Μπορεί η επιστροφή της οικονομίας της ευρωζώνης στην ανάπτυξη μετά από ένα τρίμηνο στασιμότητας να ενισχύει τις ελπίδες για ήπια προσγείωση της οικονομίας ωστόσο τα επιμέρους στοιχεία δείχνουν μια διαφορετική εικόνα.

Η Eurostat ανακοίνωσε ότι η ανάπτυξη στην ευρωζώνη διαμορφώθηκε στο 0,3% το δεύτερο τρίμηνο, παρά την πρωτοφανή αύξηση του κόστους δανεισμού από την ΕΚΤ κατά το προηγούμενο έτος. Η οικονομία της ευρωζώνης παρέμεινε στάσιμη το προηγούμενο τρίμηνο και συρρικνώθηκε τους τελευταίους τρεις μήνες του περασμένου έτους. Αλλά η πρόσφατη αναζωογόνησή της ήταν ασθενέστερη από τις ΗΠΑ, οι οποίες την περασμένη εβδομάδα ανακοίνωσαν ανάπτυξη 2,4% σε ετήσια βάση για την περίοδο αυτή.

H έκρηξη της Ιρλανδίας και
το κρουαζερόπλοιο της Γαλλίας

Η ακτινογραφία της ανάπτυξης δείχνει ότι η εκρηκτική αύξηση του ΑΕΠ της Ιρλανδίας κατά 3,3% το αντίστοιχο διάστημα έδωσε σημαντική ώθηση στο ευρωπαϊκό δείκτη. «Χωρίς την Ιρλανδία, η ανάπτυξη της ευρωζώνης θα είχε μειωθεί στο μισό», εξηγεί στους Financial Times o οικονομολόγος της ING, Bert Colijn. Επισημαίνοντας έρευνες που δείχνουν νέα κάμψη της οικονομικής δραστηριότητας και του τραπεζικού δανεισμού, προέβλεψε ότι «η συνεχιζόμενη ευρεία στασιμότητα της οικονομικής δραστηριότητας παραμένει το πιο πιθανό αποτέλεσμα για τα επόμενα τρίμηνα.» Επιπλέον, η ανάπτυξη που παρουσιάσε η ιρλανδική οικονομία είναι ευμετάβλητη, καθώς οφείλεται στη μεταφορά πνευματικής ιδιοκτησίας μεγάλων αμερικανικών φαρμακευτικών και τεχνολογικών εταιρειών που έχουν την ευρωπαϊκή έδρα τους στη χώρα.

Η αύξηση του γαλλικού ΑΕΠ επιταχύνθηκε στο 0,5% το δεύτερο τρίμηνο και θεωρήθηκε ότι αντισταθμίζει την στασιμότητα της γερμανικής οικονομίας, Ωστόσο την γαλλική οικονομία φαίνεται ότι την έσωσε ένα κρουαζερόπλοιο! Αυτή είναι η αίσθηση που αποκομίζει κανείς μελετώντας τα στατιστικά ψιλά γράμματα που αφορούν την αύξηση του γαλλικού ΑΕΠ κατά 0,5% υψηλότερα από το 0,1% που είχε προβλεφθεί. Ενώ οι καταναλωτικές δαπάνες μειώθηκαν και οι επενδύσεις μόλις και μετά βίας παρέμειναν στάσιμες – σε μια περίοδο τριών μηνών κατά την οποία σημειώθηκε αύξηση των επιτοκίων και αρκετές ημέρες βίαιων διαδηλώσεων – οι εξαγωγές ενισχύθηκαν από «την παράδοση ενός κρουαζιερόπλοιου».

Πέρυσι η γερμανική οικονομία είχε αναπτυχθεί παρά την ενεργειακή κρίση και τον υψηλό πληθωρισμό, όμως στις τελευταίες οικονομικές του προβλέψεις, το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο προβλέπει ότι η εθνική οικονομία είναι η μόνη μεταξύ των 20 και πλέον χωρών και περιοχών που εξετάστηκαν, στην οποία η οικονομική παραγωγή θα παρουσιάσει φέτος μικρή μείωση. Η αναμενόμενη οικονομική ανάκαμψη την άνοιξη τελικά δεν συνέβη. Σύμφωνα με μια πρώτη εκτίμηση της Ομοσπονδιακής Στατιστικής Υπηρεσίας, το Α.Ε.Π. παρέμεινε στάσιμο κατά το δεύτερο τρίμηνο.

Η Ιταλία είναι ο μεγαλύτερος ασθενής ανάμεσα στις μεγάλες οικονομίες της ευρωζώνης το δεύτερο τρίμηνο. Η παραγωγή μειώθηκε κατά 0,3% σε σχέση με το προηγούμενο τρίμηνο, λόγω της υποχώρησης της βιομηχανικής και γεωργικής παραγωγής που υπερίσχυσε της μικρής αύξησης που σημείωσε ο τομέας των υπηρεσίων. Η συρρίκνωση της ιταλικής οικονομίας δίνει ανησυχητικά σήματα καθώς το προηγούμενο τρίμηνο είχε καταγράψει ανάπτυξη 0,6% το πρώτο τρίμηνο και ήταν χαμηλότερη από τη στασιμότητα που προέβλεπαν οι οικονομολόγοι σε δημοσκόπηση του Reuters. Η στατιστική υπηρεσία της χώρας ανακοίνωσε ότι η εγχώρια ζήτηση είχε αρνητική συμβολή, ενώ το εξωτερικό εμπόριο, συμπεριλαμβανομένου του τουρισμού, παρέμεινε ουδέτερο. Οι οικονομολόγοι εκτιμούν ότι ύφεση είναι πιθανό να προκλήθηκε από την πρόσφατη λήξη του προγράμματος «Superbonus,. Το πρόγραμμα προβλέπει φορολογικές πιστώσεις ύψους 110% για οποιαδήποτε εργασία ενεργειακής απόδοσης στα σπίτια τους. «Είμαστε βέβαιοι ότι η μεγαλύτερη επιβάρυνση θα προέλθει από τις επενδύσεις, οι οποίες πιθανότατα μειώθηκαν απότομα μετά από αύξηση επί 11 συνεχόμενα τρίμηνα, καθώς η φορολογική ελάφρυνση Superbonus αμβλύνθηκε, τα πρότυπα δανεισμού αυστηροποιήθηκαν και τα επιτόκια αυξήθηκαν περαιτέρω» εξηγεί η Melanie Debono, οικονομολόγος στον ερευνητικό όμιλο Pantheon Macroeconomics.

Οι αποφάσεις για
τα ευρωεπιτόκια

Ωστόσο η επικεφαλής της ΕΚΤ, Κριστίν Λαγκάρντ παρουσιάστηκε πιο αισιόδοξη. Σε συνέντευξη της στην γαλλική εφημερίδα Le Figaro είπε ότι «Τα στοιχεία για το ΑΕΠ του δεύτερου τριμήνου για τη Γαλλία, τη Γερμανία και την Ισπανία είναι αρκετά ενθαρρυντικά», αναφέρθηκε η Λαγκάρντ. «Υποστηρίζουν το σενάριό μας για αύξηση του ΑΕΠ κατά 0,9% στη ζώνη του ευρώ φέτος», το οποίο σενάριο πολλοί οικονομολόγοι το θεωρούν υπεραισιόδοξο. Ορισμένοι πολιτικοί, ιδίως στην Ιταλία, έχουν επικρίνει την ΕΚΤ για την υπερβολικά υψηλή αύξηση των επιτοκίων και προειδοποίησαν ότι κινδυνεύει να παρασύρει την Ευρώπη σε ύφεση.

Η επικεφαλής της ΕΚΤ στη συνέντευξη της τόνισε ότι  οποιαδήποτε απόφαση για παύση στην άνοδο των επιτοκίων από την Ευρωπαϊκή Κεντρική Τράπεζα θα μπορούσε να ακολουθήσει μια νέα αύξηση των επιτοκίων. Στην επόμενη συνεδρίαση του Σεπτεμβρίου, «θα μπορούσε να υπάρξει περαιτέρω αύξηση του επιτοκίου πολιτικής ή ίσως μια παύση», είπε στην εφημερίδα Le Figaro. «Μια παύση, όποτε κι αν συμβεί, τον Σεπτέμβριο ή αργότερα, δεν θα είναι απαραίτητα οριστική».

Οι υπεύθυνοι χάραξης πολιτικής θα δυσκολευτούν στην επόμενη συνεδρίαση, καθώς ο πληθωρισμός επιβραδύνθηκε στο 5,3% τον Ιούλιο, ενώ δομικός πληθωρισμός παρέμεινε αμετάβλητος στο 5,5%. Ωστόσο ο πληθωρισμός των υπηρεσιών αυξήθηκε στο υψηλό ρεκόρ του 5,6% ενώ οι οικονομολόγοι δήλωσαν ότι η άνοδος της παραγωγής στην ευρωζώνη οφείλεται σε μεγάλο βαθμό σε εφάπαξ παράγοντες και είναι απίθανο να διαρκέσει. «Τα στοιχεία για τον πληθωρισμό του Ιουλίου θα αποτελέσουν απογοήτευση για τους υπεύθυνους χάραξης πολιτικής» εξηγεί στους Financial Times, ο Andrew Kenningham, οικονομολόγος της εταιρείας συμβούλων Capital Economics, προβλέποντας ότι οι τιμές των υπηρεσιών θα υποχωρήσουν  από το υψηλό ρεκόρ του Ιουλίου με αργό ρυθμό και «θα κρατήσουν την ΕΚΤ από το να στραφεί σε μειώσεις επιτοκίων μέσα στο επόμενο έτος».