Εξελίξεις πιθανόν και εντός της εβδομάδας αναμένει η κυβέρνηση όσον αφορά το σημαντικότερο μέρος του τερματικού σταθμού υγροποιημένου φυσικού αερίου (LNG) στο Βασιλικό, την πλωτή μονάδα Προμηθέας, η οποία βρίσκεται σε ναυπηγείο στη Σαγκάη της Κίνας. Η κοινοπραξία CPP-METRON Consortium Ltd (CMC) δεν έχει ξεκαθαρίσει τις προθέσεις μετά την ανακοίνωση της διακοπής του έργου, για το τί προτίθεται να πράξει, δηλαδή εάν θα ανάψει το πράσινο για να ξεκινήσει το ταξίδι του πλοίου προς Κύπρο, ή θα παραμείνει «όμηρος» όσον αφορά τις απαιτήσεις της, καθώς ακόμα εάν είναι αξιόπλοο όπως ισχυρίζεται η εταιρεία.
Μιλώντας νωρίς το πρωί στο κρατικό ραδιόφωνο υπουργός Ενέργειας, Γιώργος Παπαναστασίου είπε ότι τις επόμενες μέρες αναμένονται εξελίξεις, αναφέροντας ότι εξετάζονται και εναλλακτικές λύσεις στο ενδεχόμενο που δεν παραδοθεί το πλοίο, ενώ παράλληλα διαβεβαίωσε ότι το έργο θα προχωρήσει και θα ολοκληρωθεί εντός του πρώτου εξαμήνου του 2025.
Ο κ. Παπαναστασίου δήλωσε ότι η ΕΤΥΦΑ βρίσκεται σε διαδικασία διερεύνησης εναλλακτικών λύσεων, οι οποίες όπως είπε θα δώσουν την ευχέρεια το έργο να προχωρήσει και να ολοκληρωθεί ανεξαρτήτως των εξελίξεων με την πλωτή μονάδα, ενώ απέφυγε να εισέλθει σε περαιτέρω λεπτομέρειες καθώς βρίσκονται σε εξέλιξη διαδικασίες.
Τόνισε ότι παρότι οι προσπάθειες επικεντρώνονται στο να βρεθεί συναινετική λύση με την κινέζικη εταιρεία όσο αφορά την πλωτή μονάδα, παράλληλα γίνονται και σχεδιασμοί στην περίπτωση που δεν επιτευχθεί συμφωνία στο χρονικό διάστημα στο οποίο θα μπορέσει να λειτουργήσει το τερματικό.
Απαντώντας εξάλλου σε σχετική ερώτηση, ο κ. Παπαναστασίου είπε ότι η λύση που διερευνάται σε ενδεχόμενο ναυαγίου με την κινέζικη εταιρεία για την παράδοση του πλοίου, είναι εύκολη και ρεαλιστική, σημειώνοντας όμως ότι «θα πρέπει να περιμένουμε τις επόμενες μέρες να υπάρξει κάποια πρόοδος για να δούμε με ποιο από τους δύο σχεδιασμούς θα προχωρήσουμε για το θέμα της πλωτής μονάδας».
Διευκρίνισε ότι, με βάση την σύμβαση που υπέγραψαν οι δύο πλευρές, η κινέζικη κοινοπραξία θα πρέπει να παραδώσει την πλωτή μονάδα, καθώς περιλαμβάνεται στις πρόνοιες της πως στο ενδεχόμενο τερματισμού ή διακοπής της συμφωνίας από το ένα ή άλλο μέρος, πως όλα τα περιουσιακά στοιχεία θα πρέπει να παραδοθούν στον ιδιοκτήτη, δηλαδή την ΕΤΥΦΑ.
Στο τραπέζι η μίσθωση πλωτής μονάδας
Ερωτηθείς για το ίδιο θέμα ο ειδικός σε θέματα φυσικού αερίου Τσαρλς Έλληνας είπε ότι οι ενναλακτικές λύσεις θα πρέπει να αφορούν την μίσθωση πλοίου ή και προβλήτας για την μεταφορά φυσικού αερίου. Αναφέρθηκε σε παρόμοια παραδείγματα της Αιγύπτου όπου τόσο το 2015, όσο και φέτος τον Απρίλιο μίσθωσε δύο πλοία για την επίλυση προσωρινά του προβλήματος που αντιμετώπιζε με την εισαγωγή φυσικού αερίου.
Απαντώντας σε άλλη ερώτηση, ο κ. Έλληνας είπε ότι δεν είναι δύσκολο να εξευρεθεί πλοίο προς ενοικίαση, σε αντίθεση με την ολοκλήρωση της προβλήτας στο Βασιλικό. Εξέφρασε την εκτίμηση ότι αν όλες οι διαδικασίες προχωρήσουν ομαλά, ολοκληρωθεί η προβλήτα και βρεθεί το τερματικό, σε ένα χρόνο περίπου να είναι εφικτή η εισαγωγή φυσικού αερίου.
Όσον αφορά το πλοίο Προμηθέας εξέφρασε την εκτίμηση ότι θα αποτελέσει μοχλό πίεσης της διαπραγμάτευσης μεταξύ των δύο πλευρών και της διαιτησίας που βρίσκεται σε εξέλιξη στην Βρετανία, ενώ άφησε ανοιχτό το ενδεχόμενο η κοινοπραξία να αποταθεί στο δικαστήριο για την διεκδίκηση αποζημιώσεων ή και του πλοίου.
Επιπλέον επιβαρύνσεις €250 εκατ.
Όσον αφορά την επιπλέον επιβάρυνση της Κυπριακής Δημοκρατίας από την διακοπή της σύμβασης με την κινέζικη κοινοπραξία και για την ολοκλήρωση του έργου, ο κ. Έλληνας ανέφερε ότι πιθανόν να χρειαστούν και περίπου €250 εκατ.
Εξήγησε ότι για να ολοκληρωθούν τα έργα στο Βασιλικό θα απαιτηθούν περίπου €100 εκατ., για την ενοικίαση τερματικού περίπου €50 εκατ., ενώ όσον αφορά την διαδικασία διαιτησίας που βρίσκεται σε εξέλιξη άλλα €100 εκατ.. Σημείωσε όμως ότι αυτό που έχει σημασία είναι το γεγονός ότι με την εισαγωγή φυσικού αερίου το κόστος ηλεκτρισμού θα μειωθεί σημαντικά, λόγω αυξημένου κόστους συμβατών καυσίμων και και ρύπων που φτάνουν στα €300 εκατ..
Διαβεβαιώσεις για ολοκλήρωση τερματικού
Ο κ. Παπαναστασίου διαβεβαίωσε επίσης, τόσο μιλώντας το πρωί στο κρατικό ραδιόφωνο όσο και σε χθεσινές δηλώσεις, ότι η κατασκευή του τερματικού στο Βασιλικό θα προχωρήσει και θα ολοκληρωθεί, παρά την αποχώρηση της κοινοπραξίας εταιρειών από το έργο, σημειώνοντας πως υπάρχουν σχεδιασμοί για την ολοκλήρωση του έργου το πρώτο εξάμηνο του 2025.
Ερωτηθείς για το τερματικό στο Βασιλικό και την πρόοδο των διαδικασιών από την κυβέρνηση μετά την αποχώρηση της Κινέζικης κοινοπραξίας, ο υπουργός τόνισε ότι το τερματικό θα ολοκληρωθεί με άλλους διαφορετικούς τρόπους και η πρόταση που θα υποβληθεί σύντομα στον Πρόεδρο της Δημοκρατίας αφορά την ολοκλήρωση του τερματικού εκτός της σύμβασης.
Ανέφερε ότι η ΕΤΥΦΑ, ως ο ιδιοκτήτης όλων των περιουσιακών στοιχείων που προκύπτουν από τη σύμβαση, έχει ήδη παραλάβει το εργοτάξιο στο Βασιλικό, που περιλαμβάνει την ημιτελή προβλήτα και το χερσαίο κομμάτι του τερματικού.
Ο υπουργός Ενέργειας απαντώντας σε ερώτηση αν πιστεύει πως «θα βρεθεί η χρυσή τομή» είπε πως «δεν μπορεί να μην υπάρξει μια συμφωνία γύρω από αυτό το έργο». Όντως, είπε, είναι θέμα τερματισμού αλλά και πάλι μετά τον τερματισμό υπάρχουν ρήτρες μέσα από τη σύμβαση οι οποίες επιβιώνουν και μετά έναν τερματισμό και υποδεικνύουν τον τρόπο ολοκλήρωσης του τερματικού.
Μέσα από αυτές τις ρήτρες και εννοείται σε διαβούλευση με την κινεζική κοινοπραξία, πρόσθεσε, θα υπάρξει μια κατάληξη η οποία θα οδηγεί σε κάποιο χρόνο στην ολοκλήρωση του τερματικού αυτού το οποίο είναι πάρα πολύ σημαντικό για την Κυπριακή Δημοκρατία.
CMC: Είχαμε τερματίσει τη σύμβαση για τη προβλήτα
Στο μεταξύ, σε ανακοίνωση η CMC υποστηρίζει ότι είχε τερματίσει από τον περασμένο Μάρτιο τη σύμβαση που είχε με την κοινοπραξία υπεργολάβων VPSM (Multimarine, Spanopoulos) για έργα που αφορούσαν στην προβλήτα του τερματικού, με τις τσιμεντένιες κατασκευές να βρίσκονται μόνο στο 40% έξι μήνες μετά το πέρας του συμβατικού χρονοδιαγράμματος ολοκλήρωσης των εργασιών. Η κοινοπραξία, εξέδωσε την ανακοίνωση στον απόηχο των δημοσιευμάτων ότι η ΕΤΥΦΑ σκοπεύει να ολοκληρώσει το έργο αξιοποιώντας τους υπεργολάβους που χρησιμοποιούσε η κινεζική κοινοπραξία, μετά τον μονομερή τερματισμό της ευρύτερης σύμβασης από την CMC. Στην ανακοίνωσή της, η κοινοπραξία σημειώνει ότι η σύμβαση με την κοινοπραξία VPSM, με επικεφαλής την Multimarine και συνεργάτη τη Spanopoulos, για την κατασκευή της τσιμεντένιας υπερκατασκευής της προβλήτας, συνήφθη τον Νοέμβριο του 2022 με ορίζοντα ολοκλήρωσης της προβλήτας τις 30 Σεπτεμβρίου του 2023. Σύμφωνα με την ανακοίνωση, ο τερματισμός με την VPSM έγινε τον Μάρτιο του 2024, λόγω συνεχούς απουσίας επιδόσεων, έργων που ήταν κάτω από τα πρότυπα και συνεπώς απορριπτέα, καθώς και αδικαιολόγητες επιπρόσθετες απαιτήσεις για την κατασκευή των έργων και σημαντικές καθυστερήσεις, οι οποίες «αποδίδονταν μόνο στις επιδόσεις της Multimarine».
«Παρόλο που η απόδοση της Σπανόπουλος ήταν θετική με ταχεία κινητοποίηση εξοπλισμού και πόρων, η επικεφαλής (της κοινοπραξίας) απέτυχε να εκπληρώσει όλα τα συμβατικά ορόσημα», υποστηρίζει η CMC.
Σημειώνει μάλιστα ότι τον Μάρτιο του 2024, μετά την άρση της αναστολής των εργασιών και έξι μήνες μετά το πέρας του συμβατικού χρονοδιαγράμματος για την ολοκλήρωση των εργασιών, η Multimarine κατασκεύασε μόνο το 40% των τσιμεντένιων κατασκευών που σχετίζονταν με την προβλήτα, εκ των οποίων η πλειοψηφία των έργων δεν πληρούσαν τα ποιοτικά κυπριακά και ευρωπαϊκά πρότυπα. «Αυτό δεν άφησε στην CMC άλλη επιλογή πέραν του τερματισμού της σύμβασης με την VPSM», αναφέρει η κινεζική κοινοπραξία η οποία βρίσκεται αντιμέτωπη με απαιτήσεις από την VPSM η οποία αξιώνει «αύξηση της τιμής πέραν του 300% για έργα που η VPSM ανέλαβε συμβατικά να εκτελέσει».
ΠΗΓΕΣ: ΡΙΚ/ Stockwatch
