Αργά χθες το απόγευμα, κι αφού προηγήθηκε μια μακράς διάρκειας διαδικασία στεγανοποίησης του χώρου, τα πρώτα υπουργεία, τμήματα και υπηρεσίες έκαναν την επανεμφάνισή τους στο ίντερνετ. Ως εκ τούτου, αποφεύχθηκε η ολική ζημιά στους servers, οι οποίοι βρίσκονται στο υπόγειο του Υπουργείου Οικονομικών.
Οι τεχνικοί πληροφορικής φέρονται να διαπίστωσαν πως πολλοί εκ των διακομιστών παρέμειναν ανεπηρέαστοι από την πλημμύρα, επιχειρώντας παράλληλα να τους θέσουν σε λειτουργία. Εξέφρασαν την εκτίμηση πως σήμερα (12/4), οι πλείστες κρατικές υπηρεσίες θα είναι και πάλι διαδικτυακά προσβάσιμες για το κοινό.
Η έκταση της ζημιάς
Το ερώτημα που αναμένεται να απαντηθεί αφορά την έκταση της ζημιάς, που είναι δεδομένο ότι επήλθε. Πόσος χρόνος θα χρειαστεί για την αποκατάστασή της, εάν επηρεάζει υπηρεσίες που εξυπηρετούν φυσικά πρόσωπα, εταιρείες και οργανισμούς, ποιο θα είναι το κόστος και αν υπάρχει τρόπος να μην επιβαρύνει -και αυτό- τους τελικούς καταναλωτές.
Απουσία θωράκισης
Ακόμα και αν επαληθευτεί το καλό σενάριο, που θέλει μεγάλο μέρος του διαδικτυακού κρατικού μηχανισμού να επανέρχεται από σήμερα σε πλήρη λειτουργία, δεν πρόκειται να περάσει απαρατήρητη μια ιδιαίτερα αρνητική διαπίστωση: Την απουσία εφεδρικής λύσης ώστε να παραμείνει σε λειτουργία ο κυβερνητικός κόμβος, που σήμερα έπρεπε να ξεχειλίζει από ασφαλιστικές δικλείδες για παν ενδεχόμενο, αντί να εξαφανιστεί από το διαδίκτυο.
Αποθέωση προχειρότητας
Η δε είδηση πως η Δημοκρατία τέθηκε offline λόγω διαρροής νερού από ένα εκ των μεγάλων ντεπόζιτων που βρίσκονται δίπλα από το δωμάτιο των servers, έχοντας ως μοναδική αντίδραση τη στεγανοποίηση, πέρα από το γεγονός ότι αποθεώνει την κυπριακή προχειρότητα και προκαλεί την κοινή λογική, εκθέτει τη ψηφιακή αξιοπιστία της χώρας μας διεθνώς.
Ο μπελάς των χάκερς
Ανοίγει προφανώς και την όρεξη συμμοριών χάκερς οι οποίοι δεν θα πιστεύουν στην τύχη τους πως ενδεχομένως να υπάρχουν και χειρότερα από το Ανοικτό Πανεπιστήμιο, το Κτηματολόγιο, το Πανεπιστήμιο Κύπρου αλλά και πόσες ακόμα ιδιωτικές εταιρείες έπεσαν στα δίκτυα τους τα τελευταία χρόνια και πιθανόν να το κράτησαν μακριά από τα φώτα της δημοσιότητας.
Η ανάγκη επένδυσης
Θυμίζουμε πως ο μέσος όρος κυβερνοεπιθέσεων κατά εκάστου στόχου είναι ήδη μερικές χιλιάδες ημερησίως, φωνάζοντας για την ανάγκη επένδυσης στην κυβερνοασφάλεια. Τα πλάνα, οι σχεδιασμοί και οι στρατηγικές υπάρχουν, όμως προφανώς απέχουν από την υλοποίηση, ενώ θα έπρεπε να ήμασταν ήδη πανέτοιμοι ως ημικατεχόμενο και υπό απειλή κράτος.
Ορφανή η ευθύνη
Αντί αυτού, ψάχνουμε από χθες να βρούμε γιατί δεν υλοποιήθηκε η πολιτική απόφαση για μεταστέγαση των διακομιστών του κράτους ώστε να αποφευχθούν προβλήματα όπως η διαρροή νερού, όμως κανείς δεν γνωρίζει ποιανού ήταν ευθύνη. Το Υφυπουργείο Καινοτομίας είχε προ μερικών ετών κρούσει τον κώδωνα του κινδύνου, ζητώντας βάσει σχεδίου να φύγουν οι servers από το Υπουργείο Οικονομικών, το οποίο υπολογίστηκε και στο Ταμείο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας.
Τα γειτονικά ντεπόζιτα
Μια απόφαση που επισημοποιήθηκε με τρανταχτό τρόπο τον Νοέμβριο του 2022, όταν το υπουργικό συμβούλιο άναψε το πράσινο φως για να μεταφερθούν όλοι οι servers στις εγκαταστάσεις της Αρχής Τηλεπικοινωνιών Κύπρου. Σχεδόν έξι μήνες μετά, τίποτα δεν μετακινήθηκε από το υπόγειο του Υπουργείου Οικονομικών και κανείς δεν έχει απαντήσει ακόμη, το γιατί. Ούτε και ποιος αποφάσισε, οι διακομιστές να γειτνιάζουν με μεγάλα ντεπόζιτα νερού.
Εκτεθειμένα σε ατύχημα
Για το θέμα, το Υφυπουργείο Έρευνας, Καινοτομίας και Ψηφιακής Πολιτικής ανακοίνωσε χθες πως «διατάχθηκε έρευνα για να καταδειχθεί γιατί δεν μετακινήθηκε ο εξοπλισμός στις εγκαταστάσεις της CYTA, όπως λήφθηκε απόφαση από τον Νοέμβριο του 2022 και τους λόγους που δεν λήφθηκαν περαιτέρω μέτρα θωράκισης των εγκαταστάσεων. Τα συστήματα είχαν τοποθετηθεί στο κτήριο κατά τρόπο που βρίσκονταν εκτεθειμένα σε πιθανό ατύχημα».
Επηρέασε τον εξοπλισμό
Σημείωσε μεταξύ άλλων ότι «συνεχίζονται εντατικά οι προσπάθειες για επιδιόρθωση της ζημιάς που επηρέασε εξοπλισμό των διακομιστών του Τμήματος Πληροφορικής» και πρόσθεσε πως «δεν μπορεί να λεχθεί με βεβαιότητα, πότε θα υπάρξει αποκατάσταση της σύνδεσης των κυβερνητικών ιστοσελίδων».
ΥΠΟΙΚ: Υπό διαχείριση
Το Υπουργείο Οικονομικών από τη μεριά του διαβεβαίωσε ότι «καταβάλλεται προσπάθεια για επιδιόρθωση της όποιας ζημιάς προκλήθηκε από διαρροή νερού στο χώρο όπου βρίσκονται οι διακομιστές, που αφορά σε όλες τις διαδικτυακές υπηρεσίες του κράτους. Το ζήτημα βρίσκεται υπό διαχείριση με σκοπό την άμεση επίλυσή του και την επαναλειτουργία των συστημάτων του δημοσίου, πρωτίστως για την εξυπηρέτηση του κοινού».
