Συγκεκριμένα, τα επίπεδα συγκέντρωσης των αιωρούμενων σωματιδίων σκόνης που καταγράφηκαν στην Κύπρο την άνοιξη του 2023 είναι τα υψηλότερα για τον μήνα Μάιο των τελευταίων πέντε ετών.

Τα τελευταία χρόνια παρατηρούνται όλο και πιο συχνά και έντονα επεισόδια σκόνης στην Κύπρο, κυρίως λόγω της ερημοποίησης περιοχών στην Βόρεια Αφρική και την Μέση Ανατολή, όπως επίσης και των μειωμένων  βροχοπτώσεων. Οι σημαντικότερες πηγές σκόνης στη Βόρεια Αφρική είναι οι  ερημικές εκτάσεις του Τσαντ, της Αλγερίας, της  Λιβύης και της Αιγύπτου.

Αναλόγως της κατεύθυνσης του ανέμου και των μετεωρολογικών συστημάτων που επηρεάζουν την περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου, η Κύπρος υπόκειται σε επεισόδια σκόνης τα οποία είναι πιο έντονα τους μήνες της άνοιξης.

Οι επόμενες δεκαετίες
Μελέτες ερευνητών του CARE-C υποδεικνύουν πώς τα επεισόδια σκόνης στην Κύπρο αναμένεται να γίνουν όλο και συχνότερα, αφού συνδέονται άμεσα με την κλιματική αλλαγή. Όπως τονίζουν σχετικές έρευνες, η περιοχή της Ανατολικής Μεσογείου και της Μέσης Ανατολής έχουν αναγνωριστεί ως παγκόσμιο επίκεντρο της κλιματικής αλλαγής. Ακραία καιρικά φαινόμενα όπως αυτά που μπορεί να επιφέρουν υψηλά επίπεδα σκόνης, αναμένεται να συνεχίσουν να αυξάνονται σε ένταση και συχνότητα τις επόμενες δεκαετίες.

Καθώς η κλιματική αλλαγή επιδεινώνεται, προκαλώντας υψηλότερες θερμοκρασίες και ξηρότερες συνθήκες, ακραία καιρικά φαινόμενα ή συμβάντα σε άλλα μέρη του πλανήτη, πιθανόν να επηρεάσουν και την χώρα μας. Ενδεικτικό είναι το γεγονός, ότι καπνός από  τις πρόσφατες πυρκαγιές στον Καναδά έχει ανιχνευθεί και στην Κύπρο.

Από 38 σε 18 χιλιόμετρα
Οι επιπτώσεις των συχνών φαινόμενων σκόνης είναι πολύπλευρες. Τα φωτομετρικά δεδομένα που καταγράφηκαν την άνοιξη στον σταθμό Λευκωσίας της ερευνητικής υποδομής ατμοσφαιρικής έρευνας του Ινστιτούτου Κύπρου καταδεικνύουν ότι η ορατότητα μειώνεται από 38 σε 18 χιλιόμετρα, ενώ τα σωματίδια που μειώνουν την ορατότητα αποτελούν και απειλή για την υγεία.

Κατά τη διάρκεια των επεισοδίων σκόνης σημειώνονται μεγάλες υπερβάσεις των ορίων ασφαλείας στις συγκεντρώσεις των αιωρούμενων σωματιδίων. Κατά τη διάρκεια των πρόσφατων φαινομένων το Μάϊο 2023, η συγκέντρωση με διάμετρο μικρότερη των 10μm (ΑΣ10) που μετρήθηκε στη Λευκωσία, στο CAO και στο σταθμό του Τμήματος Επιθεώρησης Εργασίας έφτασε τα 260 mg/m3. Αυτές οι τιμές είναι σχεδόν εξαπλάσιες των ορίων ποιότητας αέρα που καθορίζει ο Παγκόσμιος Οργανισμός Υγείας.  

Μύκητες και βακτήρια
Τα σωματίδια αυτά αποτελούνται συνήθως από ενώσεις πυριτίου σιδήρου και μαγγανίου, και μέσω αυτών των σωματιδίων μερικές φορές μεταφέρονται μύκητες και βακτήρια. Επιπρόσθετα, τα επεισόδια σκόνης μπορούν να προκαλέσουν και αναπνευστικά προβλήματα. Με την εισπνοή, τα σωματίδια εισέρχονται στους πνεύμονες και αυτό μπορεί να προκαλέσει αναπνευστικές παθήσεις, καρδιαγγειακά προβλήματα και αλλεργικές αντιδράσεις στη μύτη και στα μάτια.