Οικονομική στήριξη στην Ουκρανία και εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο συμφώνησαν αργά το βράδυ της Δευτέρας (30/5) οι Ευρωπαίοι ηγέτες, στο έκτακτο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο, στις Βρυξέλλες. Παρά την πολυπλοκότητα του θέματος και τον διχασμό του ενωσιακού μπλοκ που απηχούσαν οι αιτιάσεις που διατύπωσαν χώρες με μεγάλη εξάρτηση από το ρωσικό πετρέλαιο, οι Ευρωπαίοι ηγέτες κατάφεραν ακόμη έναν συμβιβασμό και πολιτική συμφωνία για την προώθηση του έκτου πακέτου κυρώσεων κατά της Ρωσίας με επίκεντρο την απαγόρευση εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου στις χώρες της Ε.Ε.. Στις 02:00 μετά τα μεσάνυχτα, με κοινή συνέντευξη Τύπου ο Πρόεδρος του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου, Σαρλ Μισέλ και η Πρόεδρος της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ανακοίνωσαν την ομόφωνη απόφαση του Ευρωπαϊκού Συμβουλίου να πιέσει περαιτέρω τη Ρωσία, ώστε να σταματήσει την πολεμική μηχανή της κατά της Ουκρανίας, με την επιβολή απαγόρευσης της εισαγωγής ρωσικού πετρελαίου στην Ε.Ε. με δεξαμενόπλοια μέχρι το τέλος του έτους. Σύμφωνα με τους υπολογισμούς της Ευρωπαϊκής Επιτροπής ο περιορισμός εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου θα φτάσει στο 90% της σημερινής ποσότητας. Επίσης, το βόρειο τμήμα του αγωγού Ντούζμπα, κατόπιν δήλωσης της Πολωνίας και της Γερμανίας θα κλείσει μέχρι το τέλος του έτους. Αντιθέτως, το νότιο τμήμα του αγωγού θα συνεχίσει να εξυπηρετεί την Ουγγαρία και τη Σλοβακία μέχρις ότου επιτευχθεί η δυνατότητα απεξάρτησης των δύο χωρών από το ρωσικό πετρέλαιο. Απαντήσεις αναμένεται να δοθούν από τη συζήτηση της πρότασης RepοwerEU της Κομισιόν που θα γίνει στη σημερινή, δεύτερη ημέρα της Συνόδου Κορυφής. Η συμφωνία της Ουγγαρίας για το έκτο πακέτο κυρώσεων επιτεύχθηκε κατόπιν παροχής εγγυήσεων που ζήτησε και έλαβε η Ουγγαρία σχετικά με τη διασφάλιση της ενεργειακής ασφάλειας της χώρας με την παροχή της απαραίτητης ποσότητας πετρελαίου σε περίπτωση οριστικής διακοπής από τη Ρωσία. Ακόμη, η Ουγγαρία ζήτησε χρόνο και χρήμα για τη μετατροπή των διυλιστηρίων της χώρας, ώστε να δέχονται πετρέλαιο άλλης ποιότητας από το ρωσικό. Σύμφωνα με πληροφορίες το κόστος της μετατροπής φθάνει στα €800 εκατομμύρια.

Γενναία οικονομική στήριξη στην Ουκρανία

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες αποφάσισαν να ενισχύσουν άμεσα την Ουκρανία με €9 δισεκατομμύρια ευρώ, μετά από πρόταση της Κομισιόν, προκειμένου να πληρωθούν μισθοί και συντάξεις. Το ποσό αυτό προστίθεται ουσιαστικά στα €7 δισ. που θα καταβάλουν οι χώρες του G7 και €1 δισ. που δεσμεύτηκε να προσφέρει η Γερμανία. Όπως ανέφερε η Πρόεδρος της Κομισιόν, Ούρσουλα φον ντερ Λάιεν ήδη ξεκινά η δημιουργία σώματος ειδικών, σε συνεργασία με τον ΟΗΕ και άλλους διεθνείς Οργανισμούς, για τη μελέτη της ανοικοδόμησης της Ουκρανίας, την προώθηση των απαραίτητων μεταρρυθμίσεων στη διοίκηση της χώρας, στο δικαστικό σύστημα και στην αντιμετώπιση της διαφθοράς.

Το έκτο πακέτο κυρώσεων θα έχει νομική μορφή σε δύο ημέρες

Εκτός από το εμπάργκο πετρελαίου, η έκτη δέσμη κυρώσεων θα περιλαμβάνει και άλλα ουσιαστικά μέτρα, όπως η απομόνωση της μεγαλύτερης ρωσικής τράπεζας Sberbank, η απαγόρευση μετάδοσης του προγράμματος άλλων τριών ρωσικών κρατικών ραδιοτηλεοπτικών σταθμών, η καταγραφή ατόμων που έχουν διαπράξει εγκλήματα πολέμου στην Ουκρανία κ.ά. Οι μόνιμοι αντιπρόσωποι θα συζητήσουν τις τεχνικές λεπτομέρειες του έκτου πακέτου, προκειμένου την Τετάρτη 1 Ιουνίου να διατυπωθεί το νομικό κείμενο του Συμβουλίου.

Οι εξαιρέσεις δεν θίγουν την ενότητα

Το Ευρωπαϊκό Συμβούλιο έκανε ένα μεγάλο βήμα προς την κατεύθυνση του εμπάργκο στο ρωσικό πετρέλαιο, παρότι η εφαρμογή του εμπάργκο δεν είναι κυριολεκτικά άμεση και παρά τις εξαιρέσεις. Οι Ευρωπαίοι ηγέτες έδειξαν κατανόηση στη στάση της Ουγγαρίας και αποδέχτηκαν τα επιχειρήματα που διατύπωσε ο Βίκτορ Ορμπάν, εξηγώντας ότι η χώρα του έχει ενεργειακή εξάρτηση σε ποσοστό πάνω από το 65% από το ρωσικό πετρέλαιο. «Η ΕΕ είναι ενωμένη. Συμφωνήσαμε για περαιτέρω εκτεταμένες κυρώσεις κατά της Ρωσίας. Θα υπάρξει εμπάργκο στην πλειονότητα των εισαγωγών ρωσικού πετρελαίου», δήλωσε ο Γερμανός Καγκελάριος Όλαφ Σολτς. «Η Ρωσία επέλεξε να συνεχίσει τον πόλεμο στην Ουκρανία. Απόψε, ως Ευρωπαίοι, ενωμένοι και αλληλέγγυοι με τον ουκρανικό λαό, λαμβάνουμε νέες αποφασιστικές κυρώσεις. Αποφασίσαμε να σταματήσουμε την εισαγωγή του 90% του ρωσικού πετρελαίου μέχρι το τέλος του 2022», έγραψε στο Twitter ο Γάλλος Πρόεδρος, Εμμανουέλ Μακρόν. Ο Βέλγος πρωθυπουργός Αλεξάντερ Ντε Κρου εξήγησε ότι και για την Τσεχική Δημοκρατία, οι ηγέτες συμφώνησαν σε μια εξαίρεση για 18 μήνες για να διασφαλίσουν το εμπάργκο σε ορισμένα υποπροϊόντα που παράγονται με ρωσικό πετρέλαιο. Ενώ για την Ουγγαρία ανέφερε πως «ένα μικρό χρονικό διάστημα είναι απαραίτητο για να μπορέσουν να γίνουν οι απαραίτητες προσαρμογές», χωρίς να διευκρινίσει πόσος χρόνος θα χρειαστεί. «Παρά τις απαισιόδοξες ανακοινώσεις, η διπλωματία μας και η διπλωματία της Ευρωπαϊκής Επιτροπής και κάποιων άλλων κυβερνήσεων λειτούργησαν καλά», δήλωσε ο Πολωνός πρωθυπουργός Ματέους Μοραβιέσκι. Τις αιτιάσεις Όρμπαν τις δικαιολόγησε ακόμη και ο συνήθως αυστηρός Ολλανδός πρωθυπουργός, Μάρκ Ρούττε. «Νομίζω ότι για να έχουμε την πλήρη εικόνα πρέπει να αναγνωρίσουμε ότι οι Ούγγροι βρίσκονται σε δύσκολη θέση επειδή χρησιμοποιούν ρωσικό πετρέλαιο. Και επειδή τα διυλιστήρια τους εργάζονται μόνο σε αυτό το συγκεκριμένο αργό [πετρέλαιο]», είπε στους δημοσιογράφους στο τέλος της πρώτης ημέρας της συνόδου κορυφής. «Από αυτή την άποψη, νομίζω ότι έχουν ένα δίκιο». Όσον αφορά στη διάρκεια των εξαιρέσεων, ο Μαρκ Ρούττε είπε πως οι ηγέτες θα επανέλθουν στο θέμα στο επόμενο Ευρωπαϊκό Συμβούλιο. Τέλος ο Ούγγρος πρωθυπουργός, Βίκτορ Όρμπαν έγραψε στο Facebook: «Επιτεύχθηκε συμφωνία. Η Ουγγαρία εξαιρείται από το εμπάργκο πετρελαίου!».