H οικονομική ανάκαμψη της Ευρώπης κινδυνεύει να εκτροχιαστεί εξαιτίας του πολέμου στην Ουκρανία, ενώ οι αυξημένες τιμές στην ενέργεια και τα προβλήματα στο εμπόριο θα μπορούσαν να αποσταθεροποιήσουν τις επιχειρήσεις στην ΕΕ οι οποίες έχουν ήδη αποδυναμωθεί από την πανδημία, εκτιμά μεταξύ άλλων σε έκθεσή της με τίτλο «Πόσο κακό κάνει ο πόλεμος της Ουκρανίας στην ευρωπαϊκή ανάκαμψη;», η Ευρωπαϊκή Τράπεζα Επενδύσεων. Επιπροσθέτως, ο αυξανόμενος πληθωρισμός θα μπορούσε να οδηγήσει περισσότερους Ευρωπαίους κάτω από το όριο της φτώχειας.
Σύμφωνα με τα μοντέλα της ΕΤΕπ, ο πόλεμος στην Ουκρανία θα μπορούσε να οδηγήσει σε αύξηση κατά 2,5 μονάδες του τμήματος του ελληνικού πληθυσμού που κινδυνεύει να βρεθεί κάτω από το όριο της φτώχειας, σε σχέση με το 2020 όταν το ποσοστό αυτό διαμορφώθηκε στο 26,87%.
Πληθωρισμός και ενέργεια
«Ο πληθωρισμός και οι υψηλότερες τιμές στην ενέργεια δημιουργούν νέους κινδύνους για τις επιχειρήσεις στην ΕΕ οι οποίες έχουν ήδη αποδυναμωθεί από την πανδημία. Τα μοντέλα μας δείχνουν ότι σε έναν χρόνο το ποσοστό των επιχειρήσεων που θα διατρέχουν κίνδυνο χρεοκοπίας θα έχει αυξηθεί από 10% σήμερα σε 17%», δήλωσε η Επικεφαλής Οικονομολόγος της ΕΤΕπ, Debora Revoltella, η ομάδα της οποίας συνέταξε την έκθεση.
Οι εταιρείες σε χώρες οι οποίες βρίσκονται πιο κοντά στην Ουκρανία και τη Ρωσία, όπως η Ουγγαρία, η Πολωνία, η Λετονία και η Λιθουανία, θα υποστούν τη μεγαλύτερη πίεση. Επιπλέον, οι εταιρείες στην Ελλάδα, την Κροατία και την Ισπανία θα “υποφέρουν” περισσότερο σε σχέση με τον μέσο όρο της ΕΕ.
«Προκειμένου να αντιμετωπίσουμε τον κίνδυνο, θα πρέπει να εφαρμόσουμε σαφείς πολιτικές για την προστασία των επιχειρήσεων και να διασφαλίσουμε ότι οι δημόσιες επενδύσεις θα αξιοποιηθούν πλήρως για να επιταχυνθούν οι ιδιωτικές επενδύσεις», πρόσθεσε η Revoltella.
Το ποσοστό φτώχειας και η φιλοξενία προσφύγων
Εξάλλου, ο πόλεμος στην Ουκρανία και οι αυξήσεις στις τιμές θα μπορούσαν να οδηγήσουν σε αύξηση κατά 2,5 μονάδες του τμήματος του ελληνικού πληθυσμού που κινδυνεύει να βρεθεί κάτω από το όριο της φτώχειας, το οποίο ανερχόταν στο 26,87% το 2020. Διευκρινίζεται, όμως ότι η αύξηση στην Κύπρο του εν λόγω ποσοστού προβλέπεται στη μόλις 0.01 μονάδα, από 17,57% που ήταν το 2020.
Οι αναλυτές της ΕΤΕπ εκτιμούν ότι τα αναμενόμενα έξοδα φιλοξενίας προσφύγων από την Ουκρανία θα κυμανθούν κάτω του 2% του κυπριακού ΑΕΠ.
Τα δάνεια που εκτίθενται σε κινδύνους
Η τραπεζική έκθεση της Κύπρου στη Ρωσία, σύμφωνα με στοιχεία της Ευρωπαϊκής Αρχής Τραπεζών για το τέλος του 2021, είναι κάτω από 0,5,% ενώ η έκθεση στην Ουκρανία φαίνεται αμελητέα.
Κατά μέσο όρο, κάτω από το 30% του συνολικού χαρτοφυλακίου δανείων της Ε.Ε. εμπίπτει στους οικονομικούς τομείς που διατρέχουν μεγαλύτερο κίνδυνο. Κάποιοι τραπεζικοί τομείς, όπως η Σλοβενία, η Ρουμανία, η Βουλγαρία, η Ελλάδα και η Ολλανδία, αναφέρουν για το τέταρτο τρίμηνο του 2021 συνολική έκθεση κοντά στο 40% του χαρτοφυλακίου δανείων, ενώ αρκετές χώρες, ανάμεσά τους η Κύπρος αναφέρουν έκθεση κοντά στο 20%.
Πλήγμα στη ζήτηση
Οι αυξανόμενες τιμές θα μπορούσαν να πλήξουν σημαντικά τη ζήτηση. Οι αυξήσεις των τιμών κατά περίπου 2 έως 2,5 μονάδες οι οποίες οφείλονται στον πόλεμο θα μπορούσαν να μειώσουν την πραγματική ιδιωτική κατανάλωση κατά 1,1% στην Ευρωπαϊκή Ένωση, σύμφωνα με τις εκτιμήσεις της ΕΤΕπ. Ακόμη πιο σημαντικό είναι το γεγονός ότι η αύξηση των τιμών στα τρόφιμα και την ενέργεια θα πλήξει σκληρά τα φτωχότερα νοικοκυριά. Οι αυξήσεις στις τιμές των τροφίμων και της ενέργειας πλήττουν δυσανάλογα τα νοικοκυριά με χαμηλό εισόδημα μεταξύ των μελών της ΕΕ. Τα νοικοκυριά χαμηλού εισοδήματος στις πλουσιότερες χώρες της Βόρειας και Δυτικής Ευρώπης είναι σε καλύτερη θέση ώστε να απορροφήσουν την αύξηση των τιμών σε σύγκριση με τα νοικοκυριά στην Κεντρική και Νοτιοανατολική Ευρώπη, κυρίως επειδή το ποσοστό αποταμίευσης και τα συνολικά εισοδήματα εκεί τείνουν να είναι υψηλότερα.