Ο Σύνδεσμος Αγοράς Ηλεκτρισμού Κύπρου (ΣΑΗ), τάσσεται υπέρ της ηλεκτρικής διασύνδεσης Κύπρου – Ευρώπης, με τρόπο όμως, που θα εξασφαλίσει και την αδιάλειπτη παροχή, να ενισχύει την ανταγωνιστική αγορά και να προσφέρει οφέλη στους καταναλωτές και την οικονομία της Κύπρου, προσφέροντας και γεωπολιτική αξία στον τόπο μας.
Κανένα από τα πιο πάνω κριτήρια δεν πληρούνται όμως, το οποίο συμπεραίνεται από τη παρουσίαση των μέχρι τώρα συμπερασμάτων της Μελέτης Κόστους Οφέλους από τον ΑΔΜΗΕ (Φορέα Υλοποίησης του Great Sea Interconnector) που πραγματοποιήθηκε στις 5/6/2024 στην ΟΕΒ, στην παρουσία επιχειρηματικού κόσμου και επαγγελματιών στον ενεργειακό τομέα. Στο πλαίσιο της πιο πάνω συνάντησης δεν κατέστη δυνατόν να μας δοθούν με σαφήνεια από τον ΑΔΜΗΕ, και την ομάδα εμπειρογνωμόνων που τον συνόδευε, οι ουσιώδεις παραδοχές της Μελέτης και σε πιο βαθμό αυτές κρύβουν κινδύνους, που ενδεχομένως να καθιστούν μη βιώσιμη λύση το έργο αυτό για την Κύπρο.
Ο Σύνδεσμος Αγοράς Ηλεκτρισμού, εκφράζει έντονη ανησυχία και προβληματισμό, για τις προθέσεις του ΑΔΜΗΕ, ανησυχία που ενισχύεται και από την απουσία διαφάνειας προς αυτή την κατεύθυνση.
Εάν γίνει αποδεκτός ένας τέτοιος σχεδιασμός του ΑΔΗΜΕ για τον Great Sea Interconnector, θα οδηγήσει με μαθηματική ακρίβεια την Κύπρο σε σοβαρά ενεργειακά αδιέξοδα και αφόρητες οικονομικές επιβαρύνσεις, με καταλυτικές επιπτώσεις για την οικονομία και την κοινωνία της Κύπρου. Θα οδηγήσει σε στραγγαλισμό της εγχώριας παραγωγής και προμήθειας ηλεκτρισμού (συμβατικής και ΑΠΕ) τόσο από την ΑΗΚ όσο και από ιδιωτική πρωτοβουλία.
Ο ΣΑΗ, θέλει να τονίσει ότι, ο σχεδιασμός του ΑΔΜΗΕ για τον Great Sea Interconnector περιέχει πολλές εξαιρετικά προβληματικές παραδοχές τόσο τεχνικές όσο και εμπορικές. Το κράτος πρέπει να μελετήσει σοβαρά και αντικειμενικά τον σχεδιασμό του ΑΔΜΗΕ, με την συμβολή ανεξάρτητων και αμερόληπτων εμπειρογνωμόνων.
Επίπλαστη είναι η αναφορά ότι, με το σχεδιασμό που προτείνεται, η ηλεκτρική διασύνδεση με τον Great Sea Interconnector, υπό τους τεχνικούς και εμπορικούς όρους που τίθενται, θα επιφέρει μειώσεις μέχρι και 30% στους λογαριασμούς ρεύματος των Κυπρίων καταναλωτών. Αγνοούνται τα οφέλη από την εισαγωγή φυσικού αερίου, που θα επιφέρει αισθητές μειώσεις στο κόστος παραγωγής ηλεκτρισμού και μείωση των σημαντικών ποινών για ρύπους. Σημειώνουμε ότι με βάση τα χρονοδιαγράμματα, η εισαγωγή φυσικού αερίου προβλέπεται να ολοκληρωθεί πολύ πιο γρήγορα, απ’ ότι η λειτουργία του Great Sea Interconnector. Επίσης, μεταξύ άλλων, αγνοεί την μείωση κόστους παραγωγής από την επικείμενη λειτουργία δύο πρόσθετων συμβατικών μονάδων παραγωγής (6η Μονάδα ΑΗΚ και ηλεκτροπαραγωγικός σταθμός PEC). Αγνοεί την μείωση που θα επιφέρει η περαιτέρω αξιοποίηση της παραγωγής ηλεκτρισμού από ΑΠΕ.
Τίθεται όρος για τη σταθερή εισαγωγή ηλεκτρισμού μέχρι και 500ΜW αδιάκοπα, όλο το 24ωρο, επτά μέρες την εβδομάδα, 365 μέρες τον χρόνο. Αυτό σημαίνει όχι μείωση, αλλά αύξηση του κόστους ηλεκτρισμού, αφού ο καταναλωτής θα καταβάλλει το κόστος όλων των υφιστάμενων παγίων, μάλιστα επαυξημένο αφού δεν θα αποσβένεται με την διάθεση παραγωγής τους περίπου 8 μήνες τον χρόνο, που η κατανάλωση είναι κάτω των 500 ΜW.
Ακραία προκλητική και απαράδεχτη, είναι και η πρόβλεψη – απαίτηση ΑΔΜΗΕ, ότι η Κυπριακή Δημοκρατία, δηλαδή ο Κύπριος καταναλωτής (νοικοκυριά, εμπόριο, βιομηχανία, γεωργία κ.τ.λ.), πρέπει να ξεκινήσει να χρεώνεται τη χρήση του Great Sea Interconnector από σήμερα, ενώ το έργο θα ξεκινήσει λειτουργία, αν δεν υπάρχουν καθυστερήσεις, το 2030.
Ακραία προκλητική και καταστροφική για την οικονομία και την κοινωνία της Κύπρου, είναι και η ρυθμιστική απόφαση για να πληρώσει ο Κύπριος καταναλωτής κατά 63% τουλάχιστον, την κατασκευή και λειτουργία του έργου.
Στην πραγματικότητα, ο Great Sea Interconnector, όπως προτείνεται από τον ΑΔΜΗΕ, έχει ως στρατηγικό στόχο την άνευ κόστους εξυπηρέτηση του ίδιου του ΑΔΜΗΕ και εξυπηρέτηση συμφερόντων παραγωγών στην Ελλάδα, ώστε μέσω του ηλεκτρικού αγωγού, να διοχετεύει στην Κύπρο, τα περισσεύματα παραγωγής ηλεκτρισμού στην Ελλάδα, όπου το δυναμικό παραγωγής αυξάνεται συνεχώς.
Πρόσθετα, ο ΣΑΗ, θεωρεί ότι είναι παραπλανητικό το επιχείρημα πως το κόστος €2 δις Great Sea Interconnector με τους οικονομικούς, τεχνικούς και εμπορικούς όρους που προτείνει, θα είναι πιο συμφέρον οικονομικά, από την «εναλλακτική» όπως την παρουσιάζει λύση, για υποδομές αποθήκευσης 3 GWh. Σε μια τέτοια σύγκριση, πρέπει να αναφερθεί ότι το κόστος αποθήκευσης, με σημερινές τιμές (που μειώνονται συνεχώς), θα είναι €0,75 δις.
Ουσιαστικά, ο ΑΔΜΗΕ με τον προτεινόμενο σχεδιασμό, εκείνο που προτείνει, είναι να γίνει ο κύριος προμηθευτής ηλεκτρισμού, από πηγές παραγωγής της Ελλάδας και μετατροπή της παραγωγής της Κύπρου (συμβατικής και ΑΠΕ) σε εφεδρική για να συμπληρώνει τις ανάγκες.
Αυτό σημαίνει χρεωκοπία της τοπικής παραγωγής συμπεριλαμβανομένης της ΑΗΚ, καταστροφή των τοπικών επενδύσεων, εκτροχιασμό των στόχων για πράσινη μετάβαση, εκμηδενισμό της αξίας της επένδυσης των € 700 εκατ. για τερματικό φυσικού αερίου και το κυριότερο: Παραχώρηση της ενεργειακής κυριαρχίας της Κυπριακής Δημοκρατίας στα χέρια του ΑΔΜΗΕ. Για την Κύπρο, εκείνο που μένει, είναι ένα υπολογιζόμενο πρόσθετο κόστος €120 εκατ. ετήσια για εξασφάλιση της ενεργειακής εφεδρείας της Κύπρου, που θα προστεθεί στους λογαριασμούς ηλεκτρισμού.
Για τους πιο πάνω λόγους, ο Σύνδεσμος Αγοράς Ηλεκτρισμού, προειδοποιεί ότι ο σχεδιασμός όπως προτείνεται από τον ΑΔΜΗΕ για τον Great Sea Interconnector, θα έχει εξαιρετικά δυσμενείς μακροχρόνιες συνέπειες για την Κύπρο.
Το ελάχιστο που πρέπει να κάνει αμέσως το κράτος, είναι να μελετήσει σοβαρά και αντικειμενικά τον σχεδιασμό του ΑΔΜΗΕ, με την συμβολή ανεξάρτητων και αμερόληπτων εμπειρογνωμόνων.
