Τι ζητούν τα κράτη – μέλη και τι απαντά η Ευρωπαϊκή Επιτροπή
Τα περιθώρια κέρδους στον τομέα του χοιρινού κρέατος βρίσκονται σε εξαιρετικά χαμηλά επίπεδα. Εάν εξελιχθεί η κρίση στον τομέα μπορεί να έχει και περιβαλλοντικές συνέπειες.
Από τα τέλη του 2021, είκοσι κράτη – μέλη κάλεσαν την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να εντείνει τη δράση της στον τομέα του χοιρινού κρέατος, που πλήττεται από την κρίση, παλεύοντας με τις ασθένειες και την πανδημία COVID-19, με τις ενώσεις αγροτών να χαρακτηρίζουν την παρούσα κατάσταση ως «υπαρξιακή απειλή για όλες τις φάρμες».
Και όλα αυτά, σε συνδυασμό με την αύξηση του κόστους των εισροών, την μείωση των εξαγωγών στην Κίνα και την εξάπλωση της Αφρικανικής Πανώλης των Χοίρων (ASF).
Κατά την τελευταία τους συνάντηση στις Βρυξέλλες, οι Υπουργοί Γεωργίας της Ε.Ε. συζήτησαν το θέμα και ζήτησαν εκ νέου από την Ευρωπαϊκή Επιτροπή να θεσπίσει έκτακτα μέτρα στήριξης για τον τομέα.
Ωστόσο, η Ευρωπαϊκή Επιτροπή ενημέρωσε τους Υπουργούς ότι, παρά το γεγονός ότι συμμερίζεται τις ανησυχίες τους για τη δύσκολη κατάσταση της αγοράς, δεν είναι τώρα η κατάλληλη στιγμή για να παρέμβει στην αγορά σε επίπεδο Ε.Ε., καθώς μπορεί να παρουσιάσει σημάδια ανάκαμψης.
«Με την ανάκαμψη στον ορίζοντα, ας μην δημιουργούμε προσδοκίες ότι τα μέτρα της Ε.Ε. μπορούν να λύσουν όλα τα προβλήματα», δήλωσε στους Υπουργούς ο Επίτροπος Γεωργίας της Ε.Ε., Γιάννους Βοϊτσεχόφσκι.
Πρόσθεσε, επίσης, ότι οι παράγοντες που επηρεάζουν την πορεία της αγοράς θα πρέπει να αναλάβουν δράση.
Σύμφωνα με την Επιτροπή, υπάρχουν ενδείξεις ανάκαμψης, καθώς οι τιμές άρχισαν να αυξάνονται τον Οκτώβριο και η τάση αυτή συνεχίστηκε.
Οι τιμές των σφάγιων χοίρων έφτασαν, επίσης, σε χαμηλά επίπεδα τον Νοέμβριο του 2021 και άρχισαν να αυξάνονται λίγο πριν από τα Χριστούγεννα, κάτι που συνεχίστηκε και τον Ιανουάριο του 2022.
«Δεν αποκλείω μια παρέμβαση εάν υπάρχει ανάγκη, αλλά πρέπει να βεβαιωθούμε ότι θα είναι για καλό», εξήγησε ο Βοϊτσεχόφσκι στους Ευρωβουλευτές της επιτροπής του Ευρωπαϊκού Κοινοβουλίου την περασμένη εβδομάδα.
Τα μέτρα και τα διαθέσιμα εργαλεία
Ο Επίτροπος Γεωργίας της Ε.Ε., Γιάννους Βοϊτσεχόφσκι, πρότεινε στα κράτη μέλη να αξιοποιήσουν τα διαθέσιμα «εργαλεία», όπως τα στοχευμένα εθνικά μέτρα για τον τομέα των χοίρων και τα κονδύλια του προγράμματος αγροτικής ανάπτυξης στο πλαίσιο της Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ).
Ένα άλλο εργαλείο, που είναι ήδη διαθέσιμο, είναι οι λεγόμενες ρυθμίσεις ενίσχυσης ήσσονος σημασίας (de minimis), οι οποίες επιτρέπουν στις εθνικές αρχές να στηρίζουν τους γεωργούς, χωρίς να απαιτείται προηγούμενη έγκριση από την Επιτροπή.
Τα εργαλεία στήριξης της ΚΟΑ περιλαμβάνουν, μεταξύ άλλων, μέτρα αντιστάθμισης των απωλειών της αγοράς για την καταπολέμηση των ασθενειών των ζώων ή ακόμη και εξαιρέσεις από τους συνήθεις κανόνες ανταγωνισμού για τους παραγωγούς χοιρινού κρέατος σε σχέση, για παράδειγμα, με τη μεταποίηση, την αποθήκευση ή τον προγραμματισμό της παραγωγής.
Ένα άλλο έκτακτο μέτρο είναι μια πολύ παραδοσιακή μορφή δημόσιας παρέμβασης της Ε.Ε., γνωστή ως ενίσχυση ιδιωτικής αποθεματοποίησης (PSA), η οποία συνίσταται στην προσωρινή απομάκρυνση προϊόντων από τις διαταραγμένες αγορές, με στόχο τη μείωση της βραχυπρόθεσμης υπερπροσφοράς.