Από το 1983, η 18η Απριλίου έχει ορισθεί από την UNESCO και το Διεθνές Συμβούλιο Μνημείων και Τοποθεσιών (ICOMOS) ως Παγκόσμια Ημέρα Μνημείων και Τοποθεσιών, γνωστή και ως διεθνής ημέρα εορτασμού της πολιτιστικής κληρονομιάς. Με διάφορες εκδηλώσεις -όπως επισκέψεις σε μνημεία, τοποθεσίες και αρχαιολογικούς χώρους- επιδιώκεται, αφενός, η ευαισθητοποίηση του ευρύτερου κοινού σχετικά με την ποικιλομορφία της πολιτιστικής κληρονομιάς και την σημασία των ιστορικών μνημείων κάθε χώρας και αφετέρου η προώθηση της προστασίας, της διάσωσης αλλά και της ανάδειξής τους στην σύγχρονη κοινωνική πραγματικότητα.
Το Πανεπιστήμιο Νεάπολις Πάφος, μέσα από τα προσφερόμενα προγράμματα σπουδών του και την υλοποίηση ποικιλόμορφων εκδηλώσεων, επισκέψεων, παρουσιάσεων και βιωματικών δράσεων, στοχεύει στην ανάδειξη της δυναμικής της πολιτιστικής κληρονομιάς ως μέσο κοινωνικής συνοχής και διασφάλισης της ειρήνης ανάμεσα στα κράτη, αλλά και στην αναγνώριση της πολιτιστικής διαφορετικότητας ως πλεονεκτήματος για την καλλιέργεια ενός πολιτισμού ειρήνης.
Παράλληλα, μέσα σε ένα περιβάλλον συνεργασίας, αλληλεπίδρασης και δικτύωσης, το Πανεπιστήμιο Νεάπολις εστιάζει στην προώθηση της διαπολιτισμικής προσέγγισης και στην καλλιέργεια συμπεριφορών, ιδεών και αξιών, που αποσκοπούν στην διαμόρφωση των μελών της ακαδημαϊκής του κοινότητας ως παγκόσμιων πολιτών και φορέων αλλαγής. Μέσα από την ανταλλαγή και συνύπαρξη απόψεων, αποβλέπει στην ανάπτυξη πολιτιστικής συνείδησης και στην καλλιέργεια δεξιοτήτων ευαισθητοποίησης, καταπολέμησης της ξενοφοβίας και της αποδοχής της διαφορετικότητας, ως συστατικό στοιχείο πλέον της κυπριακής, της ευρωπαϊκής και της παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς.
Κατερίνα Παπαζαχαρία
Λέκτορας Διπλωματικής Ιστορίας και Διεθνών Σχέσεων
Τμήμα Ιστορίας, Πολιτικής και Διεθνών Σπουδών
Φοιτητές και φοιτήτριες του Προγράμματος Μεταπτυχιακών Σπουδών στην Νεότερη και Σύγχρονη Ιστορία του Τμήματος Ιστορίας, Πολιτικής και Διεθνών Σπουδών, αναφέρονται στην Παγκόσμια Ημέρα Πολιτιστικής Κληρονομιάς
«Ως εκπαιδευτικός, θα αναφερθώ, στην επανανοηματοδότηση του Αρχαίου Θεάτρου Λάρισας, όχι όμως ανακαλύπτοντας την ιστορική του σημασία, αλλά ορίζοντάς το, ως ένα λειτουργικό και ζωντανό κομμάτι της πόλης, στο σήμερα. Η επανάχρηση και αποκάλυψη του αρχαίου χώρου από τις νεότερες γενιές της πόλης, ως νεανικό στέκι, γίνεται πόλος αλληλεπιδράσεων, σχολικών επισκέψεων αλλά και ερωτικών γνωριμιών, συνύπαρξης, πολιτικών διεκδικήσεων και πολιτισμικής διαπραγμάτευσης. Κάποιοι μπορεί να έχουν επιφυλάξεις για την «ορθή» χρήση της πολιτιστικής κληρονομιάς, αλλά οι νέοι νιώθουν ότι, συμμετέχουν -με σεβασμό και υπευθυνότητα- στον ρου της καθημερινότητας της πόλης. Η διάδραση θα συνεχίσει να υπάρχει και αυτοί, θα είναι μέρος της».
Μνήμη και μνημεία
«Τα μνημεία δεν αποτελούν μόνο ρομαντικά κατάλοιπα του ιστορικού παρελθόντος ενός λαού, προορισμένα να γεννούν στην ψυχή του αισθήματα εθνικής υπερηφάνειας και πνευματικής ανάτασης. Είναι η ίδια η ουσία, η κοιτίδα και οι ρίζες της ανθρώπινης ύπαρξης. Ένα μνημείο μπορεί οργανικά να συγκεράσει την ανάμνηση, τη συλλογική ταυτότητα και την ατομική ιδιαιτερότητα. Μπορεί να καταπολεμήσει τη φθοροποιό λήθη και να εξασφαλίσει την ιστορική πορεία στο χρόνο. Τα ιστορικά κατάλοιπα συνοψίζουν βιωματικά την ανθρώπινη παρουσία στο χωροχρόνο. Μέσα από τα μνημεία, όπως και μέσα από κάθε στοιχείο πολιτιστικής κληρονομιάς, ρίχνουμε ματιές στο παρελθόν, φτιάχνουμε το παρόν και οραματιζόμαστε το μέλλον».
«Με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Πολιτιστικής Κληρονομιάς, παρέχεται διεθνώς η δυνατότητα ελεύθερης επίσκεψης Μουσείων και αρχαιολογικών χώρων. Δίνεται η ευκαιρία -ειδικότερα στους νέους- να έλθουν σε άμεση επαφή με τις μαρτυρίες του παρελθόντος. Η επίσκεψη στα μνημεία και στους χώρους της πολιτιστικής κληρονομιάς, είναι ένας νοερός περίπατος που συντείνει ώστε να γνωρίσουμε και να ενστερνιστούμε την ταυτότητα και τις ρίζες μας, σε ένα διαρκώς μεταβαλλόμενο κοινωνικοοικονομικό γίγνεσθαι. Μας θυμίζει όμως και την «σκοτεινή» πλευρά του περιηγητισμού άλλων εποχών και κακές πρακτικές, όπως η αρχαιοκαπηλία και η εμπορία των θησαυρών μας. Ταυτόχρονα, τονίζεται το δίκαιο του αγώνα της ελληνικής πολιτείας, όπως και κάθε άλλης χώρας, για τον επαναπατρισμό τους».
«Αξίζει να θυμηθούμε και να μνημονεύσουμε την αξία της μελέτης του πολιτισμού μας και της ανάδειξης των Μνημείων και των ιστορικών χώρων ως φορέων συλλογικής ιστορικής μνήμης. Με πνεύμα σεβασμού προς την μοναδικότητα κάθε πολιτισμού, οφείλουμε να εργαζόμαστε για την διατήρηση, προστασία και ανάδειξη των καταλοίπων του παρελθόντος, καθώς, μέσω αυτών, είναι δυνατή η κατανόηση της ιστορίας μας αλλά και της εθνικής μας ταυτότητας. Γι’ αυτόν τον λόγο, οφείλουμε να μαθαίνουμε στους νέους μας να επισκέπτονται τα Μουσεία και τους αρχαιολογικούς χώρους, ώστε να κατανοούν την πολιτιστική παράδοση και να συνδέονται με τις ιδέες, τις αρχές και τις αξίες του ιστορικού παρελθόντος».
«Εάν η αλήθεια είναι αυτό που δεν αλώθηκε απ’ τη λήθη, τότε φταίει το θυμικό και αν η μνήμη δεν τρομάζει με φουρτούνες κι αντάρες, τότε η ρίζα είναι βαθιά. Τι ευτυχία που γεννά η επιστροφή και τι μελωδίες αναβλύζουν οι χυμοί των καρπών που λεν ψιθυριστά: “για τα μεγάλα και λαμπρά είσαι πλασμένος”. Ας μάθουμε, ας αγαπήσουμε κι ας φροντίσουμε το μοναδικό πολιτιστικό μας κληροδότημα ως κόρη οφθαλμού, συμβάλλοντας στην συνέχειά του. Είθε να στέρξουμε -ως κληρούχοι που είμαστε- στο χωραφάκι μας και να διαφυλάξουμε το συλλογικό κεκτημένο της Παγκόσμιας Μνημοσύνης, της Παγκόσμιας Κληρονομιάς».
«Θα ήθελα να τονίσω τη σημασία και την ανάγκη για την προστασία και την προώθηση της πολιτιστικής ταυτότητας κάθε λαού. Ειδικότερα, όμως, η πόλη που κατοικώ, η Αθήνα, εκτός από τις σύγχρονες ανέσεις, την ιδιαίτερη γεωγραφική της θέση και το φυσικό της κάλλος, συνδέεται άρρηκτα με τον ένδοξο αρχαίο-κλασικό κόσμο -και όχι μόνον-. Τα μνημεία της, διάσπαρτα στην πόλη, αποτελούν πόλο έλξης και προκαλούν θαυμασμό στον καθένα. Σκοπός όλων μας είναι η μελέτη και η ανάδειξη της πολιτιστικής μας κληρονομιάς, ώστε να παραμείνει κτήμα κάθε γενιάς. Έτσι, τα λόγια του Αντρέ Μαλρώ είναι επίκαιρα σε κάθε εποχή: “Ο πολιτισμός δεν κληρονομείται, κατακτάται”».
