Σε έναν κατάλληλο φόρο τιμής σε αυτόν τον σπουδαίο άνδρα, η Ινδία εγκαινίασε τους εβδομαδιαίους εορτασμούς για την επέτειο γέννησης του Sardar Patel στις 31 Οκτωβρίου, η οποία ορίστηκε εύστοχα ως Ημέρα Εθνικής Ενότητας.
Φτιάχνοντας τον θρύλο
Ένας πεμπτουσιωμένος αυτοδημιούργητος άνθρωπος, η ιστορία της ζωής του Patel αποτελεί παράδειγμα της απόλυτης δύναμης της θέλησης, της σκληρής δουλειάς και της ειλικρίνειας, καθώς έγραψε μια νέα ζωή για τον εαυτό του πρώτα ως δικηγόρος και μετά ως μαχητής της ελευθερίας και πατέρας του έθνους σε δύσκολες συνθήκες. Γεννημένος στις 31 Οκτωβρίου 1875 στην κοινότητα Patidar, έκανε τις πρώτες σπουδές του στο Gujarat και μετά αποφάσισε να σπουδάσει νομικά στο Λονδίνο. Όμως ο πρόωρος θάνατος του πατέρα του βύθισε την οικογένεια σε οικονομική κρίση. Πυροδοτημένος από την ατσάλινη αποφασιστικότητά του, που έμελλε να παραμείνει το κύριο χαρακτηριστικό του μέχρι το τέλος, ο νεαρός Patel δούλεψε πολύ σκληρά για τις νομικές εξετάσεις. Ολοκλήρωσε τις σπουδές του στην Αγγλία τον Ιούνιο του 1912 μέσα σε μόλις δυόμισι χρόνια και επέστρεψε στην Ινδία. Η τρομερή νομική του οξυδέρκεια του χάρισε ένα αφοσιωμένο πελατολόγιο και πολύ σύντομα έγινε ένας περιζήτητος δικηγόρος που κέρδιζε χιλιάδες ρουπίες κάθε μήνα. Όλη αυτή η επιτυχία όμως και τα λεφτά δεν του φούσκωσαν τα μυαλά. Αντίθετα, του προκάλεσαν τη δίψα να κάνει κάτι για την κοινωνία και να αφήσει πίσω του μία διαχρονική κληρονομιά. «Δεν υπάρχει αμφιβολία, η πρακτική μου ανθίζει σήμερα. Αλλά μπορεί να είναι σήμερα εκεί και αύριο όχι. Τα λεφτά μου θα αυγατίσουν αύριο όμως όσοι τα κληρονομήσουν θα τα ξοδέψουν. Επιτρέψτε μου να τους αφήσω μια καλύτερη κληρονομιά από τα χρήματα», έγραψε αργότερα ο Patel για αυτή την κρίσιμη στιγμή που τον ώθησε να αφιερώσει τη ζωή του στο έθνος.
Η στιγμή του Gandhi
Μια τυχαία συνάντηση με τον Mahatma Gandhi στο Ahmedabad το 1915 ενίσχυσε την αποφασιστικότητά του. Εμπνευσμένος από τη ζωή και τη φιλοσοφία του Gandhi, ο Patel έγινε ένθερμος οπαδός του και συνταξιδιώτης του στο ταξίδι της ελεύθερης Ινδίας. Το 1918, ο Vallabhbhai Patel μετονομάστηκε σε Sardar Patel όταν ηγήθηκε της εξέγερσης των αγροτών ενάντια στους Βρετανούς που επέμεναν να εισπράττουν φόρους παρά την καταστροφική πλημμύρα στην Khaira του Gujarat. Οδήγησε μια επιτυχημένη, ειρηνική εκστρατεία ενάντια στην άδικη φορολόγηση που ανάγκασε τις βρετανικές αρχές να επιστρέψουν γη που αφαιρέθηκε από τους αγρότες. Οι ηρωικές προσπάθειες του Patel να κινητοποιήσει τον αγροτικό κόσμο του χάρισαν τον τίτλο του Sardar, που σημαίνει «αρχηγός» στα χίντι και ουρντού. Ο Sardar Patel αργότερα ανέπτυξε επιδέξια τις μεθόδους ειρηνικής αντίστασης του Gandhi για την υπεράσπιση των δικαιωμάτων των αγροτών, των υποταγμένων και των εκμεταλλευόμενων. Το 1930 ο Patel φυλακίστηκε επειδή συμμετείχε στο “κίνημα του αλατιού” που ξεκίνησε από τον Mahatma Gandhi. Οι πύρινες ομιλίες του κατά τη διάρκεια του κινήματος ενέπνευσαν χιλιάδες να συμμετάσχουν στην αποστολή του Gandhi να απελευθερώσει την Ινδία από τα νύχια της ξένης κυριαρχίας. Παρά τις εσωτερικές διαμάχες στο Ινδικό Εθνικό Κογκρέσο, ο Patel παρέμεινε ένθερμος υποστηρικτής και σύμμαχος του Gandhi. Οι διαφορές κατά τη διάρκεια του κινήματος ελευθερίας εμφανίστηκαν ανοιχτά όταν οι βετεράνοι ηγέτες αμφισβήτησαν τη λογική και την αποτελεσματικότητα του κινήματος πολιτικής ανυπακοής που συνδέεται με το Κίνημα Εγκατάλειψης της Ινδίας του Gandhi το 1942. Ο Sardar Patel τάχθηκε σθεναρά στην υπεράσπιση του Gandhi και τελικά η Επιτροπή του Κογκρέσου αναγκάστηκε να επικυρώσει και να επικυρώσει το κίνημα.
Iron Man: Ο άνθρωπος που ένωσε την Ινδία
Δεδομένων των τρομερών οργανωτικών ικανοτήτων του και της ακλόνητης δέσμευσής του στην οικοδόμηση του έθνους, ο Sardar Patel διορίστηκε ως ο πρώτος αναπληρωτής πρωθυπουργός και υπουργός Εσωτερικών της ανεξάρτητης Ινδίας. Τα κρίσιμα αυτά πόστα βοήθησαν στη δημιουργία της ολοκληρωμένης και ενοποιημένης Ινδία όπως τη γνωρίζουμε σήμερα. Ο Patel ο Ενοποιητής μνημονεύεται δίκαια για τη σιδερένια θέληση και τη σταθερότητά του με την οποία διευκόλυνε την ενσωμάτωση περισσότερων από 500 πριγκιπικών κρατών στο πλαίσιο της ομοσπονδιακής Ινδίας. Ο Patel χρησιμοποίησε τις μυθικές του δυνάμεις πειθούς και διπλωματίας και τις συνδύασε με μια συνετή χρήση της απειλής βίας για να αναγκάσει 565 πριγκιπικά κράτη να προσχωρήσουν στην Ινδία. Αυτό ήταν ένα μνημειώδες κατόρθωμα που του χάρισε μαζική λατρεία και ευγνωμοσύνη, εδραιώνοντας τη φήμη του ως ο Iron Man της Ινδίας. Στον απόηχο της διαίρεσης, ο Patel επρόκειτο να δείξει την ιδιαίτερη ανησυχία του για τους πρόσφυγες, ανεξάρτητα από τη θρησκεία τους. Συγκινημένος από την κατάστασή τους οργάνωσε βοήθεια για τους πρόσφυγες που έφυγαν από το Παντζάμπ και το Δελχί και πρωτοστάτησε στις προσπάθειες αποκατάστασης της ειρήνης σε ολόκληρο το έθνος.
Ένας κοινωνικός μεταρρυθμιστής
Μια αξιολόγηση της κληρονομιάς του Patel θα ήταν ελλιπής χωρίς αναφορά στον ρόλο του ως κοινωνικού μεταρρυθμιστή και στοχαστή. Οι προσπάθειές του να μεταρρυθμίσει την ινδουιστική θρησκεία βάδισαν παράλληλα με την αδιάκοπη δέσμευσή του στη θρησκευτική ελευθερία. Στον οικονομικό τομέα, ο Sardar Patel υπερασπίστηκε ακούραστα την αυτάρκεια και την προώθηση της ανάπτυξης των εγχώριων βιομηχανιών αξιοποιώντας εγχώριους πόρους, έμψυχο δυναμικό και τεχνογνωσία. Η ιδέα του κράτους ως παράγοντα για την εθνική ανάπτυξη και αναζωπύρωση εμψύχωσε τη σκέψη του Patel. Το όραμά του για το κράτος ήταν εναρμονισμένο με τις πολιτικές αξίες που διατυμπάνιζε. Ο εθνικισμός και ο πατριωτισμός δεν ήταν μόνο οι θεμέλιοι λίθοι ενός κράτους, αλλά ήταν τα βασικά στοιχεία που το κράτησαν μαζί. Κατά τη σκέψη του Patel, η ατομική ελευθερία έπρεπε να είναι σε συμφωνία με τις διατάξεις του Συντάγματος. Για να δημιουργήσει ένα σύγχρονο έθνος, προώθησε τη χειραφέτηση των υπανάπτυκτων κοινοτήτων και των γυναικών μέσω των προγραμμάτων του Gandhi και χρησιμοποίησε επιδέξια τις ανώτερες κάστες για κοινωνική ένταξη και πολιτική κινητοποίηση.
Patel ο Παγκοσμιοποιητής
Πραγματιστής και ρεαλιστής μέχρι το μεδούλι, ο Patel ήταν οξύς παρατηρητής της διεθνούς σκηνής και υποστήριζε μια ρεαλιστική εξωτερική πολιτική στη θέση ενός συμβολικού ιδεαλισμού. Υποστήριξε σταθερά ότι δεν πρέπει να υιοθετηθεί καμία κίνηση που θα έθετε σε κίνδυνο την εδαφική ακεραιότητα της Ινδίας, και ειδικότερα, προειδοποίησε κατά της διεθνοποίησης της διαφοράς του Κασμίρ. «Θα ήθελα να ξεκαθαρίσω ένα πράγμα, ότι δεν θα παραδώσουμε ούτε μια ίντσα του εδάφους του Κασμίρ σε κανέναν», είχε πει. Ενώ υποστήριζε φιλικές σχέσεις με τους γείτονες της Ινδίας, ο Patel έσπευσε να αναγνωρίσει ότι η φιλικότητα δεν πρέπει να ερμηνεύεται ως αδυναμία. Τον Νοέμβριο του 1950 έγραψε μια επιστολή στον πρωθυπουργό Nehru περιγράφοντας πώς η είσοδος των κινεζικών στρατευμάτων στο Θιβέτ νωρίτερα εκείνο το έτος οδήγησε σε μια κατάσταση που «για πρώτη φορά, μετά από αιώνες, η άμυνα της Ινδίας πρέπει να συγκεντρωθεί σε δύο μέτωπα ταυτόχρονα». Ο Patel είχε προτείνει ότι «πρέπει να εξετάσουμε ποια νέα κατάσταση αντιμετωπίζουμε τώρα ως αποτέλεσμα της εξαφάνισης του Θιβέτ όπως το ξέρουμε και της επέκτασης της Κίνας μέχρι τις πύλες μας». Η προειδοποιητική σημείωση του Patel ήταν να αποδειχθεί προφητική όταν η Κίνα εισέβαλε στην Ινδία το 1962.
Η κληρονομιά του Patel: Ο οικοδόμος του έθνους
Ο Sardar Patel μπορεί να έζησε μόνο δυόμισι χρόνια μετά την ανεξαρτησία της Ινδίας, αλλά σε αυτούς τους λίγους μήνες, διαμόρφωσε την αφήγηση ενός σύγχρονου, ισχυρού και αυτοδύναμου κράτους. Συχνά συγκρινόμενος με τον θρυλικό ηγέτη της Γερμανίας Otto van Bismarck, για τον βασικό του ρόλο στην ενσωμάτωση των πριγκιπικών κρατών στην Ινδία, ο Patel συνέβαλε στην οικοδόμηση του έθνους με μυριάδες τρόπους. Δεν το γνωρίζουν πολλοί, αλλά ήταν ο ιδρυτής της Ινδικής Διοικητικής Υπηρεσίας και της Ινδικής Αστυνομικής Υπηρεσίας και εισήγαγε άρθρα για την προστασία της ανεξαρτησίας και της αμεροληψίας των δημοσίων υπηρεσιών. Εκτός από τα κολοσσιαία επιτεύγματά του, ο Sardar Patel ήταν παράδειγμα της ταπεινότητας και των γκαντιανών ιδανικών της απλής ζωής και της υψηλής σκέψης. Η προσωπικότητά του ήταν τέτοια που ενέπνεε άμεσο σεβασμό και στοργή, ακόμη και εκείνων που διαφωνούσαν μαζί του. Παρέμεινε εξαιρετικά δημοφιλής μέχρι την ημέρα του θανάτου του. Περισσότεροι από ένα εκατομμύριο άνθρωποι παρακολούθησαν την καύση του στο Sonapur της Βομβάης, στην οποία συμμετείχαν ο πρωθυπουργός Nehru, ο C. Rajagopalachari και ο πρόεδρος Rajendra Prasad. Ως φόρος τιμής στον ρόλο του στη δημιουργία πολιτικών υπηρεσιών, περισσότεροι από 1.500 αξιωματικοί των πολιτικών και αστυνομικών υπηρεσιών της Ινδίας συγκεντρώθηκαν για να θρηνήσουν στην κατοικία του Patel στο Δελχί μια μέρα μετά τον θάνατό του και υποσχέθηκαν «πλήρη πίστη και αδιάκοπο ζήλο» στην υπηρεσία της Ινδίας.
Το τραγούδι της ελευθερίας
Δεκαετίες μετά τον θάνατό του, η απόλυτη αγάπη και αφοσίωση του Sardar Patel για την Ινδία συνεχίζει να εμπνέει όλους όσους ασχολούνται με την αναγέννηση της Ινδίας. Τα αφιερώματα και οι τιμές συνεχίζουν να εκδηλώνονται για αυτή τη θρυλική φιγούρα μέχρι σήμερα. Το περιοδικό Time έβαλε τον Sardar Patel στο εξώφυλλο στο τεύχος του της 27ης Ιανουαρίου 1947 με τον τίτλο «Το αφεντικό». Ο Sardar Patel έλαβε τελικά την υψηλότερη πολιτική τιμή της Ινδίας, το Bharat Ratna, το 1991. Στη δημόσια ζωή του και ως ιδρυτής της Δημοκρατίας της Ινδίας, παρότρυνε ακούραστα τους ανθρώπους να ζουν πιστοί στα ιδανικά τους και να τοποθετούν τη χώρα και την κοινωνία πάνω από τον εαυτό τους. Στους δύσκολους καιρούς που ζούμε, η ομιλία του Sardar Patel σε μια συνάντηση στο Alwar το 1948 είναι μια εύγλωττη υπενθύμιση στους ανθρώπους για τις ευθύνες ενός ελεύθερου πολίτη να διασφαλίσει όχι μόνο τη δική του ελευθερία αλλά και της χώρας του: «Τα όπλα μπορούν να προστατεύσουν την ελευθερία από επιθετικά σχέδια γειτόνων ή άλλων ξένων κρατών. Αλλά εσωτερικά, είναι ο έντιμος πυρήνας του λαού και η αληθινή συνειδητοποίηση των ευθυνών ενός ελεύθερου πολίτη που μόνο μπορεί να σώσει την ελευθερία από τις μηχανορραφίες της ιδιοτέλειας».
