο συμφέρον
«Δεν αναγνωρίσαμε κανένα δημόσιο συμφέρον στο να υπάρχουν διαφημιστικές πινακίδες», είπε ο δημοτικός σύμβουλος του Vernier Ματίας Μπούσμπεκ σε συνέντευξή του στο Bloomberg. Όσοι ήταν υπέρ του μέτρου υποστήριξαν ότι οι διαφημίσεις απλώς προωθούνταν περιττές δαπάνες. «Θέλουμε να καταπολεμήσουμε την περιττή κατανάλωση με αυτό το μέτρο», είπε το μέλος του Κόμματος των Πρασίνων Μπούσμπεκ προσθέτοντας ότι οι διαφημιστικές πινακίδες συνήθως τοποθετούνταν από «μεγάλες εταιρείες και όχι από τοπικές επιχειρήσεις».
Η απόφαση του Ανωτάτου Δικαστηρίου εδραιώνει την απόφαση να αφαιρεθούν περισσότερα από τα τρία τέταρτα των 172 πινακίδων του που υπήρχαν κάποτε στην πόλη, διατηρώντας το υπόλοιποένα τέταρτο διαθέσιμο για διαφημίσεις πολιτισμού και αθλητισμού. Η απαγόρευση ισχύει για όλες τις διαφημίσεις που είναι ορατές από δημόσια γη, συμπεριλαμβανομένων αυτών που είναι τοποθετημένες σε ιδιωτική ιδιοκτησία.
Η απόφαση-ορόσημο ανοίγει επίσης τον δρόμο για μια σειρά από μεγαλύτερες ελβετικές πόλεις που έχουν παρόμοιες προτάσεις στα σκαριά. Η πρωτεύουσα της Βέρνης και το οικονομικό κέντρο της Ζυρίχη είχαν και οι δύο περάσει παρόμοια σχέδια από τα τοπικά τους κοινοβούλια και τώρα περιμένουν από τις διοικήσεις τους να προτείνουν πώς θα πρέπει να εφαρμοστούν οι απαγορεύσεις. Ενώ η Βέρνη θέλει να θέσει εκτός νόμου τις περισσότερες εμπορικές διαφημίσεις, η Ζυρίχη στοχεύει μόνο τις ενεργοβόρες ψηφιακές οθόνες.
Απειλή για τη βιομηχανία
της υπαίθριας διαφήμισης
Η τάση προς πόλεις χωρίς διαφημίσεις εγκυμονεί κινδύνους για τη βιομηχανία της υπαίθριας διαφήμισης, αξίας περίπου 400 εκατομμυρίων ελβετικών φράγκων (450 εκατομμύρια δολάρια) που συνεισφέρει σχεδόν το διπλάσιο ετησίως στο ΑΕΠ της χώρας των 885 δισεκατομμυρίων δολαρίων.
Ο Μάρκους Έρλε, πρόεδρος της ένωσης του κλάδου, είπε ότι τα χρήματα θα ρέουν αντ’ αυτού σε μεγάλες εταιρείες διαδικτύου όπως η Google ή η Meta, προσθέτοντας ότι «οι διαφημίσεις στο διαδίκτυο είναι πολύ πιο ενεργοβόρες από τις διαφημιστικές πινακίδες».
Στην κοινοβουλευτική της πρόταση, μια ομάδα αριστερών πολιτικών στην πόλη της Βέρνης ανέφερε πωε «η διαφήμιση έχει σκοπό να δημιουργήσει ανάγκες που οι άνθρωποι δεν ήξεραν ότι είχαν πριν» και «ο στόχος και ο σκοπός της διαφήμισης είναι εκ διαμέτρου αντίθετος με τον στόχο της Βέρνης να γίνει κλιματικά ουδέτερη». Στη Ζυρίχη, πολιτικός του Κόμματος των Πρασίνων χαρακτήρισε τις ψηφιακές διαφημιστικές πινακίδες «άσκοπη σπατάλη ενέργειας».
Η επιτυχία του Vernier δεν είναι εγγυημένη αλλού. Την άνοιξη του 2023, η Γενεύη, είδε μια ήδη αποφασισμένη κοινοβουλευτική απαγόρευση που μπλοκαρίστηκε από ντόπιους πολίτες σε δημοψήφισμα την τελευταία στιγμή. Σε μια πανεθνική έρευνα του 2022, το 63% των ερωτηθέντων αντιτάχθηκε στην ιδέα της απαγόρευσης των διαφημιστικών πινακίδων.
