Η Κομισιόν παρουσίασε δέσμη προτάσεων για την Ευρωπαϊκή «Πράσινη» Συμφωνία, ώστε να γίνουν κανόνας στην Ε.Ε. τα βιώσιμα προϊόντα, να ενισχυθούν τα κυκλικά επιχειρηματικά μοντέλα, αλλά και οι καταναλωτές να είναι πλήρως ενημερωμένοι και προετοιμασμένοι. Η Κομισιόν προτείνει νέους κανόνες, έτσι όλα σχεδόν τα φυσικά αγαθά στην αγορά της Ε.Ε. να είναι πιο φιλικά προς το περιβάλλον και ενεργειακά αποδοτικά, καθ’ όλη τη διάρκεια του κύκλου ζωής τους. H Επιτροπή παρουσίασε επί της ουσίας τα εργαλεία για τη μετάβαση σε μια πραγματικά κυκλική οικονομία στην Ε.Ε., αποσυνδεδεμένη από την εξάρτηση από την ενέργεια και τους πόρους, πιο ανθεκτική σε εξωτερικούς κραδασμούς και με σεβασμό στη φύση και την υγεία των ανθρώπων.
Ψηφιακό Διαβατήριο Προϊόντος
Στο επίκεντρο της δέσμης προτάσεων βρίσκεται η ιδέα ενός Ψηφιακού Διαβατηρίου Προϊόντος, το οποίο θα παρέχει πληροφόρηση στους καταναλωτές για τη βιωσιμότητα του κάθε αγαθού (κάτι αντίστοιχο με τις ετικέτες ενεργειακής αποδοτικότητας). Ο νέος Κανονισμός φιλοδοξεί να καλύψει κλάδους, που ευθύνονται για το 65% των συνολικών εκπομπών άνθρακα από την παραγωγή προϊόντων και για το 70% της εξάντλησης των φυσικών πόρων. Μεταξύ των νέων κατηγοριών προϊόντων, που θα τεθούν εντός του κανονιστικού πλαισίου, είναι τα smartphones και τα tablets, τα φωτοβολταϊκά πάνελ, οι εκτυπωτές και τα scanners.
Για τους καταναλωτές, σύμφωνα με την Κομισιόν, η εφαρμογή της νέου πλαισίου θα μεταφραστεί σε μειωμένο κόστος αγορών, εξοικονόμηση ενέργειας και αποφάσεις βασισμένες σε καλύτερη πληροφόρηση. Σύμφωνα με τον εκτελεστικό αντιπρόεδρο αρμόδια για την ευρωπαϊκή πράσινη συμφωνία, Φρανς Τίμερμανς, με το υφιστάμενο πλαίσιο για τον οικολογικό σχεδιασμό, οι καταναλωτές εξοικονόμησαν 120 δισ. ευρώ πέρυσι στην Ε.Ε. χάρη σε χαμηλότερη κατανάλωση ενέργειας. Για την ευρωπαϊκή οικονομία, τα οφέλη περιλαμβάνουν τη μειωμένη εξάρτηση από εισαγόμενες πρώτες ύλες (ένας στόχος η σημασία του οποίου έχει αναδειχθεί γλαφυρά από τη ρωσική εισβολή στην Ουκρανία).
Αειφόρα και κυκλικά υφάσματα
Η Κομισιόν παρουσίασε, επίσης, ειδική στρατηγική για τη βιωσιμότητα της κλωστοϋφαντουργίας, δεδομένου ότι μόλις 1% των υφασμάτων ανακυκλώνεται και ότι η κατανάλωση στο συγκεκριμένο κλάδο αναμένεται να αυξηθεί κατά 63% ως το 2030. Μεταξύ άλλων, προτείνονται μέτρα για τη γνωστοποίηση των ποσοτήτων υφασμάτων, που δεν πωλούνται από μεγάλες επιχειρήσεις και για την αποτροπή της απόρριψής τους. Προτείνονται, επίσης, μέτρα για την αντιμετώπιση της ρύπανσης από μικροπλαστικά και για την καλύτερη διαχείριση απορριμμάτων (ξεχωριστή συλλογή, απαγόρευση εξαγωγής απορριμμάτων υφασμάτων). Οι καταναλωτές θα επωφεληθούν περισσότερο από τα υφάσματα υψηλής ποιότητας, η γρήγορη μόδα θα πρέπει να είναι εκτός μόδας και οι οικονομικά κερδοφόρες υπηρεσίες επαναχρησιμοποίησης και επισκευής θα πρέπει να είναι ευρέως διαθέσιμες. Σε έναν ανταγωνιστικό, ανθεκτικό και καινοτόμο κλάδο κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων, οι παραγωγοί πρέπει να αναλάβουν την ευθύνη για τα προϊόντα τους, ακόμη και όταν γίνονται απόβλητα.
Με αυτόν τον τρόπο, το κυκλικό οικοσύστημα κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων θα ευδοκιμήσει και θα οδηγηθεί από επαρκείς ικανότητες για καινοτόμο ανακύκλωση από ίνες σε ίνες, ενώ η αποτέφρωση και η υγειονομική ταφή των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων πρέπει να μειωθούν στο ελάχιστο.
Τα συγκεκριμένα μέτρα θα περιλαμβάνουν απαιτήσεις οικολογικού σχεδιασμού για τα κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα, σαφέστερες πληροφορίες, διαβατήριο ψηφιακού προϊόντος και υποχρεωτικό σύστημα διευρυμένης ευθύνης παραγωγού της ΕΕ. Προβλέπει επίσης μέτρα για την αντιμετώπιση της ακούσιας απελευθέρωσης μικροπλαστικών από κλωστοϋφαντουργικά προϊόντα και την ενίσχυση των κυκλικών επιχειρηματικών μοντέλων, συμπεριλαμβανομένων των υπηρεσιών επαναχρησιμοποίησης και επισκευής.
Για την αντιμετώπιση της ταχείας μόδας, η στρατηγική καλεί επίσης τις εταιρείες να μειώσουν τον αριθμό των συλλογών ετησίως, να αναλάβουν την ευθύνη και να ενεργήσουν για να ελαχιστοποιήσουν τα αποτυπώματα άνθρακα και τα κράτη μέλη να υιοθετήσουν ευνοϊκά φορολογικά μέτρα για τον τομέα της επαναχρησιμοποίησης και επισκευής. Η Επιτροπή θα προωθήσει τη στροφή επίσης με δραστηριότητες ευαισθητοποίησης. Η Στρατηγική στοχεύει επίσης να παρέχει υποστήριξη στο οικοσύστημα των κλωστοϋφαντουργικών προϊόντων σε όλη τη μεταμορφωτική του διαδρομή.
Τα δομικά προϊόντα του αύριο
Το τρίτο μέρος του πακέτου αφορά την αναθεώρηση του Κανονισμού (του 2011) για τα υλικά που χρησιμοποιούνται στις κατασκευές. Η αναθεώρηση κατέστη αναγκαία, σύμφωνα με την Κομισιόν, καθώς είχαν εντοπιστεί σοβαρά ελαττώματα στην εφαρμογή της. Επιπλέον, στο πλαίσιο της Ευρωπαϊκής Πράσινης Συμφωνίας, του Σχεδίου Δράσης για την Κυκλική Οικονομία και του Κύματος Ανακαινίσεων, ο συγκεκριμένος Κανονισμός θεωρείται βασικό ρυθμιστικό εργαλείο για την αναβάθμιση της βιωσιμότητας του κατασκευαστικού κλάδου, μέσω της επιβολής ελάχιστων επιπέδων χρήσης υλικών, που έχουν προέλθει από ανακύκλωση. Η αναθεώρηση περιλαμβάνει, επίσης, τη σύσταση ενός Ψηφιακού Καταλόγου Κτηρίων, με όλα τα σχετικά περιβαλλοντικά, κλιματικά αλλά και δομικά στοιχεία.Όπως σημειώνεται από την Επιτροπή, η εξόρυξη φυσικών πόρων έχει τριπλασιαστεί από το 1970, ενώ η παραγωγή απορριμμάτων αναμένεται να αυξηθεί κατά 70% ως το 2050. Στην εξόρυξη και την επεξεργασία φυσικών πόρων οφείλεται το 90% της απώλειας βιοποικιλότητας και της πίεσης στους υδάτινους πόρους.
