Ο Γενικός Διευθυντής του Αναπτυξιακού Οργανισμού RTD TALOS, Αλέξανδρος Μιχαηλίδης εξηγεί στο Retail πως επηρεάζεται η κυπριακή οικονομία από το κλείσιμο της RCB Bank, ενώ σημειώνει πως κυριαρχεί η τάση για επενδύσεις από εταιρείες ψηλής τεχνολογίας στην Κύπρο. Στο πλαίσιο αυτό αποκαλύπτει και τους επόμενους στόχους του «ΤΑΛΩΣ» ως το 2025.
Ποιοι τομείς της οικονομίας εκτιμάτε ότι θα επηρεαστούν περισσότερο από την ρωσο-ουκρανική κρίση;
Η δική μας οικονομική δραστηριότητα, ο χώρος των συμβουλευτικών υπηρεσιών, δεν έχει επηρεαστεί άμεσα. Έχει όμως επηρεαστεί έμμεσα μέσα από το σοβαρό πλήγμα που δέχονται εταιρείες πελάτες μας. Πέρα από την έκταση της Ουκρανικής κρίσης και ο χρονισμός είναι επίσης κρίσιμος. Το γεγονός ότι η Ουκρανική κρίση εκδηλώθηκε στην «ουρά» (ελπίζω) της υγειονομικής κρίσης της πανδημίας δημιουργεί πρόσθετα προβλήματα τα οποία δεν επιτρέπουν στην τοπική οικονομία και στις επιχειρήσεις να ανασάνουν παρά τα μέτρα (επενδύσεις και μεταρρυθμίσεις) τα οποία προσφέρονται μέσα από το Σχέδιο Ανάκαμψης και Ανθεκτικότητας. Ο τομέας των υπηρεσιών και ειδικά ο χρηματοπιστωτικός θα πληγεί περισσότερο από όλους. Το κλείσιμο της RCB είναι ένα άμεσο αποτέλεσμα αυτής της κρίσης και των κυρώσεων που τη συνοδεύουν προς τη Ρωσική Ομοσπονδία, με σοβαρές συνέπειες και στην κυπριακή οικονομία. Σοβαρό πλήγμα θα επιφέρει η κρίση και στον Τουρισμό μια και το Ρωσικό ρεύμα κλείνει και στην κτηνοτροφία λόγω σοβαρών ελλείψεων και άρα αύξησης της τιμής των ζωοτροφών με αλυσιδωτές συνέπειες στους συνδεδεμένους με αυτούς κλάδους της οικονομίας.
Σε ποια επίπεδα βρίσκεται το ενδιαφέρον για επενδύσεις στην Κύπρο και ποια η ζήτηση για ρυθμιζόμενες εταιρείες;
Σίγουρα το ενδιαφέρον δε βρίσκεται στα ίδια επίπεδα με αυτό προηγούμενων δεκαετιών. Ειδικά η Ρωσική αγορά έχει από καιρό «δείξει τα δόντια της». Το νέο πλαίσιο που οικοδομείται ενιαίος φορολογικός συντελεστής, αλλά και άλλες διευκολύνσεις τις οποίες είχαμε τη δυνατότητα να προσφέρουμε στο παρελθόν και εν ολίγοις ένα πλαίσιο στο οποίο οικοδομήσαμε την οικονομία μας φαίνεται να καταρρέει. Δυστυχώς το μονοδιάστατο αυτό μοντέλο ανάπτυξης το οποίο βασίζεται εν πολλοίς στο γρήγορο και ευκαιριακό κέρδος αποτελεί επικίνδυνο αδιέξοδο στην ανάπτυξη της Κύπρου.
Ποιες χώρες και σε ποιες κατηγορίες ξένων επενδύσεων εμφανίζεται το μεγαλύτερο ενδιαφέρον αυτή τη στιγμή για τη χώρα μας;
Η Κύπρος ανεβαίνει σημαντικά, τα τελευταία χρόνια, στους δείκτες της Έρευνας και της Καινοτομίας που ενισχύουν σημαντικά την επιχειρηματική δραστηριότητα. Παρατηρείται επομένως μια τάση για επενδύσεις από εταιρείες ψηλής τεχνολογίας σε αφορά τον τομέα. Σε ότι αφορά στο Γεωγραφική τους προέλευση θεωρώ ότι υπάρχει μια τάση, που πρέπει σίγουρα να υποβοηθηθεί και να ενισχυθεί, για εταιρείες από τον καταστραμμένο, πλέον, Λίβανο, αλλά και το συνεχώς ανερχόμενο Ισραήλ.
Σύμφωνα με τον πίνακα αποτελεσμάτων της ευρωπαϊκής καινοτομίας του 2021, οι επιδόσεις καινοτομίας στα κράτη μέλη αυξήθηκαν κατά 12,5 ποσοστιαίες μονάδες από το 2014. Σε πέντε κράτη μέλη, η επίδοση βελτιώθηκε μάλιστα κατά τουλάχιστον 25 ποσοστιαίες μονάδες. Πως το εξηγείτε;
Για χρόνια πολλά η Ευρώπη ακολουθούσε τις ΗΠΑ στην τεχνολογική ανάπτυξη. Θα μπορούσε κανείς εύκολα να ισχυριστεί ότι η Ευρώπη παρήγαγε γνώση και οι ΗΠΑ τεχνολογική ανάπτυξη, επιχειρηματική δραστηριότητα άρα κέρδος και πλούτο. Η Ευρώπη τα τελευταία χρόνια έχει αντιληφθεί αυτή την ψαλίδα και οι αναπτυξιακές της πρωτοβουλίες κινούνται πλέον σε σωστές κατευθύνσεις. Εμείς που παρακολουθούμε τα θέματα αυτά τις τελευταίες 2-3 δεκαετίες είναι πλέον σαφής η στροφή της Ευρώπη σε ποιο καινοτόμες και πιο εφαρμόσιμες δραστηριότητες.
Πώς μπορεί η Κύπρος να αποκτήσει ένα καλύτερο σύστημα καινοτομίας;
Είναι πολύ σημαντικό να γίνουν τα ακόλουθα:
- Στήριξη των επιχειρήσεων για την ανάληψη δραστηριοτήτων Έρευνας και Καινοτομίας. Η πολιτεία θα πρέπει να προχωρήσει στην παραχώρηση φορολογικών κινήτρων προς τις επιχειρήσεις για τις δαπάνες έρευνας και καινοτομίας
- Διασύνδεση των Πανεπιστημίων με την οικονομία. Δεν μπορεί σήμερα η πολιτεία να καλύπτει πλήρως τον προϋπολογισμό των δημόσιων πανεπιστημίων. Πρέπει άμεσα να προχωρήσει σε αλλαγή του τρόπου χρηματοδότησης των πανεπιστημίων. Η Κυβέρνηση θα μπορεί να καλύπτει ένα ποσοστό του προϋπολογισμού των πανεπιστημίων (π.χ. το 70%) και το υπόλοιπο θα πρέπει να το εξασφαλίζουν τα πανεπιστήμια μέσα από συνεργασίες με τον ιδιωτικό τομέα. Πρέπει επίσης να αλλάξει ο νόμος για τη δημιουργία τεχνοβλαστών από τα πανεπιστήμια. Έτσι όπως είναι σήμερα δεν μπορεί να εφαρμοστεί. Έχουμε μηδέν (!) τεχνοβλαστούς από την ψήφιση του νόμου αυτού! Επίσης πρέπει να δοθεί πρόσβαση στις ερευνητικές υποδομές και στον εξοπλισμό των δημόσιων ακαδημαϊκών ιδρυμάτων και στις επιχειρήσεις. Ας μην ξεχνάμε ποτέ ότι οι υποδομές αυτές έχουν δημιουργηθεί με τα λεφτά των φορολογουμένων και των φόρων που πληρώνουν οι επιχειρήσεις.
- Περισσότερα λεφτά στην έρευνα και την καινοτομία για τις επιχειρήσεις. Να επανέλθει το ΙδΕΚ στο αρχικό του καθεστώς όπου τα δημόσια πανεπιστήμια δεν δικαιούνταν να συμμετέχουν στα προγράμματα του ΙδΕΚ μια και χρηματοδοτούνται απευθείας από τον προϋπολογισμό του κράτους.
Ποιες είναι οι προτεραιότητες του Αναπτυξιακού Οργανισμού «ΤΑΛΩΣ» για το 2022;
Σύμφωνα με το στρατηγικό σχέδιο ανάπτυξης μας 2021-2025, ο ΤΑΛΩΣ θα προχωρήσει στη δημιουργία Τμήματος Τεχνολογικής Ανάπτυξης και επομένως θα αναπτύξει και τη συμμετοχή του και στο τεχνικό μέρος των έργων που συμμετέχει. Σήμερα συμμετέχει μόνο στο συμβουλευτικό μέρος.
