Ελλείψεις στο νομικό πλαίσιο για την προστασία της διανοητικής ιδιοκτησίας διαπιστώνει σε νέα ειδική έκθεσή του το Ευρωπαϊκό Ελεγκτικό Συνέδριο (ECA) σύμφωνα με ανακοίνωση του οργανισμού που έχει την έδρα του στο Λουξεμβούργο. Ειδικότερα, οι ελεγκτές εντόπισαν ελλείψεις ιδίως στην οδηγία για τα σχέδια και υποδείγματα της ΕΕ και στον μηχανισμό τελών της ΕΕ, ενώ υπογραμμίζουν πως η καλύτερη εναρμόνιση θα έχει σημαντικό όφελος και για συστήματα των κρατών μελών. Όπως σημειώνεται, οι κλάδοι έντασης σε σχέση με τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας αντιστοιχούν σε σχεδόν το μισό της συνολικής οικονομικής δραστηριότητας της ΕΕ (45%), αξία 6,6 εκατομμυρίων ευρώ, και παρέχουν σχεδόν το ένα τρίτο (29%) της συνολικής απασχόλησης στην ΕΕ. Οι απομιμήσεις και τα προϊόντα παραποίησης εκτιμάται πως ευθύνονται για την απώλεια πωλήσεων συνολικού ύψους 83 δισεκατομμυρίων το χρόνο, ποσό που σύμφωνα με εκτιμήσεις του Γραφείου Διανοητικής Ιδιοκτησίας της ΕΕ θα μπορούσε να διασφαλίσει 400 χιλιάδες θέσεις εργασίας αν αντιμετωπιζόταν αποτελεσματικά το πρόβλημα. Οι απομιμήσεις ενέχουν επίσης κινδύνους ασφαλείας και υγείας, όπως φάνηκε κατά τη διάρκεια της πανδημίας, προστίθεται. «Τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας είναι ζωτικής σημασίας για την ενωσιακή οικονομία, καθώς ενθαρρύνουν την καινοτομία και τις επενδύσεις, ενώ ταυτόχρονα αποθαρρύνουν την παραποίηση/απομίμηση και τις επιβλαβείς επιπτώσεις της», δήλωσε η Ildikó Gáll-Pelcz, μέλος του ECA και αρμόδια για την έκθεση. «Εντούτοις, το ισχύον ενωσιακό πλαίσιο δεν προστατεύει επαρκώς όλα τα δικαιώματα διανοητικής ιδιοκτησίας. Ευελπιστούμε ότι οι συστάσεις μας θα βοηθήσουν την ΕΕ να ενισχύσει την παρεχόμενη προστασία στον βαθμό που απαιτεί η ενιαία αγορά» πρόσθεσε. Οι ελεγκτές αναγνωρίζουν πως έχουν θεσπιστεί νομοθετικά και υποστηρικτικά μέτρα για την προστασία των σημάτων της ΕΕ, όμως επισημαίνουν ελλείψεις στην οδηγία για τα σχέδια και υποδείγματα της ΕΕ, η οποία θα πρέπει να επιφέρει τις ίδιες έννομες συνέπειες σε ολόκληρη την Ένωση. Σήμερα, το κανονιστικό πλαίσιο είναι ελλιπές με αποτέλεσμα τα εθνικά συστήματα να μην είναι εναρμονισμένα, γεγονός που επιτρέπει την εφαρμογή αποκλινουσών πρακτικών μεταξύ των κρατών μελών όσον αφορά τις διαδικασίες αίτησης, εξέτασης, δημοσίευσης και καταχώρισης. Όπως επίσης σημειώνεται, δεν υπάρχει ένα πανευρωπαϊκό καθεστώς προστασίας για το σύνολο των προϊόντων, καθώς το πλαίσιο της ΕΕ για τις γεωγραφικές ενδείξεις δεν καλύπτει μη γεωργικά προϊόντα, όπως βιοτεχνικά προϊόντα και βιομηχανικά σχέδια και υποδείγματα. Οι ελεγκτές επισημαίνουν επίσης τις διαφορές μεταξύ των τελών που επιβάλλονται σε επίπεδο ΕΕ και των τελών που χρεώνουν οι εθνικές αρχές, προσθέτοντας πως αν και υπάρχουν κριτήρια για τον καθορισμό των τελών σε επίπεδο ΕΕ, δεν υπάρχει σαφής μέθοδος για τον προσδιορισμό της δομής και του ύψους τους, με αποτέλεσμα υπερβολικά υψηλά τέλη, που οδηγούν στη συσσώρευση πλεονασμάτων (πάνω από 300 εκατομμύρια ευρώ στους λογαριασμούς του EUIPO για το 2020). Η έκθεση καταγράφει ακόμα αδυναμίες στην εφαρμογή του πλαισίου επιβολής των δικαιωμάτων διανοητικής ιδιοκτησίας, όπως το ότι δεν εφαρμόζεται ομοιόμορφα σε ολόκληρη την ΕΕ, καθώς το ότι αδυναμίες και ασυνέπειες στους τελωνειακούς ελέγχους που διενεργούνται στα κράτη μέλη υπονομεύουν την επιβολή των εν λόγω δικαιωμάτων και την καταπολέμηση της παραποίησης και απομίμησης. Οι ελεγκτές σημειώνουν ακόμα ότι στα κράτη μέλη εφαρμόζονται διαφορετικές πρακτικές όσον αφορά την καταστροφή των προϊόντων παραποίησης ή απομιμήσεων, και προειδοποιούν ότι ως αποτέλεσμα οι παραγωγοί αυτών των εμπορευμάτων μπορούν να επιλέγουν τον τόπο εισαγωγής των εμπορευμάτων τους στην ΕΕ με κριτήριο το επίπεδο των ελέγχων και των κυρώσεων.