Το 63% των Κυπρίων (46% στην ΕΕ) βίωσαν συναισθηματικά ή ψυχοκοινωνικά προβλήματα τον τελευταίο χρόνο, ενώ το 69% από αυτούς δεν έλαβαν την στήριξη επαγγελματία από τον τομέα της ψυχικής υγείας (54%), σύμφωνα με τα αποτελέσματα νέου Ευρωβαρόμετρου, τα οποία δημοσιοποιήθηκαν με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας.
«Δεν υπάρχει υγεία χωρίς ψυχική υγεία. Είναι πραγματικά ανησυχητικό το γεγονός ότι σχεδόν οι μισοί Ευρωπαίοι έχουν βιώσει δυσκολίες όσον αφορά την ψυχική τους υγεία και ότι περισσότεροι από τους μισούς αυτούς πολίτες δεν έχουν λάβει καμία επαγγελματική βοήθεια», ανέφερε η κ. Κυριακίδου σε γραπτή δήλωσή της.
«Πρέπει να θέσουμε στο επίκεντρο την ευημερία των πολιτών μας, εστιάζοντας στην πρόληψη και την πρόσβαση σε ποιοτική περίθαλψη και θεραπεία. Εμείς - κυβερνήσεις, αρχές δημόσιας υγείας, θεσμικά όργανα της ΕΕ, ενδιαφερόμενοι παράγοντες και πολίτες - πρέπει να ενώσουμε τις δυνάμεις μας σε μια συλλογική προσπάθεια, για να δώσουμε προτεραιότητα στην καλή ψυχική υγεία και να βοηθήσουμε όσους χρειάζονται στήριξη», πρόσθεσε.
Σύμφωνα με τα αποτελέσματα της έρευνας του Ευρωβαρόμετρου, της υπηρεσίας σφυγμομέτρησης της κοινής γνώμης για λογαριασμό των θεσμών της ΕΕ, 89% των ερωτηθέντων στην ΕΕ θεωρούν τη ψυχική υγεία εξίσου σημαντική με τη σωματική υγεία, ωστόσο λιγότεροι από τους μισούς ερωτηθέντες συμφωνούν ότι τα άτομα με προβλήματα ψυχικής υγείας λαμβάνουν το ίδιο επίπεδο φροντίδας με τα άτομα που πάσχουν από σωματικές παθήσεις.
Στη διάσκεψη υψηλού επιπέδου με θέμα την ψυχική υγεία που πραγματοποιείται μέσω τηλεδιάσκεψης και δια ζώσης την Τρίτη στις Βρυξέλλες, θα συζητηθεί η ολοκληρωμένη προσέγγιση για θέματα ψυχικής υγείας που παρουσίασε η Κομισιόν τον Ιούνιο του 2023, στην οποία θα συμμετάσχουν εκπρόσωποι θεσμικών οργάνων της ΕΕ, εθνικών κυβερνήσεων, ευρωπαϊκών οργανώσεων και άλλων ενδιαφερόμενων εταίρων, καθώς και η βασίλισσα του Βελγίου.
Η εκδήλωση θα περιλαμβάνει παρεμβάσεις από τον περιφερειακό διευθυντή του Παγκόσμιου Οργανισμού Υγείας για την Ευρώπη Δρ. Χανς Χένρι Κλούγκε, τον αντιπρόεδρο του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου Μαρκ Άνγκελ, τον εκπρόσωπο της UNICEF στα ευρωπαϊκά θεσμικά όργανα Μπερτράν Μπενβέλ, καθώς και τον τον Ισπανό Υπουργό Υγείας Χοσέ Μινιόνες, τον Βέλγο υπουργό Κοινωνικών Υποθέσεων Φρανκ Βάντενμπρουκ και τον Ούγγρο Υπουργό Υγείας Δρ. Πέτερ Τάκατς.
Επιδείνωση της ψυχικής υγείας
Τα ευρήματα του Ευρωβαρόμετρου δείχνουν επιδείνωση της ψυχικής υγείας μετά την πανδημία, τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία, την επιδείνωση της κλιματικής κρίσης και την αύξηση των κοινωνικών και οικονομικών πιέσεων. Όπως σημειώνεται στην ανακοίνωση, ένα στα έξι άτομα στην ΕΕ αντιμετώπιζε προβλήματα ψυχικής υγείας πριν από την πανδημία, με τα ποσοστά να έχουν πλέον αυξηθεί.
Σύμφωνα με τους περισσότερους ερωτηθέντες, τα παγκόσμια γεγονότα έχουν επηρεάσει την ψυχική τους υγεία «σε κάποιον βαθμό» (49% στην Κύπρο, 44% στην ΕΕ) ή σε «μεγάλο βαθμό» (18% και στην Κύπρο και στην ΕΕ).
Για το 60% των ερωτηθέντων στην ΕΕ, ο σημαντικότερος παράγοντας που συνεισφέρει στην ψυχική υγεία είναι οι καλές συνθήκες διαβίωσης, ενώ ακολουθούν η οικονομική ασφάλεια (53%), η επαφή με τη φύση και τους χώρους πρασίνου (35%), ο σωστός ύπνος (35%), η σωματική άσκηση (34%) και οι κοινωνικές επαφές (33%).
Στην Κύπρο, οι περισσότεροι απάντησαν πως ο σημαντικότερος παράγοντας είναι η οικονομική ασφάλεια (66%), και ακολουθούσαν οι συνθήκες διαβίωσης (49%), οι κοινωνικές επαφές (44%) και η φυσική άσκηση.
Σε όλα τα κράτη μέλη, η μεγάλη πλειονότητα πιστεύει ότι η χρήση των μέσων κοινωνικής δικτύωσης μπορεί να επηρεάσει αρνητικά την ψυχική υγεία των νέων.
Στην ερώτηση πώς θεωρούν ότι η ΕΕ μπορεί να συμβάλει στη βελτίωση της ψυχικής υγείας, οι περισσότεροι συμμετέχοντες σε επίπεδο ΕΕ σημείωσαν πως θα πρέπει να βελτιώσει τη συνολική ποιότητα ζωής (45% στην ΕΕ, 56% στην Κύπρο), τη στήριξη των ασθενών με ψυχικές νόσους και την πρόσβασή τους στη διάγνωση, τη θεραπεία και τη φροντίδα (37% στην ΕΕ, 36% στην Κύπρο) και τη στήριξη της ψυχικής υγείας των πλέον ευάλωτων (35% στην ΕΕ, 42% στην Κύπρο).
Η έρευνα για το έκτακτο Ευρωβαρόμετρο πραγματοποιήθηκε μεταξύ 14 και 21 Ιουνίου 2023, με δείγμα συνολικά 26.501 ατόμων ηλικίας 15 ετών και άνω από τα 27 κράτη μέλη της ΕΕ (544 άτομα από την Κύπρο), με διαδικτυακή συνέντευξη μέσω υπολογιστή.
Η ολοκληρωμένη προσέγγιση της Κομισιόν για τη ψυχική υγεία που ανακοινώθηκε στις 7 Ιουνίου 2023, περιλαμβάνει 20 σχετικές πρωτοβουλίες της Κομισιόν, καθώς και ευκαιρίες χρηματοδότησης ύψους 1,23 δις ευρώ, και επικεντρώνεται στις ευάλωτες ομάδες, όπως τα παιδιά, οι νέοι, οι μετανάστες και οι πρόσφυγες.
Στοιχεία από Σύνδεσμο Ψυχολόγων Κύπρου
Ένας στους έξι πολίτες στην Ευρώπη αντιμετωπίζει προκλήσεις στην ψυχική του υγεία, οι οποίες επηρεάζουν άμεσα πολλούς τομείς της καθημερινότητας του, όπως την εργασία, τις διαπροσωπικές σχέσεις, τη σωματική υγεία και την ποιότητα ζωής του, αναφέρουν τα τελευταία στοιχεία στην Ευρώπη, τα οποία δίδει στη δημοσιότητα ο Σύνδεσμος Ψυχολόγων Κύπρου.
Σε ανακοίνωσή του, με αφορμή την Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας 2023, ο Σύνδεσμος Ψυχολόγων Κύπρου αναφέρει ότι παρά το γεγονός ότι οι προκλήσεις της υγείας δεν αφορούν συγκεκριμένες ομάδες πληθυσμού, οι δυσκολίες στην ψυχική υγεία έχουν συνδεθεί με πολλές μορφές κοινωνικής ανισότητας και περιθωριοποίησης.
Συγκεκριμένα, σημειώνει υπάρχει καθυστέρηση στη διάγνωση ψυχιατρικών ασθενειών, καθώς και μειωμένες δράσεις για πρόληψη της ψυχιατρικής ασθένειας συγκριτικά με τη σωματική ασθένεια.
Επιπρόσθετα, συμπληρώνει ότι οι κατάλληλες υπηρεσίες ψυχικής υγείας είναι συχνά διάσπαρτες και δυστυχώς -όχι επαρκώς διαθέσιμες- για όσους τις χρειάζονται, το οποίο οδηγεί σε χαμηλά ποσοστά προσβασιμότητας σε ποιοτικές υπηρεσίες.
Τονίζει, επίσης, ότι η ύπαρξη μιας ψυχιατρικής ασθένειας, δεν πρέπει ποτέ να αποτελεί λόγο για να στερείται ένα άτομο τα ανθρώπινα δικαιώματα του ή τον αποκλεισμό του από αποφάσεις που αφορούν την υγεία του (ΠΟΥ, 2023), ωστόσο, προσθέτει πως παγκοσμίως τα άτομα με κάποια ψυχιατρική ασθένεια, συνεχίζουν να βιώνουν σημαντικές παραβιάσεις των ανθρωπίνων δικαιωμάτων τους.
Πιο συγκεκριμένα, ο Σύνδεσμος Ψυχολόγων Κύπρου αναφέρει πως «οι ψυχικά ασθενείς» έχουν περιορισμένη ενημέρωση για θέματα, που αφορούν την ασθένεια τους και στιγματίζονται ως «επικίνδυνα» ή «κατώτερα» άτομα.
«Αυτές οι διακρίσεις», συμπληρώνει, «έχουν αντίκτυπο στην αποδοχή τους από την κοινωνία, καθώς και στην ανισότητα όσον αφορά στα δικαιώματα της εκπαίδευσης, της εργασίας και της ενεργής συμμετοχής τους στα κοινά. Βασική αρχή της φετινής εκστρατείας του ΠΟΥ είναι ότι ο κάθε άνθρωπος, όπου και να βρίσκεται, όπως και να είναι, έχει δικαίωμα στο υψηλότερο δυνατό επίπεδο ψυχικής υγείας».
Ο Σύνδεσμος Ψυχολόγων Κύπρου, με αφορμή τη φετινή Παγκόσμια Ημέρα Ψυχικής Υγείας χρονιά προτρέπει όπως «γίνουμε ασπίδα, ώστε να διεκδικήσουμε τα δικαιώματα μας στο τομέα ψυχικής υγείας, αλλά και για όσους δεν μπορούν να μιλήσουν».
«Ας αναζητήσουμε βοήθεια όταν το χρειαζόμαστε, μιλώντας ανοιχτά για θέματα ψυχικής υγείας, μειώνοντας το στίγμα», καταλήγει.
Πηγή: ΚΥΠΕ
