Η λέξη «φέτα» έχει καταχωριστεί ως Προστατευόμενη Ονομασία Προέλευσης (ΠΟΠ) ήδη από το 2002.

Έκτοτε, η ονομασία «φέτα» επιτρέπεται να χρησιμοποιείται μόνο για τυρί που παράγεται στην οριοθετημένη γεωγραφική περιοχή της Ελλάδας και πληροί τις σχετικές προδιαγραφές του προϊόντος.

Η Ευρωπαϊκή Επιτροπή, υποστηριζόμενη από την Ελλάδα και την Κύπρο, διαπίστωσε την παράβαση του κράτους - μέλους της Δανίας, ως προς τη μη λήψη μέτρων πρόληψης, αλλά και την παύση της χρήσης της ονομασίας «φέτα» για τυρί που παράγεται μεν στη Δανία, αλλά προορίζεται για εξαγωγή σε τρίτες χώρες, εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.

Σύμφωνα με την Κομισιόν, πρόκειται για παράβαση των υποχρεώσεων που υπέχει η Δανία από τον κανονισμό 1151/2012 του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου και του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, για τα συστήματα ποιότητας των γεωργικών προϊόντων και τροφίμων.

Η Δανία αντέτεινε, από την πλευρά της, ότι ο κανονισμός 1151/2012 έχει εφαρμογή μόνο στα προϊόντα που πωλούνται εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης και δεν καλύπτει τις εξαγωγές προς τρίτες χώρες.

Συνεπώς, η παράλειψη να ληφθούν μέτρα για την πρόληψη ή την παύση της χρήσης της ονομασίας «φέτα» για το εξαγόμενο τυρί δεν συνιστά παράβαση υποχρέωσης, την οποία υπέχει από το άρθρο 13, παράγραφος 3 του κανονισμού 1151/2012, επειδή ακριβώς από την εν λόγω διάταξη δεν απορρέει τέτοια υποχρέωση.

Φαίνεται, συνεπώς, από την ίδια της την αιτιολογία, να παραδέχεται η ίδια ότι ουδέποτε έλαβε μέτρα για να προλάβει ή να θέσει τέρμα στη χρήση της ονομασίας «φέτα» από τους εγχώριούς της παραγωγούς για τις περιπτώσεις που τα προϊόντα τους προορίζονται για εξαγωγή σε τρίτες χώρες.

Το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης έκρινε ότι με το γράμμα του κανονισμού, τα διανοητικά δικαιώματα που συμπεριλαμβάνει η ένδειξη ΠΟΠ θίγονται και ως προς τις εξαγωγές προς τρίτες χώρες.

Με την απόφαση του, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης κρίνει, με βάση το γράμμα του κανονισμού 1151/2012, ότι η χρήση καταχωρισμένης ονομασίας για τον προσδιορισμό μη καλυπτόμενων από την καταχώριση προϊόντων, που παρασκευάζονται εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης και προορίζονται για εξαγωγή προς τρίτες χώρες, δεν εξαιρείται από την απαγόρευση, την οποία προβλέπει ο κανονισμός.

«Η απόφαση αποτελεί δικαίωση για τη χώρα και τους παραγωγούς μας. Η φέτα αποτελεί εθνικό προϊόν και τείνει να εξελιχθεί σε σήμα κατατεθέν για την ελληνική παραγωγή. Το Υπουργείο θα συνεχίσει τους ελέγχους στην αγορά για την προστασία της φέτας, επειδή αποτελεί σημαντικό κεφάλαιο για τις εξαγωγές της χώρας και προϊόν που συνδέεται άμεσα με την ελληνική παράδοση», δήλωσε, μεταξύ άλλων, ο Υπουργός Αγροτικής Ανάπτυξης της Ελλάδας, Γιώργος Γεωργαντάς, δίνοντας συγχαρητήρια στη νομική ομάδα του Γραφείου Κοινοτικού Δικαίου του Υπουργείου για τη «νομικά άρτια δουλειά στο χειρισμό της υπόθεσης».

«Ήταν κάτι που το είχαμε θέσει πολλές φορές και αποτελούσε αντίφαση από την αρχή, ως προς τα πνευματικά και διανοητικά δικαιώματα: Δεν μπορούσαν να προσβάλλονται μόνο εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης και εκτός να μην προσβάλλονταν. Δεν μπορούσε μια χώρα να εξάγει εντός Ευρωπαϊκής Ένωσης και να είναι παράνομη, επειδή χρησιμοποιεί μια ονομασία που δεν επιτρέπεται, αλλά όταν εξάγει εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης, προς τρίτες χώρες, να μην είναι παράνομη. Χαιρόμαστε πολύ που επιτέλους αυτή η αντίφαση επιλύθηκε και η θέση της ελληνικής πλευράς έγινε και επίσημα αποδεκτή από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή», δήλωσε στο FOODReporter ο Πρόεδρος του Συνδέσμου Ελληνικών Βιομηχανιών Γαλακτοκομικών Προϊόντων (ΣΕΒΓΑΠ), Χρήστος Αποστολόπουλος.

«Η φέτα είναι ο ελληνικός “λευκός χρυσός”»

Ο Πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Φέτας, Ιωάννης Βιτάλης, μιλώντας στο FOODReporter Ελλάδος, ανέφερε ότι «με μεγάλη μας χαρά υποδεχτήκαμε την απόφαση του Δικαστηρίου της Ευρωπαϊκής Ένωσης κατά της Δανίας, η οποία ξεκίνησε από την κυβέρνηση και κατέληξε σε επιτυχή έκβαση. Μπορούμε να το γιορτάσουμε. Ως Πρόεδρος της Εθνικής Διεπαγγελματικής Οργάνωσης Φέτας, εύχομαι να μπορέσουμε στο μέλλον να προσβάλουμε τις ενέργειες και άλλων χωρών, που χρησιμοποιούν το ίδιο μοντέλο παραγωγής αναφορικά με τη φέτα. Ωστόσο, έχουμε στα χέρια μιας μια απόφαση ευρωπαϊκού δικαστηρίου, που μπορεί να αποτελέσει μια αρχή και για ενέργειες εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης και τη χειροκροτούμε. Έξω πάμε καλά και πλέον, το ζήτημα είναι να φανερώσουμε στον εκάστοτε Υπουργό Αγροτικής Ανάπτυξης το “λευκό χρυσό”, που έχει η Ελλάδα στα χέρια της με τη φέτα και την ΠΟΠ ονομασία της, θησαυρό που οι χώρες εκτός Ελλάδος δείχνουν να αντιλαμβάνονται. Είναι προς τη θετική κατεύθυνση λοιπόν να αυστηροποιηθεί η νομοθεσία και να πολεμηθούν όσοι παραποιούν ή εσφαλμένα χρησιμοποιούν την ονομασία “φέτα”. Η σημερινή δικαίωση είναι ένα σημαντικό βήμα που καταγράφεται και μένει, απομένουν όμως και άλλοι αγώνες να δοθούν».

Το σκεπτικό του Δικαστηρίου και η προστιθέμενη αξία που δίνει η ένδειξη ΠΟΠ

Το Δικαστήριο επισημαίνει ότι ο κανονισμός προστατεύει τις ΠΟΠ, αλλά και τις Προστατευόμενες Γεωγραφικές Ενδείξεις (ΠΓΕ), ως δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας.

Το σύστημα των ΠΟΠ και των ΠΓΕ θεσπίστηκε ώστε να παρασχεθεί στήριξη στους παραγωγούς προϊόντων συνδεόμενων με συγκεκριμένες γεωγραφικές περιοχές, μέσω της διασφάλισης ομοιόμορφης προστασίας των ονομασιών, ως δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας σε ολόκληρη την Ένωση.

Η χρήση ΠΟΠ ή ΠΓΕ ενδείξεων για τον προσδιορισμό προϊόντος που παρασκευάζεται εντός της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά δεν πληροί τις ισχύουσες προδιαγραφές, προσβάλλει την αντίστοιχη ΠΟΠ ή ΠΓΕ ως δικαίωμα διανοητικής ιδιοκτησίας, ακόμη και αν το προϊόν αυτό προορίζεται για εξαγωγή σε τρίτες χώρες.

Ακόμη, το Δικαστήριο της Ευρωπαϊκής Ένωσης υπενθυμίζει ότι ο σκοπός των ΠΟΠ και ΠΓΕ ενδείξεων συνδράμει στην κατοχύρωση ενιαίας προστασίας των ονομασιών ως δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας σε ολόκληρη την επικράτεια της Ευρωπαϊκής Ένωσης, αλλά και στην παροχή σαφούς ενημέρωσης στους καταναλωτές, για τις ιδιότητες των προϊόντων, οι οποίες τους προσδίδουν προστιθέμενη αξία.

Η χρήση της ονομασίας «φέτα» για τον προσδιορισμό προϊόντων που παρασκευάζονται μεν εντός της Ένωσης αλλά δεν πληρούν τις προδιαγραφές της σχετικής ΠΟΠ θίγει τους σκοπούς, ακόμη και αν τα προϊόντα αυτά προορίζονται για εξαγωγή προς τρίτες χώρες.

Η Δανία, ως χώρα της Ευρωπαϊκής Ένωσης, έχασε οριστικά τη μάχη της φέτας – Τι θα κάνουν από εδώ και πέρα οι δανέζικες εταιρείες του κλάδου

Το Δικαστήριο κατέληξε στο συμπέρασμα ότι η Δανία, παραλείποντας να λάβει μέτρα ώστε να προλάβει και να σταματήσει το είδος χρήσης που απαγορεύεται από τον κανονισμό στο έδαφός της, παρέβη τις υποχρεώσεις της.

Και τώρα τι; Ο κ. Αποστολόπουλος εκτίμησε ότι προσωρινά θα μειωθούν οι εξαγωγές των δανέζικων εταιρειών προς τις τρίτες χώρες, εφόσον το προϊόν, δίχως την ονομασία «φέτα», έχει σαφώς μικρότερο εμπορικό ενδιαφέρον.

Ταυτόχρονα, απέκλεισε την περίπτωση οι δανέζικες εταιρείες να στραφούν σε προτάσεις συνεργασίας προς Έλληνες παραγωγούς, για να παρακάμψουν τον κανονισμό, δηλώνοντας ελληνική προέλευση στην πρώτη ύλη.

«Είναι απίθανο να κάνουν κάτι τέτοιο, λόγω της υπέρογκης αύξησης που θα προκαλούσε αυτή η κίνηση στο κόστος παραγωγής», τόνισε.

Ωστόσο, έπειτα από σχετική ερώτηση του FOODReporter, ο κ. Αποστόλοπουλος δεν απέκλεισε οι δανέζικες εταιρείες που εξάγουν τα προϊόντα με την απαγορευμένη γι’ αυτά ονομασία «φέτα», να αποπειραθούν στο μέλλον τη μεταφορά μέρους της παραγωγής τους σε εργοστάσια εκτός Ευρωπαϊκής Ένωσης.

«Είναι μια κοστοβόρα διαδικασία που θα έπαιρνε πολύ χρόνο και κόπο», δήλωσε για το ίδιο θέμα ο κ. Βιτάλης και με βάση το συγκεκριμένο παράδειγμα, επανέλαβε τους επόμενους αγώνες που μένει να δοθούν σχετικά με τη φέτα.

ΠΗΓΗ: FOODReporter Ελλάδος