Η εκδήλωση πραγματοποιήθηκε στο πλαίσιο της Παγκόσμιας Ημέρας Μνημείων και Τοποθεσιών, γνωστής και ως Παγκόσμιας Ημέρας Πολιτιστικής Κληρονομιάς, προσφέροντας στο κοινό τη δυνατότητα να έρθει σε επαφή με το πρωτοποριακό ερευνητικό έργο του Ινστιτούτου Κύπρου, αλλά και να γνωρίσει ένα μοναδικό μνημείο παγκόσμιας πολιτιστικής κληρονομιάς της UNESCO.
Κατά τη διάρκεια της εκδήλωσης, πραγματοποιήθηκαν ξεναγήσεις και εστιασμένες παρουσιάσεις σχετικά με το διεπιστημονικό ερευνητικό έργο των ερευνητών των Εργαστηρίων Χαρακτηρισμού Τέχνης «Ανδρέας Πίττας» και του Ερευνητικού Κέντρου Επιστήμης και Τεχνολογίας στην Αρχαιολογία και τον Πολιτισμό (STARC) του ΙΚυ. Παράλληλα, το κοινό ενημερώθηκε για τη σημασία της επιστήμης και της τεχνολογίας στη μελέτη και κατανόηση του παρελθόντος και της πολύτιμης πολιτιστικής κληρονομιάς της Κύπρου.
Ο Διευθυντής των Εργαστηρίων «Ανδρέας Πίττας», Αναπληρωτής Καθηγητής Νικόλας Μπακιρτζής, παρουσίασε με μοναδικό τρόπο στους επισκέπτες στοιχεία για την ιστορία, την τέχνη και την αρχιτεκτονική του βυζαντινού μοναστηριού. Η Mia Gaia Trentin και ο Στέλιος Ηρακλέους μετέφεραν στο κοινό σημαντικές πληροφορίες για τις μελέτες των ιστορικών γκράφιτι και των Καραμανλικών προσκυνητών στο μοναστήρι. Ο υποψήφιος διδάκτορας του ΙΚυ, Raphael Moreau παρουσίασε τα προκαταρκτικά αποτελέσματα της έρευνας που βρίσκεται σε εξέλιξη και αφορά την ανάλυση των τοιχογραφιών χρησιμοποιώντας την τεχνολογία πολλαπλών αισθητήρων.
Παράλληλα, ο υποψήφιος διδάκτορας του ΙΚυ, Mehmetcan Soyluoglu ενημέρωσε τους επισκέπτες σχετικά με την δενδροχρονολογική έρευνα και δειγματοληψία της ξύλινης κληρονομιάς του μνημείου, με τον Αναπληρωτή Καθ. του ΙΚυ, Sorin Hermon και την υποψήφια διδάκτορα του ΙΚυ, Luciarita Nunziata να δίνουν τη δική τους σκοπιά αναφορικά με τις διαδικασίες συλλογής δεδομένων για την ψηφιακή απεικόνιση του χώρου και την μελέτη των περιβαλλοντικών προκλήσεων και απειλών.
Τέλος, η διδακτορική φοιτήτρια του ΙΚυ, Nicolette Vollero Levy, ξενάγησε το κοινό στο μουσείο εικόνων της Μονής, επισημαίνοντας νέες πληροφορίες σχετικά με εικόνες που αποκαλύφθηκαν από την τεχνική ανάλυση των Εργαστηρίων Χαρακτηρισμού Τέχνης «Ανδρέας Πίττας». Η Ανδριάνα Νικολαΐδου, ο Rahaf Orabi, η Αντωνία Αγαπίου, η Soodabeh Sajadi, η Valentina Vassalo και η Αναστασία Τσάγκα συνέβαλαν στην προετοιμασία και τη διοργάνωση της επιτυχημένης εκδήλωσης, την οποία παρακολούθησε μεγάλος αριθμός ντόπιων αλλά και ξένων επισκεπτών.
Στην εκδήλωση παρευρέθηκαν και καλωσόρισαν τους επισκέπτες ο Κοινοτάρχης Καλοπαναγιώτη κ. Λάμπρος Λάμπρου, ο Βρετανός Αναπληρωτής Ύπατος Αρμοστής κ. Ben Rawlings και ο Διευθυντής του STARC, Δρ. Michel Menu. Τους θερμούς χαιρετισμούς τους απηύθυναν επίσης η Διευθύντρια του Τμήματος Αρχαιοτήτων Κύπρου, Δρ. Μαρίνα Σολομίδου-Ιερωνυμίδου και ο Μητροπολίτης Μόρφου Νεόφυτος. Η εκδήλωση «Ιχνηλατώντας την Ιστορία στη Μονή του Αγίου Ιωάννη Λαμπαδιστή» εντάσσεται στο ευρύτερο πρόγραμμα εκδηλώσεων των Εργαστηρίων Χαρακτηρισμού Τέχνης «Ανδρέας Πίττας» για τον εορτασμό των τριών ετών λειτουργίας τους.
Εργαστήρια Χαρακτηρισμού Τέχνης «Ανδρέας Πίττας»
Χάρη στην πολύχρονη και γενναιόδωρη υποστήριξη του Δρος Ανδρέα Πίττα, οι ερευνητές των Εργαστηρίων Χαρακτηρισμού Τέχνης «Ανδρέας Πίττας» και του Ερευνητικού Κέντρου για την Επιστήμη της Αρχαιολογίας και του Πολιτισμού του ΙΚυ, έχουν καταφέρει ν ’αναπτύξουν πρωτόκολλα και υπηρεσίες για εργασίες που σχετίζονται με τον χαρακτηρισμό και την προέλευση των υλικών, την ενοποίηση δεδομένων και την αξιολόγηση των διαδικασιών συντήρησης των έργων τέχνης, των αρχαιολογικών αντικειμένων και μνημείων.
Τα Εργαστήρια Χαρακτηρισμού Τέχνης «Ανδρέας Πίττας» (APAC) και το Ερευνητικό Κέντρο Επιστήμης και Τεχνολογίας στην Αρχαιολογία και τον Πολιτισμό (STARC) του Ινστιτούτου Κύπρου, σε συνεργασία με το Τμήμα Αρχαιοτήτων, μελετούν την πλούσια πολιτιστική κληρονομιά και ιστορική παρακαταθήκη των φημισμένων ζωγραφισμένων εκκλησιών της οροσειράς του Τροόδους που περιλαμβάνονται στον κατάλογο της UNESCO. Συνολικά, υπάρχουν δέκα εκκλησιαστικά μνημεία που περιλαμβάνονται στον Κατάλογο Παγκόσμιας Κληρονομιάς, όλα πλούσια διακοσμημένα με τοιχογραφίες, παρέχοντας πλήρη επισκόπηση της βυζαντινής και μεταβυζαντινής ζωγραφικής στην Κύπρο. Τα εν λόγω μνημεία διαθέτουν τέχνη και αρχιτεκτονική που αντικατοπτρίζουν την πολιτιστική ζωή της Κύπρου κατά τη βυζαντινή και μεσαιωνική περίοδο.
Η έρευνα των Εργαστηρίων «Ανδρέας Πίττας» παρέχει μια ολιστική προσέγγιση στην τεκμηρίωση, ανάλυση και διατήρηση αυτών των σημαντικών μνημείων, συμπεριλαμβανομένης μιας ευρείας σειράς πρωτοποριακών μεθόδων, όπως η φυσικοχημική ανάλυση των υλικών που διακοσμούν τις τοιχογραφίες και εικόνες αυτών των εκκλησιών, η τρισδιάστατη απεικόνιση, η δενδροχρονολόγηση, η δομική αρχαιολογία και αφηγηματική μελέτη του Μεσαιωνικού και Πρώιμου Σύγχρονου γκράφιτι. Επιπλέον, η μελέτη του βυζαντινού και μεταβυζαντινού μοναχισμού και ο πολύπλοκος ρόλος της προσκύνησης, της λατρείας και της τελετουργίας στη διαμόρφωση της πολιτιστικής ταυτότητας διαχρονικά αποτελούν κεντρικά θέματα που παρέχουν το απαραίτητο πλαίσιο για την αποτελεσματική αξιοποίηση της επιστήμης και της τεχνολογίας, όπως στην περίπτωση των εκκλησιών του Τροόδους.
