Τη λήψη μέτρων για την αντιμετώπιση ενδεχόμενων μακροοικονομικών και γεωπολιτικών κρίσεων ζήτησε η Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα από τις ευρωπαϊκές τράπεζες, στο πλαίσιο της παρουσίασης των αποτελεσμάτων εποπτικής επισκόπησης και Διαδικασίας Αξιολόγησης (SREP).
Ο λόγος γίνεται για την ετήσια άσκηση που εξετάζει τους κινδύνους των τραπεζών και καθορίζει τις ελάχιστες κεφαλαιακές απαιτήσεις για κάθε τράπεζα ξεχωριστά, δηλαδή τον ελάχιστο δείκτη κύριων βασικών ιδίων κεφαλαίων (CΕΤ1).
Εφέτος, η ευρωπαϊκή νομισματική αρχή αναγνωρίζει τη βελτίωση της ανθεκτικότητας των πιστωτικών ιδρυμάτων, την αυξημένη ρευστότητα και την εύρωστη κερδοφορία τους, ωστόσο υπογραμμίζει την ανάγκη ενίσχυσης της ανθεκτικότητάς τους.
Στο πλαίσιο αυτό, προχώρησε στην αύξηση του ελάχιστου δείκτη κεφαλαιακής επάρκειας από το 10,7% στο 11,1%.
Παράλληλα, η ΕΚΤ ζητά ποιοτικά μέτρα κυρίως για την αντιμετώπιση ελλείψεων που σχετίζονται με την εσωτερική διακυβέρνηση, τη διαχείριση πιστωτικού κινδύνου και τα κεφάλαια.
Ειδικότερα, οι τράπεζες θα πρέπει να συνεχίσουν να δίνουν ιδιαίτερη προσοχή στην εσωτερική διακυβέρνηση, καθώς τρεις στις τέσσερις έχουν λάβει μέτρα για την αντιμετώπιση των ελλείψεων σε αυτόν τον τομέα.
Επίσης υπήρξε σημαντική αύξηση στον αριθμό των μέτρων που επιβάλλει η ΕΚΤ για την αντιμετώπιση του κινδύνου ρευστότητας και επιτοκίου, που προκαλούνται από την μεταβαλλόμενο μακροοικονομικό τοπίο.
Οι τρεις προτεραιότητες για την περίοδο 2024 – 2026 είναι οι εξής:
Προτεραιότητα 1: Ενίσχυση της ανθεκτικότητας στις άμεσες μακροχρηματοπιστωτικές και γεωπολιτικές διαταραχές
Το αβέβαιο μακροχρηματοπιστωτικό περιβάλλον, σε συνδυασμό με τις επίμονες γεωπολιτικές εντάσεις και τον κίνδυνο νέων επεισοδίων χρηματοπιστωτικής πίεσης, εξακολουθεί να διαμορφώνει τις προοπτικές για τον ευρωπαϊκό τραπεζικό τομέα.
Τα εποπτευόμενα ιδρύματα πρέπει να είναι συνετά και να αναπτύσσουν και να ακολουθούν ανθεκτικές επιχειρηματικές στρατηγικές για την αντιμετώπιση του ταχέως μεταβαλλόμενου μακροχρηματοπιστωτικού και γεωπολιτικού περιβάλλοντος.
Σε αυτό το περιβάλλον, πρωταρχικός στόχος της Τραπεζικής Εποπτείας της ΕΚΤ είναι να διασφαλίσει ότι οι τράπεζες υπό την άμεση εποπτεία της ενισχύουν την ανθεκτικότητά τους σε άμεσες μακροχρηματοπιστωτικές και γεωπολιτικές διαταραχές.
Ενώ η άνοδος των επιτοκίων έχει μέχρι στιγμής θετική επίδραση στην κερδοφορία, οι τράπεζες πρέπει να είναι προετοιμασμένες να αντιμετωπίσουν πιο ευμετάβλητες πηγές χρηματοδότησης, υψηλότερο κόστος χρηματοδότησης, πιθανή υποβάθμιση της ποιότητας των στοιχείων ενεργητικού και περαιτέρω ανατιμολόγηση στις χρηματοπιστωτικές αγορές βραχυμεσοπρόθεσμα.
Κατά συνέπεια, οι τράπεζες πρέπει να ενισχύσουν τα πλαίσια που διαθέτουν για τη διαχείριση του πιστωτικού κινδύνου και τη διαχείριση ενεργητικού και παθητικού.
Προτεραιότητα 2: Επιτάχυνση της αποτελεσματικής διόρθωσης ελλείψεων στη διακυβέρνηση και στη διαχείριση κλιματικών και περιβαλλοντικών κινδύνων
Τα αποτελέσματα της SREP του 2023 εξακολουθούν να καταδεικνύουν την ανεπαρκή πρόοδο που σημείωσαν ορισμένες τράπεζες ως προς την αντιμετώπιση των ελλείψεων στον τομέα της διακυβέρνησης.
Αυτό ισχύει ιδίως σε τομείς που σχετίζονται με τη λειτουργία και τις ικανότητες στρατηγικής καθοδήγησης των διοικητικών οργάνων των τραπεζών, αλλά και με τις ικανότητες συγκεντρωτικής καταγραφής δεδομένων κινδύνου και υποβολής σχετικών αναφορών.
Επιπλέον, η σημασία της ισχυρής διακυβέρνησης και των ορθών ελέγχων κινδύνων τονίστηκε και πάλι από τις πτωχεύσεις ορισμένων αμερικανικών και ελβετικών τραπεζών νωρίτερα εφέτος.
Το ίδιο ισχύει και στο πλαίσιο των σταθερά αυξανόμενων κλιματικών και περιβαλλοντικών κινδύνων, των οποίων οι δυσμενείς επιπτώσεις είναι ήδη αισθητές σε παγκόσμιο επίπεδο.
Οι τράπεζες θα κληθούν να εντείνουν τις προσπάθειές τους και να αποτυπώσουν επαρκώς τις συναφείς διαστάσεις κινδύνου στις επιχειρηματικές στρατηγικές και τα πλαίσια διαχείρισης κινδύνων τους, προκειμένου να συμμορφωθούν πλήρως με τις αντίστοιχες εποπτικές προσδοκίες έως το τέλος του 2024.
Προς υποστήριξη αυτού του στόχου, η Τραπεζική Εποπτεία της ΕΚΤ είναι έτοιμη να χρησιμοποιήσει τα εργαλεία που έχει στη διάθεσή της (μεταξύ άλλων, όπου κριθεί αναγκαίο, πρόσθετες κεφαλαιακές απαιτήσεις, επιβολή συμμόρφωσης και κυρώσεις και αξιολογήσεις της καταλληλότητας) προκειμένου να παράσχει κίνητρα στις τράπεζες για την αποτελεσματική διόρθωση των ελλείψεων που εντοπίζονται, ιδίως όταν ορίζονται σαφή μέτρα και συγκεκριμένες προθεσμίες για την εκπλήρωση των εποπτικών προσδοκιών.
Προτεραιότητα 3: Περαιτέρω πρόοδος όσον αφορά τον ψηφιακό μετασχηματισμό και τη δημιουργία στιβαρών πλαισίων επιχειρησιακής ανθεκτικότητας
Ενώ τα περισσότερα εποπτευόμενα ιδρύματα σημειώνουν πρόοδο όσον αφορά τον ψηφιακό μετασχηματισμό των λειτουργιών και των υπηρεσιών τους με σκοπό την αντιμετώπιση των διαρκώς αυξανόμενων προκλήσεων του ανταγωνισμού, πρέπει επίσης να ενισχύσουν και, όπου απαιτείται, να προσαρμόσουν τα πλαίσια επιχειρησιακής ανθεκτικότητάς τους για να μετριάσουν τους δυνητικούς κινδύνους.
Η επίτευξη επιχειρησιακής ανθεκτικότητας θα πρέπει να συμβάλει στη βιωσιμότητα των επιχειρηματικών μοντέλων των τραπεζών μεσοπρόθεσμα και να τους επιτρέψει, μεταξύ άλλων, να αποκομίσουν τα οφέλη των καινοτόμων τεχνολογιών.
Ωστόσο, ορισμένες τράπεζες υστερούν ως προς την επίτευξη των στόχων τους σε αυτόν τον τομέα.
Επιπλέον, τα εποπτευόμενα ιδρύματα πρέπει να αντιμετωπίσουν τις ευπάθειες που απορρέουν από την αυξανόμενη επιχειρησιακή εξάρτησή τους από τρίτους παρόχους και να βελτιώσουν τη διαχείριση των κινδύνων ασφάλειας πληροφοριακών συστημάτων/κυβερνοαπειλών.
Αυτό είναι ιδιαίτερα σημαντικό υπό το πρίσμα των αυξανόμενων κυβερνοαπειλών που απορρέουν από το τρέχον γεωπολιτικό περιβάλλον.
Πηγή: ot.gr
