Ο αρχαιολογικός χώρος της Πύλης Πάφου, μια από τις τρεις μεσαιωνικές Πύλες της Λευκωσίας, εγκαινιάστηκε επισήμως τη Δευτέρα, 22 Απριλίου 2024, από την Υφυπουργό Πολιτισμού, Δρα Βασιλική Κασσιανίδου και τον Δήμαρχο Λευκωσίας, κ. Κωνσταντίνο Γιωρκάτζη, στην παρουσία του Διευθυντή του Τμήματος Αρχαιοτήτων Δρος Γιώργου Γεωργίου, εκπροσώπων του Τμήματος Δημοσίων Έργων, του Διευθυντή του Ερευνητικού Κέντρου Επιστήμης και Τεχνολογίας στην Αρχαιολογία και τον Πολιτισμό (STARC) του Ινστιτούτου Κύπρου (ΙΚυ), Δρος Michel Menu, και των πρώην Διευθυντών του Τμήματος Αρχαιοτήτων, Δρος Μαρίνας Σολομίδου-Ιερωνυμίδου και Δρος Σοφοκλή Χατζησάββα.
H Υφυπουργός Πολιτισμού ανέφερε ότι λόγω των σημαντικών ευρημάτων που ανακαλύφθηκαν στην περιοχή, το Τμήμα Αρχαιοτήτων σε συνεργασία με την ομάδα του Ινστιτούτου Κύπρου πραγματοποίησαν μελέτη, με σκοπό να αναδείξουν τον χώρο, ως ένα «εμπειρικό» μουσείο της ιστορίας της Λευκωσίας. Η Δρ. Κασσιανίδου τόνισε, ότι παρά τη δυσκολία του έργου, το Τμήμα Αρχαιοτήτων και το ΙΚυ κατάφεραν να επιτύχουν τον στόχο. Η επιτυχία του έργου, ανέφερε χαρακτηριστικά, αποδεικνύει ότι η συνεργασία μεταξύ τοπικών αρχών, αρμοδίων τμημάτων και των ερευνητικών ιδρυμάτων της Κύπρου, μπορεί να οδηγήσει στο καλύτερο δυνατό αποτέλεσμα, για τη διατήρηση και προώθηση των μνημείων της χώρας μας.
Αξίζει να σημειωθεί, ότι η ομάδα ερευνητών του Ινστιτούτου Κύπρου από το Εργαστήριο των Εικονικών Περιβαλλόντων (VELab) και τα Εργαστήρια Χαρακτηρισμού Τέχνης «Ανδρέας Πίττας» (APAC), υπό την καθοδήγηση του Αναπληρωτή Καθηγητή του ΙΚυ, Γεώργιου Αρτόπουλου, συνεργάστηκαν στο καινοτόμο αυτό έργο με το Τμήμα Αρχαιοτήτων, από την ημέρα έναρξης των ανασκαφών, το 2014.
Σύμφωνα με τις πιο σύγχρονες προσεγγίσεις για διαχείριση ιστορικών χώρων σε αστικά περιβάλλοντα, η ανεμπόδιστη πρόσβαση για όλους στις ανασκαφές, τα ευρήματά τους και την ιστορία τους, μπορεί να προσφέρει λειτουργικά και κοινωνικά οφέλη. Αναλυτικότερα, η Πύλη Πάφου παρουσιάζει ένα πολύ πλούσιο, ιστορικό, αρχιτεκτονικό ύφος της Λευκωσίας, με παραδείγματα από σχεδόν όλες τις περιόδους της ιστορίας της πόλης. Σεβόμενοι αυτό το μοναδικό χαρακτήρα, δημιουργήθηκε μια «περιπατητική» διαδρομή μέσα στον ίδιο τον αρχαιολογικό χώρο, μέσω μιας καινοτόμου, διεπιστημονικής διαδικασίας, συμπεριλαμβανομένου του σχεδιασμού της.
Η διαδικασία περιλάμβανε συνεργασία μεταξύ ειδικών στους τομείς της αρχιτεκτονικής, του αστικού σχεδιασμού, της ιστορίας και της αρχαιολογίας, καθώς των αρμοδίων σχετικών φορέων (Δήμος Λευκωσίας και Τμήμα Αρχαιοτήτων) και δημοτών της Λευκωσίας, οι οποίοι προσκλήθηκαν για να συνεισφέρουν με τις ιδέες και απόψεις τους, για το σχέδιο διαχείρισης του χώρου, μέσω ενός συλλογικού σχεδιασμού, ενός «περιπάτου» σε εικονικό περιβάλλον.
Οι συμμετέχοντες έχουν πλέον τη δυνατότητα μέσω της βραβευμένης καινοτόμου μεθόδου που χρησιμοποιήθηκε για το εν λόγω έργο, να επισκεφθούν εικονικά διαφορετικές ιστορικές περιόδους της Πύλης Πάφου, σαν μέσα από μια χρονομηχανή που θα τους επέτρεπε να εξερευνήσουν αυτήν τη σημαντική περιοχή της Λευκωσίας και τη μεταμόρφωσή της μέσα στο χρόνο.
Ευχαριστίες: Γιώργος Αρτόπουλος, Νικόλας Μπακιρτζής, Νικόλας Λουκάς, Χαράλαμπος Ιωάννου, Παναγιώτης Χαραλάμπους, Χάρης Βαρνάβα και Μαρίνα Φάκα (Ινστιτούτο Κύπρου), Δρ. Μαρίνα Σολομίδου-Ιερωνυμίδου και Πωλίνα Χριστοφή (Τμήμα Αρχαιοτήτων) Αγνή Πετρίδου και Αθηνά Παπαδοπούλου (Δήμος Λευκωσίας), Donna J. Cox, Kenton Guadron McHenry, AJ Christensen, Colter Wehmeier και Kajetan Haas (University of Illinois, Urbana-Champaign, National Center for Supercomputing Applications, AVL).
