Το Παιδαγωγικό Ινστιτούτο Κύπρου  είναι ο συντονιστής του Κέντρου Ασφαλούς Διαδικτύου Κύπρου – CYberSafety (https://www.cybersafety.cy”>https://www.cybersafety.cy) και της Γραμμής Βοήθειας 1480, που έχει ως στόχο να παρέχει σε παιδιά, νέους/νέες, γονείς, εκπαιδευτικούς, αλλά και στο ευρύτερο σύνολο, υπηρεσίες συμβουλευτικής και υποστήριξης, αναφορικά με την ασφαλή, υπεύθυνη και ηθική χρήση του Διαδικτύου και των ψηφιακών τεχνολογιών.

Τα περισσότερα αιτήματα σχετίζονταν με περιστατικά ηλεκτρονικού εγκλήματος (47.2%). Είναι σημαντικό να τονιστεί η ανησυχητική διαπίστωση ότι, και κατά τη συγκεκριμένη περίοδο, εντοπίστηκε αριθμός περιστατικών σεξουαλικής παρενόχλησης (3.8%).

Συγκεκριμένα, από την 1η Απριλίου 2022 έως την 30η Απριλίου 2022, απευθύνθηκαν στη Γραμμή Βοήθειας 1480 συνολικά 597 άτομα. Οι 173 κλήσεις (29%), από το σύνολο των κλήσεων, δεν σχετίζονταν με τις παρεχόμενες υπηρεσίες της Γραμμής Βοήθειας 1480 και αφορούσαν σε πληροφόρηση, μεταξύ άλλων, για την πανδημία, τα επιδόματα και τα βοηθήματα του Υπουργείου Εργασίας, Πρόνοιας και Κοινωνικών Ασφαλίσεων κ.λπ.

Αναφορικά με τα 424 περιστατικά, που αφορούσαν στις υπηρεσίες της Γραμμής Βοήθειας 1480, το 37.7% (160 άτομα), ήταν αγόρια/άντρες και το 62.3% (264 άτομα), ήταν κορίτσια/γυναίκες. Ως προς το προφίλ των καλούντων, η πλειοψηφία των ατόμων, που κάλεσαν για βοήθεια και υποστήριξη, ήταν ενήλικα άτομα σε ποσοστό 96.5% (409 άτομα). Μόνο 15 άτομα, από το σύνολο των 424 καλούντων, δηλαδή ποσοστό 3.5%, ήταν ανήλικα άτομα (έως 18 χρονών), τα οποία χρησιμοποίησαν τη Γραμμή Βοήθειας 1480, για να αναφερθούν σε προσωπικές τους δυσκολίες στο Διαδίκτυο.

Αναφορικά με τους λόγους επικοινωνίας με τη Γραμμή, τα περισσότερα αιτήματα σχετίζονταν με περιστατικά ηλεκτρονικού εγκλήματος (47.2%), δηλαδή την αντιμετώπιση παραβίασης της ιδιωτικότητας (hacking), οικονομικής απάτης κ.λπ. Ο ιδιαίτερα αυξημένος αριθμός σχετικών αναφορών, σε σχέση με κάθε άλλη φορά, αφορούσε την υποκλοπή κωδικών και παράνομη πρόσβαση στα Μέσα Κοινωνικής Δικτύωσης. Οι καλούντες ανέφεραν ότι λάμβαναν μηνύματα από προφίλ που άνηκαν στην ομάδα των διαδικτυακών τους φίλων, όπου τους παρότρυναν είτε να επενδύσουν σε διάφορα κρυπτονομίσματα (π.χ., Bitcoin), πατώντας σε συνδέσμους (links) που οδηγούσαν σε ιστοσελίδες στις οποίες θα έπρεπε να συμπληρώσουν τα στοιχεία εισόδου του λογαριασμού κοινωνικής δικτύωσης, είτε να συμμετάσχουν σε υποτιθέμενους διαγωνισμούς, με κακόβουλο περιεχόμενο που τους επέτρεπε να αποκτήσουν πρόσβαση στους λογαριασμούς τους.

Στις σχετικές περιπτώσεις, οι λειτουργοί της Γραμμής καθοδηγούσαν στη διαδικασία ανάκτησης των λογαριασμών, μέσω σχετικής ταυτοποίησης και ενημέρωναν τους καλούντες ότι είναι απαραίτητο να είναι προσεκτικοί με άτομα που επικοινωνούν μαζί τους ή με μηνύματα (email, sms κ.λπ.), που δέχονται από υπηρεσίες κοινωνικών δικτύων, δημόσιους ή μη φορείς και τραπεζικές εταιρείες ζητώντας πρόσβαση ή ταυτοποίηση/επιβεβαίωση των στοιχείων τους (π.χ., κωδικό πρόσβασης, αριθμό κοινωνικής ασφάλισης, αριθμό πιστωτικής κάρτας). Τονίστηκε η σημαντικότητα να μην προχωρούν σε οποιαδήποτε ενέργεια και να επικοινωνούν, απευθείας με τα άτομα ή τις σχετικές εταιρείες και υπηρεσίες, διερευνώντας την αληθινότητα των σχετικών αιτημάτων. Επιπρόσθετα, σημειώθηκε η σημαντικότητα του να μην εμπιστεύονται μηνύματα που απαιτούν χρήματα, προσφέρουν δώρα κ.λπ. και να ενισχύουν τις ρυθμίσεις ασφαλείας τους, ενεργοποιώντας, μεταξύ άλλων τον έλεγχο ταυτότητας δύο παραγόντων.

Επιπρόσθετα, ένας μεγάλος αριθμός των κλήσεων προς τη Γραμμή Βοήθειας - Helpline 1480, αφορούσε σε ζητήματα που εμπίπτουν στην κατηγορία του ψηφιακού γραμματισμού/εκπαίδευση (13.0%), γεγονός το οποίο φαίνεται να καταδεικνύει την ανάγκη ενημέρωσης του κοινού για δεξιότητες ψηφιακού γραμματισμού και τη σημαντικότητα της υποστήριξης για την ασφαλή και την υπεύθυνη αξιοποίηση της ψηφιακής τεχνολογίας και του διαδικτύου. Παράλληλα, ένας σημαντικός αριθμός κλήσεων αφορούσε τον τρόπο προστασίας των προσωπικών τους δεδομένων (12.3%) καθώς, επίσης και περιστατικά διαδικτυακού εκφοβισμού (11.8%), καταδεικνύοντας ότι ο διαδικτυακός εκφοβισμός παραμένει ένα διαχρονικό πρόβλημα, για το οποίο θα πρέπει να γίνουν περαιτέρω και εντατικότερες προσπάθειες ενημέρωσης και ευαισθητοποίησής του.

Είναι σημαντικό να τονιστεί η ανησυχητική διαπίστωση ότι, και κατά τη συγκεκριμένη περίοδο, εντοπίστηκε αριθμός περιστατικών σεξουαλικής παρενόχλησης (3.8%) (αποστολή ή κοινοποίηση ανεπιθύμητου σχετικού περιεχομένου και σχολίων, πλαστοπροσωπία ατόμων με πρόθεση τη ζημιά στη φήμη τους, μέσω σεξουαλικής παρενόχλησης κ.λπ.) και περιστατικά που αφορούσαν σεξουαλικό εκβιασμό (sextortion) (2.8%).

Όλοι οι πολίτες μπορούν να αποταθούν στη Γραμμή Βοήθειας 1480, καλώντας, χωρίς χρέωση, στον αριθμό 1480 (ώρες λειτουργίας: Δευτέρα - Παρασκευή, 9.00 - 13.00 & 15:00 – 18:00, και Σάββατο 10:00 – 13:00) ή αποστέλλοντας ηλεκτρονικό μήνυμα στο 1480helpline@cyearn.pi.ac.cy καθώς, επίσης, και μέσω ηλεκτρονικής φόρμας (https://www.cybersafety.cy/helpline-report) ή μέσω ηλεκτρονικής συνομιλίας (chat) (https://www.cybersafety.cy/helpline-chat).