Στην έκθεση παρέχονται πληροφορίες σχετικά με το πώς οι πολιτικές έρευνας και καινοτομίας μπορούν να συμβάλουν στην οικοδόμηση μιας συμμετοχικής, βιώσιμης, ανταγωνιστικής και ανθεκτικής Ευρώπης, αξιοποιώντας τον ουσιαστικό ρόλο της έρευνας και καινοτομίας ως πηγής ευημερίας και ως καταλύτη αλλαγής. Η έκθεση επισημαίνει επίσης ότι η πανδημία του κορονοϊού και η ρωσική εισβολή στην Ουκρανία κατέδειξαν ότι η Ευρώπη πρέπει να ενισχύσει την ετοιμότητά της να αντιδρά γρήγορα και επαρκώς σε νέες, απρόβλεπτες προκλήσεις.

Η κα. Μαρίγια Γκαμπριέλ, Επίτροπος Καινοτομίας, Έρευνας, Πολιτισμού, Εκπαίδευσης και Νεολαίας, δήλωσε σχετικά: «Η έκθεση επιδόσεων στους τομείς της επιστήμης, της έρευνας και της καινοτομίας για το 2022 δείχνει πώς η έρευνα και η καινοτομία είναι καίριας σημασίας για την οικοδόμηση του βιώσιμου και ανθεκτικού μέλλοντος που χρειάζεται η Ευρώπη. Η ψηφιακή και η πράσινη μετάβαση δεν μπορούν να επιτευχθούν χωρίς ισχυρά συστήματα έρευνας και καινοτομίας. Τα στοιχεία της έκθεσης στηρίζουν την επικείμενη ανακοίνωσή μας για ένα νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο καινοτομίας.»

Η έκθεση παρουσιάζει πέντε τρόπους με τους οποίους η επιστήμη μπορεί να συμβάλει στην οικοδόμηση μιας βιώσιμης, ανταγωνιστικής και ανθεκτικής Ευρώπης, με πολιτικές που:

• συμβάλλουν στην επίτευξη πράσινων και ψηφιακών οικονομιών, για ευημερούσες κοινωνίες που δεν αφήνουν κανέναν στο περιθώριο·
• μας προετοιμάζουν για τις αλλαγές, τόσο τις αναμενόμενες όσο και τις απρόβλεπτες, μέσω ασφαλών οικονομιών, διαφοροποιημένων αλυσίδων εφοδιασμού και γνώσεων που θα συμβάλουν στην αντιμετώπιση μελλοντικών προκλήσεων·
• επενδύουν περισσότερο σε ανθρώπους, επιχειρήσεις και ιδρύματα για την εξεύρεση λύσεων·
• συνδέουν άτομα και οργανισμούς με σκοπό την πρόσβαση σε δεξιότητες και γνώσεις, καθώς και την ανταλλαγή τους, και τη μείωση των διαφορών μεταξύ περιφερειών και χωρών, για ένα ισχυρότερο σύστημα καινοτομίας·
• διασφαλίζουν τις κατάλληλες θεσμικές και δημοσιονομικές συνθήκες-πλαίσιο που θα δημιουργηθούν από κοινού με τους πολίτες για τη στόχευση τομέων προτεραιότητας.

Η φετινή έκθεση δείχνει ότι, στο παγκόσμιο τοπίο, η ΕΕ παραμένει ισχυρός παράγοντας όσον αφορά την επιστημονική παραγωγή και τα τεχνολογικά αποτελέσματα. Μολονότι αποτελεί μόλις το 6% του παγκόσμιου πληθυσμού, αντιπροσωπεύει περίπου το 18% των παγκόσμιων επενδύσεων Ε&Α και το 21% των κορυφαίων επιστημονικών δημοσιεύσεων παγκοσμίως. Όσον αφορά την τεχνολογική παραγωγή, η ΕΕ κατέχει ηγετική θέση παγκοσμίως στον τομέα του κλίματος, με το 23% του συνόλου των αιτήσεων διπλωμάτων ευρεσιτεχνίας. Η ΕΕ συμβάλλει επίσης σημαντικά σε άλλους τομείς, όπως η βιοοικονομία (23%) και η υγεία (17%). Ωστόσο, η θέση αυτή διαβρώνεται, καθώς οι σημαντικότεροι εμπορικοί εταίροι της ΕΕ βελτιώνουν τις επιδόσεις τους στον τομέα της καινοτομίας με ταχύτερο ρυθμό τα τελευταία χρόνια. Οι επενδύσεις Ε&Α στην ΕΕ μειώθηκαν κατά τη διάρκεια της κρίσης, ενώ υπάρχουν σημαντικές διαφορές μεταξύ τομέων. Οι κορυφαίοι επενδυτές Ε&Α της ΕΕ στους τομείς της υγείας και των υπηρεσιών ΤΠΕ αύξησαν τις επενδύσεις τους στην Ε&Α μεταξύ 2019 και 2020 (10,3% και 7,2% αντίστοιχα), αλλά οι κορυφαίοι επενδυτές Ε&Κ της ΕΕ σε άλλους τομείς μείωσαν τις επενδύσεις τους στην Ε&Α κατά τη διάρκεια της κρίσης, όπως στους τομείς των παρόχων ΤΠΕ (-3,6%), των χημικών προϊόντων (-3,7%), της αυτοκινητοβιομηχανίας (-7,2%) και της αεροδιαστημικής (-22,6%).

Η μείωση του επιχειρηματικού δυναμισμού στην ΕΕ θα έχει επιπτώσεις στην καινοτομία και την οικονομική ανάπτυξη. Η έκθεση υποστηρίζει ότι η βελτίωση του επιχειρηματικού περιβάλλοντος και της ικανότητας καινοτομίας της ΕΕ απαιτεί ανανεωμένη αποφασιστικότητα όσον αφορά την αντιμετώπιση μακροχρόνιων ζητημάτων, όπως οι αδυναμίες στην πρόσβαση σε χρηματοδότηση, τα κανονιστικά πλαίσια που δεν ευνοούν την καινοτομία, το συνεχιζόμενο χάσμα μεταξύ επιχειρήσεων με υψηλές επιδόσεις και ουραγών, και η δυσκολία προσέλκυσης και διατήρησης ταλέντων. Τα ζητήματα αυτά θα πραγματεύεται η επικείμενη ανακοίνωση για ένα νέο ευρωπαϊκό θεματολόγιο καινοτομίας.

Η διαδικτυακή παρουσίαση της έκθεσης θα πραγματοποιηθεί στις 12 Ιουλίου 2022 από τις 15.00 έως τις 17.00 (ώρα Κεντρικής Ευρώπης). Θα παρουσιαστούν τα βασικά πορίσματα της έκθεσης και θα διεξαχθεί συζήτηση με ομιλητές υψηλού επιπέδου σχετικά με τις τρέχουσες τάσεις στην έρευνα και την καινοτομία και τις συναφείς πολιτικές.

Σημειώνεται ότι η έκθεση επιδόσεων της ΕΕ στους τομείς της επιστήμης, της έρευνας και της καινοτομίας αναλύει τη δυναμική της έρευνας και της καινοτομίας, καθώς και τους σχετικούς παράγοντες ώθησης. Η έκθεση συνδυάζει την ανάλυση βάσει δεικτών με την εμβάθυνση σε επίκαιρα ζητήματα πολιτικής, και απευθύνεται σε κοινό που ασχολείται τόσο με την έρευνα και την καινοτομία όσο και με τα οικονομικά και τη χάραξη και ανάλυση της χρηματοοικονομικής πολιτικής. Πρόκειται για την τέταρτη έκδοση της διετούς δημοσίευσης της Γενικής Διεύθυνσης Έρευνας και Καινοτομίας της Επιτροπής. Η προηγούμενη έκδοση (2020) είναι διαθέσιμη εδώ.